Ga naar de inhoud

Slachtoffer-daderbemiddeling

Voor de verwerking van een misdrijf en om angst en woede te verminderen, kunnen slachtoffers, getuigen en andere directbetrokkenen van een misdrijf of verkeersongeval in contact komen met de dader/verdachte.

Dit vindt plaats onder begeleiding van een professionele bemiddelaar van Perspectief Herstelbemiddeling.  

Doel

Bemiddeld contact tussen slachtoffer en dader draagt bij aan de verwerking van het misdrijf door het slachtoffer en herstelt (een deel van) het aangedane leed. Tegelijkertijd levert het contact de dader inzicht in de gevolgen van het misdrijf en verlaagt het de kans op herhaling. 

Doelgroep

Slachtoffers, nabestaanden, verdachten, daders en veroorzakers van een misdrijf of verkeersongeval. Aan een bemiddeling kunnen ook getuigen of familieleden deelnemen.

Aanpak

Op elk gewenst moment kan zowel het slachtoffer als ook de dader het initiatief nemen om met de ander in contact te komen. Dit contact wordt zorgvuldig voorbereid met en begeleid door een neutrale en onafhankelijke bemiddelaar. Slachtoffer-daderbemiddeling kan door een briefwisseling, een gesprek of via pendel – waarbij de bemiddelaar mondeling boodschappen overbrengt – plaatsvinden.

Een bemiddeling is voor alle betrokkenen vrijwillig en vertrouwelijk en kan zowel kort of langere tijd na het misdrijf plaatsvinden. Slachtoffer-daderbemiddeling kan bij elk type delict worden toegepast en past zowel bij slachtoffers en daders die bekenden als die onbekenden van elkaar zijn. De bemiddeling is voor betrokkenen kosteloos.

Uitvoerende organisatie(s)

Perspectief Herstelbemiddeling (voorheen Slachtoffer in Beeld) verzorgt in Nederland de slachtoffer-daderbemiddelingen en wordt daarvoor gefinancierd door het ministerie van Veiligheid en Justitie. Aanmelden kan door slachtoffer en dader zelf en door professionals die werken met deze doelgroepen, zoals de Raad voor de Kinderbescherming, de politie en reclassering.

Werkzame elementen

Het slachtoffer wordt geholpen in de verwerking door het stellen van vragen, door te zien wie de ander is en te horen hoe hij of zij tot het misdrijf gekomen is. De bemiddeling draagt bij aan erkenning van de gevolgen. Angst en woede bij het slachtoffer nemen door dit contact met de dader af. De dader neemt verantwoording voor het misdrijf, komt de gevolgen en het slachtoffer onder ogen en krijgt de kans om excuses aan te bieden. De dader kan toelichten hoe het zover heeft kunnen komen en krijgt door het contact inzicht in de gevolgen.

De bemiddeling kan helpen om te gaan met schuld- en schaamtegevoelens. In de voorbereidingen worden zorgvuldig de wensen en behoeften van de betrokkenen op elkaar afgestemd zodat een zo optimaal mogelijk contact plaatsvindt. De begeleiding van een onafhankelijke bemiddelaar verzekert oprechte intenties van beide deelnemers die door de bemiddeling zelf een rol kunnen spelen in het herstel. Vooral voor het slachtoffer is het terugpakken van de regie van belang voor het herstel.

Evaluatie

Zowel in binnenland en buitenland is onderzoek gedaan naar de effecten van herstelbemiddeling. Uit alle onderzoeken blijkt de positieve bijdrage in de verwerking van het slachtoffer. In Nederland vond in 2010 het onderzoek Slachtoffer-dadergesprekken: de Impact in Beeld (dr. Sven Zebel) plaats waaruit de volgende conclusies volgden:

  • Een grote meerderheid van slachtoffers en daders zien de bemiddelde contacten als waardevol en zijn daar tevreden over.
  • Slachtoffers ervaren minder angst en minder woede richting de dader na een slachtoffer-daderbemiddeling.
  • Het slachtoffer-dadercontact geeft daders inzicht in de gevolgen voor slachtoffers.

Enkele internationaal onderzoeken hebben aangetoond dat daders die deelnamen aan een herstelgerichte interventie statistisch gezien significant minder delicten pleegden (in termen van nieuwe veroordelingen) in de volgende 2 jaar dan daders in de controlegroep. Daarbij lijkt de recidive het meest af te nemen bij ernstige delicten en bij geweldsdelicten en minder bij bijvoorbeeld vermogensdelicten en rijden onder invloed. Uit: Does restorative justice affect reconviction? Ministery of Justice UK 2008 en Restorative Justice: the evidence, Lawrence W. Sherman and Heather Strang, 2007.

Beschikbaar materiaal / links