Vormen van prostitutie
Er zijn verschillende vormen van prostitutie.
De aanpak van misstanden binnen de prostitutiesector is afhankelijk van de verschijningsvorm: locatiegebonden of niet locatiegebonden. Dit overzicht geeft een korte beschrijving van de verschijningsvorm met praktijkvoorbeelden van het beleid van verschillende gemeenten.
Locatiegebonden prostitutie
Raamprostitutie/raambordeel
Het werven van klanten gebeurt zichtbaar vanaf de openbare weg vanachter een raam. Sekswerkers huren de ruimte meestal van een raamexploitant tegen een vast tarief per dag of dagdeel. In alle gemeenten is de raamprostitutie vergunningsplichtig. Er zijn gemeenten met een algeheel raamprostitutieverbod. Dit wordt vastgesteld in de APV. In andere gemeenten kan een beperkt aantal ramen een vergunning krijgen in een daartoe aangewezen gebied.
Seksclub/bordeel/privéhuis
Er is sprake van een zeer grote variëteit: van zeer luxe clubs tot heel eenvoudige voorzieningen. Een seksclub is meestal wat groter, heeft een bar en soms shows of films. Een privéhuis heeft een kleinschaliger karakter. Qua vergunningen- en handhavingsbeleid zijn ze vergelijkbaar met raamprostitutie.
Sekstheater/peepshow
Bij deze categorie seksbedrijven gaat het om bedrijven waarbij bijvoorbeeld erotische shows worden opgevoerd. Randvoorwaarde is dat er geen sprake is van seks tussen performers/sekswerkers en klanten.
Erotische massagesalon
Erotische massagesalons waarbij seksuele handelingen tegen vergoeding worden verricht, zijn vergunningsplichtig. Erotische massagesalons vallen dan onder de noemer seksbedrijf. In ruim de helft van de massagesalons worden seksuele diensten aangeboden, zo valt te lezen in het ‘Onderzoeksrapport Fenomeenonderzoek Mensenhandel en Mensensmokkel in de Chinese beautybranche’ van de KLPD en de Universiteit van Amsterdam in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Niet locatiegebonden prostitutie
Escortbedrijf
Bij escort is geen sprake van een vaste werklocatie. De afspraak komt tot stand via de telefoon of het internet. Een escortbedrijf of escortservice is een bemiddelingsdienst tussen klanten en prostituees. Een escortbedrijf heeft een vergunning nodig.
Hotelprostitutie
Prostitutie doet zich geregeld voor in hotels en motels. Het gaat dan om escorts die door hotelgasten zijn besteld of sekswerkers die een kamer huren en daar klanten ontvangen. In dit laatste geval is er sprake van illegale prostitutie. Om dit tegen te gaan heeft Defence for Children gratis online trainingen ontwikkeld voor hotelpersoneel om illegaal sekswerk en mensenhandel te leren herkennen. Er zijn e-learnings voor: receptie-medewerkers, housekeeping, beveiligng en technische dienst. Ga naar de e-learnings.
Straatprostitutie/tippelen
Bij deze vorm van prostitutie vindt de werving van klanten op de openbare weg plaats en wordt de seksuele handeling op verschillende plaatsen verricht, bijvoorbeeld een afwerkplek, auto of bij iemand thuis. In de meeste gemeenten is straatprostitutie verboden.
In sommige gemeenten is een bepaald gebied aangewezen als tippelzone. Vaak is deze zone gereserveerd voor een specifieke doelgroep van (verslaafde) prostituees uit de eigen regio. Dit wordt door middel van een registratiesysteem gecontroleerd. In de gemeente Nijmegen bijvoorbeeld mogen prostituees niet meer tippelen zonder registratiebewijs van de gemeente.
Thuisprostitutie
Thuisprostitutie speelt zich af in de eigen woning van de sekswerker. Over het algemeen wordt deze woning niet opgevat als een seksinrichting, omdat er geen sprake is van een bedrijfsmatige exploitatie.
Een sekswerker werkt immers alleen zonder hulp of diensten van anderen. In dit geval wordt gesproken van een ‘aan huis gebonden beroep’. Voor deze vorm is geen vergunning nodig. Dat is echter anders als de sekswerker wel hulp of ondersteuning van iemand anders krijgt. Deze andere kan dan volgens huidige wetgeving gezien worden als exploitant. Dit geldt ook als bijvoorbeeld twee sekswerkers in één woning actief zijn. De één kan immers de ander bedrijfsmatig exploiteren. In deze gevallen is wel een vergunning nodig.
Volgens de wet mogen sekswerkers vanuit hun woning sekswerk uitoefenen, zolang ze dat alleen doen en in de woning waarin ze staan ingeschreven. Het is immers vergelijkbaar met een nagelstudio of ZZP-werk. Toch kent thuisprostitutie verschillende uitdagingen.
Zo wordt de relatie met uitbuiting al snel gelegd en wordt sekswerk door de maatschappij en politiek nog altijd argwanend bekeken. Vanuit verschillende hoeken worden argumenten aangedragen om sekswerk vanuit huis te verbieden. Maar in hoeverre beperk je hiermee de vrijwillige keuze van de sekswerker om vanuit huis de diensten aan te bieden? Het is duidelijk dat over dit onderwerp nog veel discussie gevoerd wordt.
Podcast-serie over thuisprostitutie
Met de podcast-serie ‘De toekomst van thuisprostitutie’ belicht het CCV de verschillende perspectieven en maakt daarmee de uitdagingen bespreekbaar. In drie afleveringen word je meegenomen in de zienswijzen van gemeenten, sekswerkers, klanten van sekswerkers, politie en zorgverleners.
De 3 afleveringen zijn:
In de eerste aflevering van deze podcast-serie geven de sekswerkers Jessie en Dennis een inkijkje in hun leven. Ze vertellen waarom ze voor dit beroep gekozen hebben, wie hun klanten zijn en hoe ze omgaan met het stigma dat op sekswerk rust. Ook hoor je waar ze hun werk het liefste zouden willen uitvoeren, hoe de gemeenten waarin ze wonen hiermee omgaan en welke gevolgen dit voor ze heeft.
In de tweede aflevering ‘De toekomst van thuisprostitutie; Beleid en werkelijkheid’ vertellen Foxy Angel en Linda hoe zij in het sekswerk zijn gerold en hoe zij over thuisprostitutie denken. Daarnaast hoor je hoe de gemeenten Tilburg en Lelystad hun prostitutiebeleid invullen. Deze gemeenten hebben bewust de keuze gemaakt om prostitutie vanuit woningen toe te staan. Ook krijg je meer achtergrondinformatie van prostitutie- en gezondheidscentrum P&G292 (een samenwerkingsverband tussen HVO-Querido en de GGD Amsterdam) en het team mensenhandel van de politie.
In de derde aflevering ‘De toekomst van thuisprostitutie; Zorgelijk of zorgend?’ staan de taken en uitdagingen centraal, die handhavers, de GGD en de politie hebben om misstanden onder sekswerkers aan te pakken. Ook hoor je waarom en onder welke voorwaarden de gemeenten Tilburg en Lelystad prostitutie vanuit huis toestaan en hoe sekswerker Dennis dit toelatingsbeleid ervaart. Daarnaast vertellen meerdere partijen waarom het zo belangrijk is dat beleidsmakers en sekswerkers met elkaar in gesprek blijven.
Afleveringen beluisteren
De afleveringen van de podcast-serie ‘De toekomst van thuisprostitutie’ zijn onder andere te beluisteren via een van de volgende podcast-apps: