Maatregelen sekswerkbeleid en uitstappen

Laatst gewijzigd op: 14-10-2025

Op deze pagina vind je verschillende maatregelen die een gemeente kan nemen. Ook vind je hier informatie over hulpverlening en uitstappen.

Op basis van de keuze voor een bepaald sekswerkbeleid kan de gemeente verschillende maatregelen inzetten. Het gaat om maatregelen op de volgende 3 terreinen:

vergunningverlening
handhaving en toezicht
hulpverlening en uitstappen.

Vergunningverlening

Afhankelijk van de vorm van sekswerk, kan of moet de gemeente een vergunning verlenen. Een seksbedrijf is in alle gemeenten vergunningsplichtig. Een vergunning wordt verstrekt op basis van een gemeentelijke verordening (APV).

In een vergunning kunnen eisen worden gesteld aan zaken als:

Voorbeelden van eisen aan exploitant en beheerder:

de exploitant en beheerder zijn van onbesproken gedrag;
de exploitant en beheerder zijn ouder dan 21 jaar;
een exploitant of beheerder is aanwezig als het bedrijf is geopend.

De APV kan eisen stellen aan de inhoud van het bedrijfsplan. Tijdens het toezicht kan de uitvoering van maatregelen uit het bedrijfsplan gecontroleerd worden.

In het bedrijfsplan worden maatregelen opgenomen op het gebied van hygiëne, gezondheid, veiligheid, arbeidsomstandigheden. Denk aan:

Maatregelen om te waarborgen dat sekswerkers klanten kunnen weigeren.
Maatregelen ter bescherming van de gezondheid en veiligheid van sekswerkers en klanten.
Maatregelen om te waarborgen dat er voldoende toezicht plaatsvindt.

In de vergunningsvoorwaarden kan worden opgenomen dat de exploitant moet zorgdragen voor de toepassing van de Hygiënerichtlijnen voor Seksinrichtingen. Deze richtlijnen zijn opgesteld door het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid.

In de APV worden daarnaast weigerings- en intrekkingsgronden opgenomen.

Meer informatie

De VNG biedt meer informatie over de model-APV voor de regulering sekswerk, seksbranche en aanverwante onderwerpen.
In de Handreiking sekswerkbeleid van het CCV vind je hoe de model-APV in de beleidsontwikkeling een centrale rol inneemt en hoe u beleid kunt vertalen naar de lokale APV.

Een van de vergunningvoorwaarden kan zijn dat een exploitant wordt getoetst in het kader van de Wet BIBOB. Met het instrument BIBOB worden aangevraagde vergunningen vooraf op onder meer criminele financiering getoetst.

Toezicht en handhaving

Toezicht behoort tot de reguliere werkzaamheden van een gemeente. Periodiek toezicht houden bij vergunde bedrijven zorgt ook voor een goed contact met de exploitant en beheerder. Daarnaast kan toezicht zich ook uitstrekken tot toezicht op het thuissekwerk. Toezicht is een bestuurlijke bevoegdheid op basis van lokale regelgeving.

Handhaving is het uitoefenen van toezicht met als doel algemeen geldende rechtsregels en individueel geldende voorschriften na te leven. Hiervoor zijn bestuurlijke, strafrechtelijke of privaatrechtelijke middelen beschikbaar.

Meer informatie over de bestuurlijke bevoegdheden bij toezicht en handhaving is te vinden in de ‘leidraad professionaliseren toezicht op de seksbranche’ van de VNG.

Hulpverlening en uitstappen

Sekswerk kan (gezondheids-) risico’s met zich mee brengen. Het is dan ook belangrijk om aspecten als zorg en hulpverlening onderdeel te laten zijn van het sekswerkbeleid. Hierbij kan worden gedacht aan:

Gezondheidszorg, bijvoorbeeld SOA-tests, fysieke klachten et cetera.
Psychosociale hulp: dit kan gaan van maatschappelijk werk, veldwerk, weerbaarheidstrainingen tot maatjesprojecten.
Juridisch/financieel: bijvoorbeeld hulp bij belastingen en boekhouden.

Uitstapprogramma’s

Bij het stoppen met werken in de seksbranche loopt de sekswerker vaak tegen praktische problemen aan. Problemen die sekswerkers hebben als ze het vak verlaten zijn vaak onder meer:

het verlies van inkomen
de leefstijl en het sociale netwerk in het prostitutiecircuit
psychische of verslavingsproblemen
huisvesting
verblijfsstatus
gebrek aan werkervaring buiten de prostitutie.

Soms is er sprake van psychosociale problematiek. Wanneer een sekswerker met dergelijke problemen te maken heeft, en geen begeleiding krijgt bij het uitstappen, is de kans op terugkeer in de seksbranche groot.

Zonder (traject)begeleiding bij het uitstappen is de kans op terugkeer groot. Begeleiding zorgt voor structuur bij het aanpakken van problemen, helpt deelnemers met het vinden van de weg in de wirwar van wetgeving, regels en bureaucratie. De begeleiders fungeren als vertrouwenspersoon voor de sekswerker. Ook het vinden van werk, opleiding of dagbesteding buiten het sekswerk maakt onderdeel uit van een uitstapprogramma.

Uit onderzoek van het CCV blijkt dat uitstapprogramma’s een grote meerwaarde hebben voor sekswerkers. Zonder (traject)begeleiding bij het uitstappen is de kans op terugkeer groot. Begeleiding zorgt voor structuur bij het aanpakken van problemen, helpt deelnemers met het vinden van de weg in de wirwar van wetgeving, regels en bureaucratie. De begeleiders fungeren als vertrouwenspersoon voor de sekswrker. Ook het vinden van werk, opleiding of dagbesteding buiten het sekswerk maakt onderdeel uit van een uitstapprogramma.

Informatie voor sekswerkers

De website Sekswerk.info bevat onder meer basisinformatie voor sekswerkers over arbeidsrecht, sociale zekerheid, belasting betalen, gezondheid, werken in de prostitutie in Nederland en stoppen met prostitutie.