Ga naar de inhoud

Maatregelen prostitutiebeleid en uitstappen

Op deze pagina vind je verschillende maatregelen die een gemeente kan nemen. Ook vind je hier informatie over hulpverlening en uitstappen.

BH, parelketting, masker en geld

Op basis van de keuze voor een bepaald prostitutiebeleid kan de gemeente verschillende maatregelen inzetten. Het gaat om maatregelen op de volgende 3 terreinen:

  • vergunningverlening
  • handhaving en toezicht
  • hulpverlening en uitstappen.

Vergunningverlening

Afhankelijk van de vorm van prostitutie, kan of moet de gemeente een vergunning verlenen. Een prostitutiebedrijf is in alle gemeenten vergunningsplichtig. Een vergunning wordt verstrekt op basis van een gemeentelijke verordening (APV). 

In een vergunning kunnen eisen worden gesteld aan zaken als:

Voorbeelden van eisen aan exploitant en beheerder:

  • de exploitant en beheerder zijn van onbesproken gedrag;
  • de exploitant en beheerder zijn ouder dan 21 jaar;
  • een exploitant of beheerder is aanwezig als het bedrijf is geopend.

De APV kan eisen stellen aan de inhoud van het bedrijfsplan. Tijdens het toezicht kan de uitvoering van maatregelen uit het bedrijfsplan gecontroleerd worden.

In het bedrijfsplan worden maatregelen opgenomen op het gebied van hygiëne, gezondheid, veiligheid, arbeidsomstandigheden. Denk aan:

  • Maatregelen om te waarborgen dat prostituees klanten kunnen weigeren.
  • Maatregelen ter bescherming van de gezondheid en veiligheid van prostituees en klanten.
  • Maatregelen om te waarborgen dat er voldoende toezicht plaatsvindt.

In de vergunningsvoorwaarden kan worden opgenomen dat de exploitant moet zorgdragen voor de toepassing van de Hygiënerichtlijnen voor Seksinrichtingen. Deze richtlijnen zijn opgesteld door het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid.

In de APV worden daarnaast weigerings- en intrekkingsgronden opgenomen.

Meer informatie

Een van de vergunningvoorwaarden kan zijn dat een exploitant wordt getoetst in het kader van de Wet BIBOB. Met het instrument BIBOB worden aangevraagde vergunningen vooraf op onder meer criminele financiering getoetst.

Toezicht en handhaving

Handhaving is het uitoefenen van toezicht met als doel algemeen geldende rechtsregels en individueel geldende voorschriften na te leven. Hiervoor zijn bestuurlijke, strafrechtelijke of privaatrechtelijke middelen beschikbaar.

Aandachtspunten bij handhaving

Richt procedures en gedragscodes zo in dat ambtenaren zo min mogelijk in kwetsbare situaties terechtkomen. Bijvoorbeeld: voer controles altijd uit met 2 personen (liefst een man en een vrouw). De Taskforce Mensenhandel heeft een voorbeeld van een gedragscode opgesteld.

Bij de handhaving moet rekening worden gehouden met de (on)mogelijkheden om privacygevoelige informatie uit te wisselen met samenwerkingspartners. Om dit mogelijk te maken kan een convenant worden opgesteld.Dit kan bijvoorbeeld door informatie uit te wisselen op basis van het RIEC Convenant.

Bij integrale handhaving moet elke toezichthouder binnen het handhavingsteam een eigen zelfstandige grond van binnentreden hebben. Bij constatering van strafbare feiten is het belangrijk verdere acties over te laten aan bevoegde handhavers.

In een handhavingsarrangement (ook wel veiligheidsarrangement of beheerconvenant genoemd) staan de afspraken die de lokale driehoek maakt over de wijze van optreden tegen overtredingen. De Taskforce Mensenhandel stelde een voorbeeld op.

Het opstellen van een handhavingsarrangement heeft een aantal voordelen:

  • Het maakt het beleid en de te ondernemen stappen duidelijk voor alle betrokkenen.
  • Het maakt inzichtelijk wat de consequenties zijn van het (herhaald) overtreden van de lokale regels.
  • Het maakt het makkelijker om succesvol te kunnen handhaven: een arrangement zorgt voor een juridisch sterkere positie.

Meer informatie over handhavingsinstrumenten is te vinden onder het onderwerp georganiseerde criminaliteit en ondermijning.

Handhaving in de niet-locatiegebonden prostitutie

Een specifieke vorm van handhaving is de handhaving van niet-locatiegebonden prostitutie. Idealiter bestaat deze handhaving uit 4 stappen:

  • Verzamelen van algemene gegevens (bijvoorbeeld op websites en in krantenadvertenties).
  • Verzamelen van gerichte informatie via telefoon of email (bijvoorbeeld over de werkwijze van het bedrijf).
  • Verzamelen van informatie bij kranten, telecombedrijven en providers. Kranten kunnen seksbedrijven die erotiekadvertenties willen plaatsen met behulp van dit convenant verzoeken hun vergunning- of btw-nummer in de advertentie op te nemen. Daarnaast kunnen bij de bladen de NAW-gegevens worden opgevraagd van de adverteerders. 
  • Bellen en controleren van verdachte nummers of uitnodigen van een prostituee in bijvoorbeeld een hotelkamer. Dit is de zogenaamde hotelprocedure waarbij de politie controleert of er sprake is van minderjarigheid, of de papieren in orde zijn en wie de exploitant is.

Hulpverlening en uitstappen

Werken in de prostitutie kan (gezondheids-) risico’s met zich mee brengen. Het is dan ook belangrijk om aspecten als zorg en hulpverlening onderdeel te laten zijn van het prostitutiebeleid. Hierbij kan worden gedacht aan:

  • Gezondheidszorg, bijvoorbeeld SOA-tests, fysieke klachten et cetera.
  • Psychosociale hulp: dit kan gaan van maatschappelijk werk, veldwerk, weerbaarheidstrainingen tot maatjesprojecten.
  • Juridisch/financieel: bijvoorbeeld hulp bij belastingen en boekhouden.

Uitstapprogramma’s

Bij het stoppen met werken in de prostitutie loopt de sekswerker vaak tegen praktische problemen aan. Problemen die sekswerkers hebben als ze het vak verlaten zijn vaak onder meer:

  • het verlies van inkomen
  • de leefstijl en het sociale netwerk in het prostitutiecircuit
  • psychische of verslavingsproblemen
  • huisvesting
  • verblijfsstatus
  • gebrek aan werkervaring buiten de prostitutie.

Ook is er soms sprake van psychosociale problematiek. Wanneer een prostituee met dergelijke problemen te maken heeft, en geen begeleiding krijgt bij het uitstappen, is de kans op terugkeer in de prostitutie groot.

Uit onderzoek van het CCV blijkt dat uitstapprogramma’s een grote meerwaarde hebben voor sekswerkers. Zonder (traject)begeleiding bij het uitstappen is de kans op terugkeer groot. Begeleiding zorgt voor structuur bij het aanpakken van problemen, helpt deelnemers met het vinden van de weg in de wirwar van wetgeving, regels en bureaucratie. De begeleiders fungeren als vertrouwenspersoon voor de sekswrker. Ook het vinden van werk, opleiding of dagbesteding buiten het sekswerk maakt onderdeel uit van een uitstapprogramma.

Informatie voor sekswerkers

De website Sekswerk.info bevat onder meer basisinformatie voor sekswerkers over arbeidsrecht, sociale zekerheid, belasting betalen, gezondheid, werken in de prostitutie in Nederland en stoppen met prostitutie.

Links