Praktijkvoorbeelden georganiseerde criminaliteit en ondermijning
Praktijkvoorbeelden aanpak georganiseerde criminaliteit en ondermijning.
Beeldverslag van het congres ‘Eén front tegen criminaliteit’ van 27 juni 2022. In het verslag zie je in één oogopslag welke aanpakken tegen cybercriminaliteit, mobiele bendes en ondermijning succesvol zijn.
Burgemeesters Arie van Erk (gemeente Hillegom), Lies Spruit (gemeente Lisse) en Carla Breuer (gemeente Teylingen) trekken samen op in de aanpak van ondermijning in de Bollenstreek.
De versterkte aandacht voor georganiseerde criminaliteit in de grote steden zorgt volgens de burgemeesters voor een waterbedeffect naar omliggende, kleinere gemeenten. De 3 gemeenten houden het buitengebied en meldingssystemen in de gaten. Lies Spruit: “Dat doen we met elkaar, zodat ze ons niet tegen elkaar uitspelen. En we kijken naar de winkelstraten: waar wordt geld verdiend?”
225 meldingen
In 3 jaar tijd, tussen november 2018 en november 2021, kwamen er 225 meldingen van signalen van ondermijning binnen bij de 3 gemeenten, waarvan 79 van bewoners of ondernemers via Meld Misdaad Anoniem (MMA). 146 meldingen betroffen interne meldingen van medewerkers en partners van de gemeente, waarvan er 46 betrekking hadden op bedrijventerreinen. Van de 225 meldingen ging het 122 keer om drugs, 31 keer om witwassen en 17 keer om arbeidsuitbuiting.
Campagne
Carla Breuer schrijft het hoge aantal toe aan de campagne die de gemeenten hebben gevoerd. “Belangrijk in de campagne is het bedanken van inwoners en ondernemers. Zij zijn de ogen en oren van de gemeente. Met al die puzzelstukjes bij elkaar, kunnen we iemand verjagen of oppakken, maar het is ook een vorm van preventie.”
- Bron: Binnenlandsbestuur.nl – ‘Burgemeesters Bollenstreek ten strijde tegen ondermijning’
Ondermijnende criminaliteit is volop aanwezig in onze samenleving. Het is niet ver van ons bed, maar juist dichtbij: het huis in de straat met de afgeplakte ramen, de kapsalon die altijd is gesloten, een kennis zonder werk, maar wel met een gloednieuwe auto en luxe reizen. De gemeente Tilburg wil dat iedereen zich veilig voelt in onze stad. Maar ook dat burgers en ondernemers zich houden aan wetten, regels en verplichtingen. Daarom zetten ze hard in op de aanpak van ondermijnende criminaliteit.
Programma Ondermijning
Tilburg werkt sinds 2015 met een Programma Ondermijning. Het programmateam heeft als doel om de stad, haar bewoners en ondernemers, maar zeker ook de eigen organisatie weerbaar te maken tegen criminele invloeden. Het Programma Ondermijning bestaat uit 2 delen: Weerbare Wijken en Weerbare Overheid.
Ondermijning gedijt bij gedogen, dus project Ophis pakt de ondermijning in de Rijswijkse Plaspoelpolder aan dáár waar ondermijning zelf vaak ook begint: met de minder grote vergrijpen.
Bij een vermoeden dat er iets niet in de haak is, voeren samenwerkende organisaties in de Plaspoelpolder zogeheten HEIT-acties uit. In het HEIT (Haags Economisch Interventie Team) zijn zowel de gemeente, politie, Belastingdienst/Douane, ISZW en UWV vertegenwoordigd.
Wat is het project Ophis?
Het project Ophis is ontwikkeld voor de meervoudige aanpak op georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. De activiteiten zijn hiermee gericht op:
- het signaleren, voorkomen en aanpakken van criminele activiteiten om ‘verkeerde krachten’ terug te dringen en te begrenzen;
- het stimuleren van een goed flankerend beleid vanuit de gemeente om de ‘goede krachten’ te mobiliseren en te steunen.
De aanleiding van Ophis was het onderzoek dat de politie begin 2016 verrichtte en waarin vermoedens van criminaliteit op bedrijventerrein Plaspoelpolder werden bevestigd.
Organisatie
Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid
In Rotterdam weten ze van aanpakken. De aanpak van ondermijning in Rotterdam-Zuid is in 3 jaar tijd een groot succes gebleken. De kern van dit succes? Niet de symptomen bestrijden, maar het probleem aan de basis aanpakken. En daar de tijd voor nemen.
Doel aanpak
Het doel van de aanpak Ondermijning Rotterdam Zuid is om van Rotterdam-Zuid een eerlijk, veilig, maatschappelijk integer en rechtvaardig Rotterdam-Zuid te maken waarin het plezierig leven, wonen en werken is.
Repressie en preventie
De essentie van de aanpak: optreden als 1 overheid. Daarbij heeft het project zowel een repressieve als preventieve focus. Misstanden worden op daadkrachtige wijze aangepakt. Daarnaast wordt veel geïnvesteerd in het creëren van een klimaat, waar voor criminaliteit geen ruimte meer is. Belangrijk hierbij is het doorbreken van de anonimiteit, waardoor het voor criminelen onaantrekkelijk wordt hun praktijken voort te zetten.
IJsberg
Jarenlange inzet op verbeteringen bleek nauwelijks effectief en de ondermijnende criminaliteit tierde er welig. “We bleven inhakken op de top van de ijsberg en losten daarmee het probleem niet op.” Aan het woord is Marcel Dela Haije, stadsmarinier van de gemeente Rotterdam. “Er kwamen gewoon steeds weer nieuwe problemen bovendrijven. Nu zijn we bezig met het verwarmen van het water om de ijsberg heen. Dat is veel effectiever.”
Organisatie
Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid
De ambitie van project Fabricius was een veilig havengebied. En om het veilig te houden, een vruchtbaar ondernemersklimaat, waar de georganiseerde criminaliteit geen voet meer aan de grond krijgt.
Samenwerken
Samenwerken was het sleutelwoord. En om dit tot een succes te brengen, moesten behoorlijk wat hobbels worden genomen. Maar het resultaat mag er zijn, getuige de indrukwekkende lijst van aangepakte misstanden. Anonimiteit bleek het grootste probleem in het gebied en die is nu doorbroken.
Fabricius is hét bewijs dat samenwerken uiteindelijk loont, als je maar bereid bent serieus hierin te investeren.
Organisatie
Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid