Technische bulletins en VAS-memoranda
Technische bulletins behandelen onderwerpen waarin normen of voorschriften niet (voldoende) duidelijk zijn. Zo is TB 80 een vervanging van hoofdstuk 20 van NEN-EN 12845+NEN 1073, omdat de onderhoudsbepalingen in de norm niet voldoende houvast bieden. Eenvoudige kwesties worden geregeld in interpretatiebesluiten, omvattender zaken staan in de technische bulletins. Net als normen bevatten technische bulletins de stand der techniek of gestolde consensus over hoe de markt vindt dat iets moet worden gezien, gemaakt, uitgevoerd, gedaan of aangepakt. Technische bulletins horen bij het normatief kader voor het inspecteren van de sprinklerbeveiliging op doeltreffendheid, en moeten worden toegepast bij aanleg en onderhoud van VBB-installaties met CCV-keurmerk.
Technische bulletins worden opgesteld door het deskundigenpanel VBB-systemen, onder verantwoordelijkheid van de Commissie van Belanghebbenden Brandbeveiliging.
Concept-technische bulletins voor commentaar
Als het deskundigenpanel een technisch bulletin heeft opgesteld, wordt dit eerst voor commentaar gepubliceerd op deze pagina, zodat alle betrokkenen en belanghebbenden kunnen reageren. Nadat het ontvangen commentaar is verwerkt, wordt het technisch bulletin gepubliceerd.
Technische bulletins en normen
Het deskundigenpanel VBB-systemen werkt samen met de normcommissie Blusinstallaties van NEN aan het overnemen van de afspraken bij herziening van de normen. De technisch bulletins worden doorgegeven aan de verantwoordelijke normcommissie van NEN die de inhoud kan overnemen in de norm of in een NTA, zodat de technisch bulletins kunnen worden ingetrokken.
Hieronder vind je de technische bulletins die van kracht zijn voor certificering en inspectie van blusinstallaties, de technische bulletins die buiten toepassing zijn voor nieuwe installaties, de VAS-memoranda die van kracht blijven en de termen en definities van blusinstallaties.
De volgende VAS-memoranda zijn niet opgenomen in NEN-EN 12845 en NEN 1073, blijven van kracht, en zijn toepasbaar bij certificatie van vaste brandblussystemen.
| 60 | Voorschriften voor sprinkler-, brandmeld- en ontruimingsalarminstallaties in vuurwerkbewaarplaatsen en verkoopruimten voor consumentenvuurwerk (14-4-2004, inclusief verduidelijking CvD Blus 26-9-2005) |
| 61A | 61a: Hi-ex inside air systemen in CPR 15-2/PGS 15 objecten (vervangt memorandum 61) (2-12-2011) |
| 64B | Schuimbijmengsystemen (13-4-2012) |
In de onderstaande tabel staan alle definities die te maken hebben met blusinstallaties uit de technische bulletins, normen, het inspectieschema en het certificatieschema. De bedoeling van deze lijst is om dezelfde definitie te gebruiken als een term in meer documenten voorkomt.
| Term | Definitie | Document |
| aanpassingen | Alle werkzaamheden aan de blusinstallatie die leiden tot een gewijzigde configuratie ten opzichte van de originele installatie. Voorbeelden van aanpassingen zijn; uitbreidingen van de installatie, permanente demontage van installatiedelen, vervangen van installatieonderdelen door andere fabricaten of typen, modificaties in software. |
TB-80:2021 |
| accreditatie | beoordeling uitgevoerd door een onafhankelijke derde partij om vast te stellen dat de certificatieinstelling a. voldoet aan de eisen voor een certificatie-instelling en b. op de juiste wijze uitvoering geeft aan het certificatieschema. In Nederland is dit de Raad voor Accreditatie (RvA) te Utrecht. | Certificering |
| achtertoneel | Ruimte achter het toneel met (beweegbare) decorstukken, toegankelijk voor theatertechnici, acteurs en aanvoer van materieel e.d., veelal de kleedkamers en overige verblijfskamers. | TB 75 |
| afgeleide doelstellingen | uit de primaire doelstellingen afgeleide doelstellingen voor een brandbeveiligingssysteem. Voor de inspectie worden deze ‘vertaald’ naar inspectiepunten. Toelichting; een brandbeveiligingssysteem wordt altijd geïnspecteerd op de afgeleide doelstelling. Bij een inspectie van alleen de brandmeldinstallatie kan de doelstelling “veilig vluchten” dus niet worden bevestigd. Wel kan de afgeleide doelstelling “de brand tijdig detecteren en alarmeren, en de brandveiligheidsvoorzieningen tijdig activeren” worden bevestigd. |
Inspectie |
| afkeurcriterium | De conditie waarbij – of de vastgestelde grenswaarde bij overschrijding waarvan de conclusie getrokken wordt dat niet aan de gestelde eis wordt voldaan (met als resultaat afkeur). | Certificering |
| afnemer | Persoon of organisatie die het product afneemt van de leverancier. | Certificering VBB |
| afpersdruk | Druk die componenten kortstondig (tijdens afpersen) kunnen weerstaan. | TB 77B |
| afwijking | Een situatie die niet in overeenstemming is met de eisen. Afwijkingen kunnen betrekking hebben op het gecertificeerde product en/of op het kwaliteitssysteem. Afwijkingen kunnen worden geclassificeerd als major of minor. Afwijkingen worden vastgesteld ten opzichte van het uitgangspuntendocument en/of de onderliggende normen. |
Certificering |
| alarmbeproevingsafsluiter | Afsluiter waarmee water kan worden afgenomen om de werking van de alarmbel en/of gekoppeld elektrisch brandalarm te beproeven. | NEN 12845+1073:2017 |
| alarmklep | Terugslagklep, van het natte, droge of samengestelde type, die tevens de alarmbel in gang zet als de sprinklersectie in werking is. | NEN 12845+1073:2017 |
| alarmklep, afwisselende | Alarmklep toepasbaar in een natte, droge of afwisselende sectie. | NEN 12845+1073:2017 |
| alarmklep, droog | Alarmklep toepasbaar in een droge sectie; en/of in combinatie met een natte alarmklep in een afwisselende sectie. | NEN 12845+1073:2017 |
| alarmklep, nat | Alarmklep waarbij de sectie gevuld is met een vloeistof (in de meeste gevallen is dat water). | NEN 12845+1073:2017 |
| alarmklepopstelling | Samenstelling van alarmklep, afsluiter met alle bijbehorende kleppen en appendages ten behoeve van één sprinklersectie. | NEN 12845+1073:2017 |
| A-meter | Manometer, aangesloten op de openbare waterleidingaansluiting tussen de toevoerafsluiter en de terugslagklep. | NEN 12845+1073:2017 |
| approved | Acceptabel voor de AHJ. | TB 64B |
| armleiding | Leiding korter dan 0,3 m, die een enkele sprinkler voedt niet zijnde het laatste deel van een sprinklerleiding. | NEN 12845+1073:2017 |
| audit | Systematisch, onafhankelijk en gedocumenteerd proces voor het verkrijgen van auditbewijs en het objectief beoordelen daarvan om vast te stellen in welke mate aan overeengekomen auditcriteria is voldaan. |
Certificering |
| authority having jurisdiction (ahj) | De ahj bestaat in het algemeen uit “de eisende partijen”. De ahj werkt nauw samen met de inspectie-instelling en de certificeringinstelling. Normaliter zal de inspectie-instelling de inspectiewerkzaamheden uitvoeren en zal de samenwerking met de ahj tot uiting komen in het opstellen van het uitgangspuntendocument / Inspectieplan en de goedkeuring daarvan door de ahj. Bij een inspectie geconstateerde afwijkingen, die om wat voor reden dan ook niet verholpen gaan worden, is het de verantwoordelijkheid van de inspectie-instelling tijdig en adequaat de ahj en de certificeringinstelling hierin te betrekken om tot een afgewogen eindoordeel te komen. | TB 64B |
| basisontwerp | Doel, uitgangspunten, ontwerpkeuzes en functionele eisen die onder verantwoordelijkheid van de gebruiker/eigenaar zijn opgesteld. Deze zijn gebaseerd op regelgeving en/of private afspraken ten aanzien van brandbeveiliging (bijvoorbeeld verzekeraar). Deze zijn vastgelegd in een document of verzameling van documenten (bijvoorbeeld MPB, UPD, PvE of bestek) dat tevens de relevante geaccepteerde normen bevat. Het basisontwerp bevat de van toepassing zijnde afgeleide doelstelling(en). | Inspectie |
| bassin | Kunstmatig aangelegd open waterreservoir met ondoorlaatbare bodem en wanden. | NEN 12845+1073:2017 |
| beheer- en onderhoudsprogramma | Programma opgesteld door de leverancier en/of deskundige en/of onderhouder van de blusinstallatie waarin de componenten in de blusinstallatie, met frequentie van controle en testen en het benodigde onderhoud is vastgelegd. | TB-80:2021 |
| beheerder | De beheerder is een rol in dit TB. Het kan één of meerdere bedrijven en/of personen zijn die door de gebouweigenaar de zorg en verantwoordelijkheid heeft/ hebben voor de installatie. De beheerder is geïnstrueerd om de installatie te kunnen beheren en het functioneren van de blusinstallatie te testen. |
TB-80:2021 |
| beoordeling | Uitvoering van dit certificatieslchema door de certificatie-instelling bij de leverancier. | Certificering VBB |
| bijvulinrichting | Voorziening die binnen bepaalde tijd voor voldoende watervoorraad zorgt indien de watervoorraad ontoereikend is. | TB-80:2021 |
| blussysteem | Een installatie inclusief de daar direct aan verbonden essentiële bouwkundige en organisatorische maatregelen, die met behulp van een blusmedium een brand kan beheersen en (of) blussen. | Inspectie |
| B-meter | Manometer, aangesloten op en op dezelfde hoogte als de alarmklep, die de druk vóór de klep aangeeft. | NEN 12845+1073:2017 |
| brandbaar materiaal | Brandbaar materiaal volgens NEN-EN 13501-1. | NEN 12845+1073:2017 |
| brandbeveiliging | Het samenhangende geheel van bouwkundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen in een object, waarmee de gevolgen van brand tot een aanvaardbare omvang worden teruggebracht. | Inspectie |
| brandbeveiligingsinstallatie | Een installatie inclusief gestuurde brandbeveiligingsvoorzieningen, die qua functie in combinatie met elkaar voorwaarde zijn voor het realiseren van de afgeleiddoelstelling(en). | Inspectie |
| brandbeveiligingssysteem | Een brandbeveiligingsinstallatie inclusief de daar direct aan verbonden essentiële bouwkundige en organisatorische maatregelen, die qua functie in combinatie met elkaar voorwaarde zijn voor het realiseren van de afgeleide doelstelling(en). | Inspectie |
| brandbeveiligingsvoorzieningen | Installaties en voorzieningen die vanuit een centrale eenheid worden aangestuurd (zoals liften, brandweerliften, brandkleppen, brandweeringang, deuren, luchtbehandeling- en ventilatie-installaties, roltrappen, rolluiken, voorzieningen in brand- en rookwerende scheidingen, etc). | Inspectie |
| brandwerend compartiment | Omsloten ruimte, die weerstand biedt tegen brand gedurende een minimaal vastgestelde tijdsduur. | NEN 12845+1073:2017 |
| bronpomp | Pomp en de gekoppelde aandrijving die onder water in een bron zijn gesitueerd. | TB 77B |
| bronpompsysteem | Een systeem bestaande uit minimaal een bron en pomp (incl. aandrijving en besturing) waarbij water uit het watervoerend pakket aan de grond wordt onttrokken. | TB 77B |
| brug | Constructie op verschillende hoogten waarover technici zich kunnen verplaatsen en waar aan diverse theatertechniek is gemonteerd. | TB 75 |
| buitenbedrijfstelling | Tijdelijke onderbreking van de operationele staat van de blusinstallatie of essentieel onderdeel daarvan. | TB-80:2021 |
| Cold cranking ampères (CCA) | Stroom die een accu bij -18 graden C kan leveren bij een vastgestelde procedure. | TB 77B |
| certificaat | Document dat de leverancier opstelt en een verklaring omvat betreffende het gecertificeerde product. | Certificering |
| certificatiemerk | Woord- of beeldmerk dat gebruikt wordt om conformiteit met de gestelde eisen aan te geven. | Certificering |
| certificatieschema | Stelsel van regels, procedures en beheersaspecten voor het uitvoeren van certificatiebeooordelingen. | Certificering |
| C-meter | Manometer, aangesloten op en op dezelfde hoogte als de alarmklep, die de druk achter de klep aangeeft. | NEN 12845+1073:2017 |
| collectieve bluswatervoorziening |
bluswatervoorziening waarvan het beheer bij een andere partij ligt dan het beheer van minstens een van de vbb-installaties. | notulen 9/2021 |
| Commissie van Belanghebbenden | De commissie binnen het CCV waar het draagvlak voor het schema bepaald wordt en die instemt met (wijzigingen in) het conformiteitschema. In deze commissie zijn belanghebbende en betrokken partijen vertegenwoordigd. |
Certificering |
| conformiteitsattest | Verklaring waarin wordt aangegeven dat het geleverde overeenkomstig is met de van toepassing zijnde norm(en). | TB 67B |
| controle | Controle is een begrip met meerdere betekenissen, afhankelijk van de context. Het is bijvoorbeeld toezicht op de juiste werking van een onderdeel, op het naleven van de voorschriften, op het al of niet aanwezig zijn van een fout. Controle is ook de mate van beheersing. Een beoordeling van de installatie om vast te stellen of de installatie zich in operationele toestand bevindt zodat het aannemelijk is dat de installatie bij een brand de functie kan vervullen waarvoor hij gebouwd is. Nagaan of wordt voldaan aan de eisen. Controle kan worden uitgevoerd door bijvoorbeeld administratieve, visuele controle, test en functionele beproeving. |
TB-80:2021 |
| cut-off sprinkler | Sprinkler die een deur of raam beveiligt tussen twee gebieden waarvan slechts één gebied wordt beveiligd door sprinklers. | NEN 12845+1073:2017 |
| deluge-systeem | Sprinklersysteem waarbij alle sprinklers open staan. | TB 75 |
| detailontwerp | Het onder verantwoordelijkheid van de leverancier opgestelde, en op het basisontwerp gebaseerde ontwerp (volledige engineering: blokschema’s, installatieplattegronden, berekeningen, stuurfunctiematrix, etc). Toelichting: de hoofdlijnen voor het detailontwerp (zoals de relevante geaccepteerde normen) kunnen al in het basisontwerp zijn opgenomen. |
Inspectie |
| dooddruk | Pompdruk bij gesloten persafsluiter met inachtneming van optredende speeddroop, dit is de maximaal voorkomende pompdruk (Churn pressure) relatief t.o.v. de atmosferische druk. | TB 77B |
| doorstroomhoeveelheid | Minimale doorstroomhoeveelheid om aan de vereiste sproeidichtheid te voldoen. | NEN 12845+1073:2017 |
| drencher | Sproeier toegepast om water over een oppervlak te verspreiden als beveiliging tegen blootstelling aan brand. | NEN 12845+1073:2017 |
| drukhandhavingspomp (hulp- of jockey pomp) | Kleine, automatisch werkende pompset om geringe waterverliezen aan te vullen en de installatie op druk te houden. | NEN 12845+1073:2017 |
| druktank | Tank met water onder voldoende luchtdruk om te waarborgen dat al het water kan worden geleverd bij de benodigde druk. | NEN 12845+1073:2017 |
| drukverhogingspomp | Automatische pomp die aan een sprinklerinstallatie water levert, afkomstig van een hooggelegen reservoir of openbare waterleiding. | NEN 12845+1073:2017 |
| eenzijdige verdeling | Leidingstelsel met sprinklerleidingen aan slechts één zijde van een verdeelleiding. | NEN 12845+1073:2017 |
| eigenaar | Verantwoordelijke voor de brandveiligheid in een object. | Inspectie |
| eindgroep, afwisselende (natte en droge leiding) | Deel van een natte sectie dat, afhankelijk van de omgevingstemperatuur, afwisselend wordt gevuld met water of lucht/inert gas en wordt aangesloten op een droge of een afwisselende staartklep. | NEN 12845+1073:2017 |
| elektrische installatie | Samenstel van bij elkaar behorend elektrische componenten met onderling op elkaar afgestemde eigenschappen om bepaalde doelen te realiseren. | TB 77B |
| EN | Europese Norm, uitgegeven door CEN of CENELEC (European Committee for (Electrotechnical). Standardization). |
Algemeen |
| enkelzijdige hoofdvoeding | Leidingstelsel met slechts één toevoerroute van water naar elke sprinklerleiding. | NEN 12845+1073:2017 |
| enkelzijdige sprinklerleidingvoeding | Leidingstelsel met slechts één toevoerroute van water vanaf een verdeelleiding. | NEN 12845+1073:2017 |
| equivalente oplossing | Oplossing die afwijkt van de voorgeschreven oplossing maar ten minste tot dezelfde doeltreffendheid van de brandbeveiliging leidt. |
Certificering UPD:1.1 |
| expeditieruimte | Ruimte waar inpandig een of meer vrachtwagens kunnen voorkomen, vaak grenzend aan het toneel. | TB 75 |
| functioneel beproeven | Het uitvoeren van handelingen bij samengestelde componenten, om te achterhalen of deze voldoen aan vooraf gedefinieerde prestatie-eisen. | TB-80:2021 |
| gebouw met meer dan één bouwlaag | Gebouw met twee of meer bouwlagen, bovengronds of ondergronds. | NEN 12845+1073:2017 |
| gebruiker | De rechtspersoon die het bouwwerk gebruikt. De gebruiker kan ook eigenaar van het bouwwerk zijn (gebruiker-eigenaar), maar eigendom en gebruik zijn soms gescheiden, bijvoorbeeld bij verhuur. |
TB-80:2021 |
| geschikt voor sprinklertoepassing | zie interpretatiebesluit | interpretatie 2020-01 |
| goedkeurcriteria | Criteria om te bepalen of aan een inspectiepunt wordt voldaan. Op basis van het normatief kader wordt bepaald wanneer wel of niet wordt voldaan aan de criteria. | Inspectie |
| gridconfiguratie | Leidingstelsel waarin het water naar elke sprinkler via meer dan één route stroomt. | NEN 12845+1073:2017 |
| hanger | Constructie om het leidingnet aan de gebouwconstructie te bevestigen. | NEN 12845+1073:2017 |
| hoofdleiding | Leiding die twee of meer watertoevoerleidingen verbindt met de alarmklepopstelling(en). | NEN 12845+1073:2017 |
| hoofdverdeelleiding | Leiding die een verdeelleiding voedt. | NEN 12845+1073:2017 |
| hoogbouwinstallatie | Sprinklerinstallatie waarin de hoogste sprinkler zich bevindt op meer dan 45 m boven de laagste sprinkler of boven de sprinklerpompen, waarbij de laagste moet worden aangehouden. | NEN 12845+1073:2017 |
| hoogte toneeltoren | Afstand tussen de bovenkant van de vloer van het toneel en het hoogste punt van de onderzijde van de dakconstructie van de toneeltoren. | TB 75 |
| huurder | Iemand (vertegenwoordiger van een bedrijf of een persoon) die iets in dienst, in gebruik neemt tegen betaling. | TB-80:2021 |
| initiële beoordeling | Beoordeling welke leidt tot besluitvorming en afgifte van het productcertificaat. | Certificering |
| initiële inspectie | Het eerste (volledig afgeronde) onderzoek aan de hand van de relevante inspectiepunten om vast te stellen of (een deel of delen van) het brandbeveiligingssysteem voldoet (voldoen) aan de afgeleide doelstelling(en), afgerond met een inspectierapport. | Inspectie |
| inspectiecertificaat | Geharmoniseerd document dat wordt afgegeven zodra in een inspectierapport over de brandbeveiliging een positieve conclusie wordt getrokken over het voldoen aan de afgeleide doelstellingen. | Inspectie |
| inspectiemerk | Het merk dat de inspectie-instelling aanbrengt op het document waarin de conclusie uit de inspectie is opgenomen, ten teken dat de inspectie volgens dit certificatieschema is uitgevoerd. |
Inspectie |
| inspectieplan | Intern document waarin beschreven is hoe de inspectie wordt uitgevoerd. Bevat o.a. de demarcatie van de inspectieopdracht, de (verwijzing naar de) uitgangspunten, inspectiepunten, normatief kader en het inspectieproces (definiëren van bepaalde specifieke inspectiemomenten). | Inspectie |
| inspectiepunten | Te inspecteren essentiële onderdelen van het brandbeveiligingssysteem die een relatie hebben met de afgeleide doelstelling. | Inspectie |
| inspectierapport | Geharmoniseerd rapport, dat verslag doet van de inspectie en waarin over de brandbeveiliging een conclusie wordt getrokken over het voldoen aan de afgeleide doelstellingen. | Inspectie |
| inspectieschema | De in de CvB gemaakte afspraken over het onderwerp van inspectie. | Inspectie |
| installatie | Sprinklerinstallatie, sproei-installatie, watermistinstallatie, blusschuiminstallatie, blusgasinstallatie, brandmeldinstallatie, ontruimingsalarminstallatie, rookbeheersingsinstallatie, collectieve bluswatervoorziening. | Inspectie |
| installatiebeschikbaarheid | Deel van de tijd binnen een jaar waarin de installatie beschikbaar is, uitgedrukt in een percentage. | TB-80:2021 |
| installatiecertificaat | Een verklaring van de leverancier dat de installatie conform de norm is gerealiseerd. | Inspectie |
| instanties | Organisaties verantwoordelijk voor de goedkeuring van sprinklerinstallaties, apparatuur en procedures, zoals o.a. brandweer, bouw- en woningtoezicht, brandverzekeraar, waterleidingbedrijf of andere aangewezen overheden. | NEN 12845+1073:2017 |
| K-lijn | Lijn uitgezet in de grafiek van de watervoorziening waarbij op basis van hydraulische berekeningen de vereiste druk tegen de capaciteit wordt uitgezet voor het berekende sproeivlak. | TB 77B |
| knooppunt | Punt in het leidingnet waar druk en debiet(en) worden berekend; elk knooppunt is een gegevenspunt voor hydraulische berekeningen in de sectie. | NEN 12845+1073:2017 |
| koelvloeistof | Het in de dieselmotor aanwezige koelmiddel. | TB 77B |
| koelwater | Water dat wordt afgetakt van de perszijde van de pomp voor koeling van de pomp en het koelen van het koelsysteem van de diesel. | TB 77B |
| leidingstelsel | Leidingen, die een groep sprinklers voeden. Leidingstelsels kunnen worden uitgevoerd als ringconfiguratie, gridconfiguratie of vertakte configuratie. | NEN 12845+1073:2017 |
| leverancier | Verantwoordelijke voor de levering van een (deel van het) brandbeveiligingssysteem. | Inspectie |
| lierenkamer | Ruimte bovenin de toneeltoren waar lieren staan opgesteld voor de toneelhijsinstallatie. | TB 75 |
| logboek | Een registratie waarin gebeurtenissen gerelateerd met de brandveiligheidsinstallatie worden bijgehouden zo dat later teruggelezen kan worden wat er precies gebeurd is op een bepaald moment. | TB-80:2021 |
| luchtzakken | Al dan niet vrij hangende ronde en/of halfronde textiele luchtverdeelslangen die vele meters lang kunnen zijn, die worden gebruikt voor inblaas van grote hoeveelheden lucht. | NEN 12845+1073:2017 |
| maatgevend scenario | Voorstelbare buitengewone gebeurtenis die de meeste invloed heeft op de brandveiligheid. | Certificering UPD:1.1 |
| maximaal gevraagd debiet (Qmax) | Debiet op het snijpunt van de karakteristiek van de gevraagde druk en opbrengst van het gunstigste maximumsproeivlak van de sprinklerinstallatie en de watervoorzieningskarakteristiek van de geleverde druk en opbrengst bij een normaal waterpeil. | NEN 12845+1073:2017 |
| maximale capaciteit bron | Maximale capaciteit waarop de bron is ontworpen. | TB 77B |
| maximumsproeivlak | Voor ontwerpdoeleinden veronderstelde maximale oppervlakte waarin sprinklers in geval van brand in werking treden. | NEN 12845+1073:2017 |
| maximumsproeivlak, hydraulisch gunstigst | Plaats in een sprinklerverdeling van een maximumsproeivlak van gespecificeerde vorm waar het debiet maximaal is bij een specifieke druk gemeten ter plaatse van de alarmklepopstelling. | NEN 12845+1073:2017 |
| maximumsproeivlak, hydraulisch ongunstigst | Plaats in een sprinklerverdeling van een maximumsproeivlak van gespecificeerde vorm waar de druk van de watervoorziening gemeten ter plaatse van de alarmklepopstelling maximaal is om de benodigde ontwerpsproeidichtheid te geven. | NEN 12845+1073:2017 |
| mechanische koppeling | Leidingverbinding anders dan draadpijpen, draadfittingen, spie-einden, mofverbindingen en flenzen, die wordt toegepast om leidingen en onderdelen met elkaar te verbinden. | NEN 12845+1073:2017 |
| meetbuis | Leiding waarin de volumestroommeter is opgenomen. | NEN 12845+1073:2017 |
| meetleiding | Geheel van leidingen, afsluiters, meetbuizen en afvoermogelijkheden voor het bepalen van de volumestroom. | NEN 12845+1073:2017 |
| meldinstallatie | Installatie inclusief de daar direct aan verbonden essentiële technische voorzieningen, die in combinatie met elkaar voorwaarde zijn voor signalering en (of) activering. | Inspectie |
| Multi Lateral Agreement of Acceptance (MLA) | Overeenkomst tussen de nationale accreditatie-instanties in de Europese lidstaten om elkaars oordeel over een conformiteitbeoordelende instelling onverkort te accepteren. |
Certificering |
| modificatie | Een modificatie van de bestaande VBB-installatie is: – aanpassing van de VBB-installatie anders dan uitbreiding; – vervanging van componenten door componenten met een gelijke functionele maar andere technische specificatie. |
Certificering VBB |
| nominale staat | In grenswaarden uitgedrukte functionaliteit of conditie van enig onderdeel van de VBB-installatie. | Certificering VBB |
| non-critical sensor | Een sensor die wel aanwezig is maar niet kritisch is voor de goede werking van de pompset. | TB 77B |
| noodstroom aggregaat | Installatie bestaande uit dieselmotor en generator om ter plaatse elektriciteit op te wekken, die automatisch in werking treedt zodra de netspanning uitvalt. | TB 77B |
| norm | Een beschreven algemene regel of maatstaf. Een norm wordt ook wel voorschrift of standaard (Engels: standard) genoemd. | Inspectie |
| normaal waterpeil | Waterpeil van de watervoorziening dat noodzakelijk is voor de effectieve inhoud in verhouding tot het laagwaterpeil, inclusief noodzakelijke marges bijvoorbeeld voor een ijslaag. | NEN 12845+1073:2017 |
| normatief kader | Het geheel van relevante gedocumenteerde informatie dat dient als referentie van de inspectie. Tot het normatief kader worden gerekend het basisontwerp, het detailontwerp, de geaccepteerde normen, overige nationale of internationale normen, praktijkrichtlijnen, technische afspraken, voorschriften, componentendata (data sheets, approvals, manuals etc), branchedocumenten (zoals de standaard documenten van kaderstellende partijen zoals NVBR/Brandweer Nederland), harmonisatiedocumenten, FAQ’s, besluitenlijsten en interpretatiebesluiten (van CCV en NEN), beproevings- en testresultaten, die door de inspectie-instelling in samenhang worden gebruikt om vast te stellen of een bepaalde afgeleide doelstelling is gehaald. | Inspectie |
| object | Een inrichting, bijvoorbeeld een complex, gebouw, ruimte, voertuig, vaartuig of technische voorziening (bijvoorbeeld een machine of generator) waar één of meerdere brandbeveiligingssystemen in aanwezig zijn om te komen tot de beoogde doelstellingen. | Inspectie |
| onbeperkte watervoorraden | Natuurlijke en kunstmatige watervoorraden die feitelijk onuitputtelijk zijn wat betreft capaciteit en klimaat enz., zoals rivieren, kanalen en meren. Dit geldt mede voor speciaal voor sprinklerdoeleinden gegraven vijvers. | NEN 12845+1073:2017 |
| onbrandbaar materiaal | Materiaal dat niet of niet significant bijdraagt aan een brand volgens NEN-EN 13501-1. | NEN 12845+1073:2017 |
| onderhoud | De combinatie van technische handelingen om de onderdelen van de sprinklerinstallatie in nominale staat te houden of te brengen met reparatie(s). | TB-80:2021 |
| onderhouder | De personen en/of bedrijven die het onderhoud uitvoert/uitvoeren. | TB-80:2021 |
| onderhoudsbedrijf | Organisatie die de dienst op de markt brengt; de leverancier van de dienst onderhoud; het bedrijf dat de dienst onderhoud aan de brandbeveiligingsinstallatie levert; het bedrijf dat als hoofdaannemer het onderhoud aan de brandbeveiligingsinstallatie verricht. |
Certificering VBB |
| ondertoneel | Ruimte onder een (demontabele) toneelvloer met daarin de mogelijkheid om: • opkomsten van acteurs en decorelementen van onderaf mogelijk te maken, en/of • technische installatie(s) op te stellen welke nodig zijn voor de voorstelling. |
TB 75 |
| ontluchter | Toestel om bij het aanspreken van een sprinkler lucht of inert gas uit een droge of afwisselende sectie te laten ontsnappen om de alarmklep sneller in werking te laten treden. | NEN 12845+1073:2017 |
| ontwerppunt | Punt gelegen op de verdeelleiding van een tabelleninstallatie waarachter het leidingnet wordt gedimensioneerd aan de hand van tabellen en waarvóór het leidingnet wordt gedimensioneerd aan de hand van hydraulische berekeningen. | NEN 12845+1073:2017 |
| ontwerpsproeidichtheid | Minimale sproeidichtheid uitgedrukt in millimeters per min (mm/min) water, waarvoor een sprinklerinstallatie is ontworpen, bepaald door de opbrengst van een aantal sprinklers in liter per minuut gedeeld door de bestreken oppervlakte in m2 . | NEN 12845+1073:2017 |
| ontwerpstroom (IB) (van een elektrische stroomketen) | Elektrische stroom bestemd om door een elektrische stroomketen te vloeien bij normaal bedrijf. | TB 77B |
| opdrachtgever | De natuurlijke of rechtspersoon die opdracht geeft tot aanleg of onderhoud van de VBB-installatie, in het schema ook aangeduid als ‘gebruiker’. De opdrachtgever bepaalt wat de opdracht aan de VBB-leverancier inhoudt. | Certificering VBB |
| operationele staat | Alle vereiste componenten van de installatie verkeren in werkbare toestand. Het geeft aan dat de installatie paraat of in bedrijf is. Wordt ook werkvaardige toestand genoemd. |
TB-80:2021 |
| orkestbak | Ruimte voor het (voor)toneel waar het orkest plaatsneemt, soms met een beweegbaar deel. | TB 75 |
| overbelastingsstroom (van een elektrische stroomketen) | Overstroom in een elektrische stroomketen die niet is veroorzaakt door een kortsluiting of door een aardfout. | TB 77B |
| periodieke beoordeling | Beoordeling gericht op bevestiging dat nog steeds aan de eisen en voorwaarden voldaan wordt. | Certificering |
| persdruk | Manometrische druk aan de perszijde van de pomp. | TB 77B |
| pilot gestuurde klep | Klep die met een externe bekrachtiging (hydraulisch of pneumatische klep) wordt gestuurd, waarbij de stand van de hoofdklep afhankelijk is van de stand van de stuurklep (pilot ventiel). | TB 77B |
| pompcurve | Pompdruk (opvoerhoogte) als functie van de flow door de pomp (capaciteit). | TB 77B |
| pompdruk | Het door de pomp opgewekte drukverschil tussen de perszijde en de zuigzijde relatief t.o.v. de atmosferische druk. | TB 77B |
| pomprating | Capaciteit waarop de pomp wordt ontworpen. | TB 77B |
| Pressure Reducing Valve (PRE) | Deze reduceert de druk in het systeem door het “knijpen” van de pompflow. | TB 77B |
| primaire doelstellingen | De essentiële eisen voor brandveiligheid, die vanuit Europese en Nederlandse wet- en regelgeving alsmede private afspraken ten aanzien van brandbeveiliging worden gesteld. Toelichting; de primaire doelstellingen zijn veilig vluchten en het beperken van de omvang van de brand, en brand- en rookschade. |
Inspectie |
| primary sensor | De sensor die standaard als eerste gebruikt wordt. | TB 77B |
| productcertificaat | Document dat de certificatie-instelling opstelt, en waarop de leverancier van het onder certificaat geleverde product staat vermeld. |
Certificering |
| proscenium | Voorste deel van het toneel dat kan worden bespeeld als het voordoek gesloten is. | TB 75 |
| prosceniumopening (toneelopening) | Opening tussen het voortoneel en het toneel, doorgaans afsluitbaar met het voordoek. | TB 75 |
| Pressure Relief Valve (PRV) | Bij het overschrijden van de ingestelde druk stort een PRV een deel van de pompflow over. | TB 77B |
| Pressure Sustaining Valve (PSV) | Deze regelt de gewenste systeemdruk door het overstorten van een deel van de pompflow. | TB 77B |
| ringconfiguratie | Leidingstelsel waarin het water naar een sprinklerleiding via meer dan één verdeelleidingroute kan stromen. | NEN 12845+1073:2017 |
| rollenzolder | Vloer bovenin de toneeltoren, direct onder het dak, waarop de katrollen van de toneelhijsinstallatie zijn opgesteld. | TB 75 |
| sectie, afwisselende | Sectie waarbij het leidingnet afwisselend is gevuld met water of lucht/inert gas afhankelijk van de omgevingstemperatuur. | NEN 12845+1073:2017 |
| sectie, droge (leiding) | Sectie waarbij het leidingnet is gevuld met lucht of inert gas onder druk. | NEN 12845+1073:2017 |
| sectie, natte (leiding) | Sectie waarbij het leidingnet altijd is gevuld met water. | NEN 12845+1073:2017 |
| sectie, ‘pre-action’ | Droge sectie of afwisselende sectie in droge toestand, waarbij de alarmklep kan worden geopend door een onafhankelijke brandmeldinstallatie in het beveiligde gebied. | NEN 12845+1073:2017 |
| sectie, sprinklersectie | Deel van de sprinklerinstallatie bestaande uit een alarmklepopstelling met bijbehorende leidingen en sprinklers aangesloten achter de alarmklep. | NEN 12845+1073:2017 |
| speeddroop | Speed droop is de afname van motor snelheid bij toename van de motor belasting. | TB 77B |
| sprinkler – droge hangende sprinkler |
Constructie bestaande uit een sprinkler en een droge zakleiding, met een afsluitklep aan de bovenkant van de leiding, die gesloten wordt gehouden door het sluitmechanisme van de sprinkler. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – droge staande sprinkler |
Constructie bestaande uit een sprinkler en een droge stijgleiding, met een afsluitklep aan de onderkant van de leiding, die gesloten wordt gehouden door het sluitmechanisme van de sprinkler. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – flat spray sprinkler |
Sprinkler met een sproeipatroon waarbij water gedeeltelijk boven het niveau van de spreidplaat wordt verspreid. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – glaspatroon sprinkler |
Sprinkler, die opent wanneer een glaspatroon gevuld met vloeistof barst. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – hangende sprinkler |
Sprinkler waarvan de sproeier het water naar beneden richt. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – horizontale sprinkler |
Sprinkler waarvan de sproeier water in horizontale richting verspreidt. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – normaal sprinkler |
Sprinkler met een bolvormig sproeipatroon. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – open sprinkler |
sprinkler zonder warmtegevoelig afsluitelement . | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – automatischesprinkelr | Sproeier met een warmtegevoelig afsluitelement dat opent om water te verspreiden voor brandbestrijding. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – plafond- of ‘flush’ sprinkler | Hangende sprinkler gemonteerd gedeeltelijk boven de onderkant van het plafond en zo dat het warmtegevoelig element juist onder het plafond uitsteekt. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – spray sprinkler | Sprinkler met een parabolisch sproeipatroon, waarbij het water naar beneden wordt verspreid. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – staande sprinkler | Sprinkler die zo is ontworpen en gemonteerd, dat de waterstroom naar boven tegen de spreidplaat is gericht en zich parabolisch naar beneden verspreidt. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – verborgen sprinkler | Verzonken sprinkler met een afdekplaat dat loslaat bij verhitting. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – verzonken sprinkler | Sprinkler met het warmtegevoelig element in zijn geheel of gedeeltelijk boven de onderkant van het plafond. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler – wandsprinkler | Sprinkler, waarbij het water zijwaarts wordt verspreid met een half parabolisch sproeipatroon. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinkler met smeltverbinding | Sprinkler, die opent wanneer een speciaal voor dit doel ontworpen onderdeel smelt. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinklerinstallatie | Geheel aan sprinklerbeveiliging in een inrichting bestaande uit één of meer sprinklersecties, leidingwerk naar alle secties en de watervoorziening(en). | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinklerjuk | Gedeelte van de sprinkler dat het warmtegevoelig element op zijn plaats houdt zodat het afsluitklepje gesloten blijft. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinklerleiding | Leiding, die sprinklers rechtstreeks of via armleidingen voedt. | NEN 12845+1073:2017 |
| sprinklermeldinstallatie | Een samenstel van apparatuur, leidingen, toebehoren van leidingen en stuurbekabeling, die nodig zijn voor het detecteren van brand en het geven van stuursignalen ten behoeve van de VBB-installatie. | Certificering VBB |
| sprinklerrozet | Plaatje dat de kier afdekt tussen de onder het verlaagde plafond gemonteerde sprinkler en de plafondplaat. | NEN 12845+1073:2017 |
| sproeier | Watersproeier met een naar beneden gericht conisch sproeipatroon. | NEN 12845+1073:2017 |
| standaard (sprinkler)patroon | Rechthoekig patroon waarin de sprinklers loodrecht op de richting van de leidingen zijn uitgelijnd. | NEN 12845+1073:2017 |
| starre beugeling | Type beugel of combinatie van beugels om een radiale beweging van het leidingnet te voorkomen, axiale beweging is wel mogelijk. | TB 79 |
| stijgleiding | Verticale verdeelleiding, die een hoger gelegen verdeel- of sprinklerleiding voedt. | NEN 12845+1073:2017 |
| suppletie | Voorziening voor het op peil houden van de watervoorraad. | TB-80:2021 |
| systeemcurve | Systeemdruk als functie van flow door de pomp = pompcurve + voordruk. | TB 77B |
| systeemdruk | Druk aan de perszijde van de pomp = voordruk + pompdruk relatief t.o.v. de atmosferische druk. | TB 77B |
| tabelleninstallatie | Term van toepassing op een sectie waarbij de leidingen gelegen na het (de) ontwerppunt(en) eerder zijn gedimensioneerd aan de hand van hydraulische berekeningen. Diameters zijn vermeld in tabellen. | NEN 12845+1073:2017 |
| theatertechniek | Technische installaties van het theater zoals spots en verlichting e.d. | TB 75 |
| theaterzaal | Deel van het theater waar het publiek zit. | TB 75 |
| toneel | Deel van het theater achter het voordoek, waar de voorstelling plaatsvindt. | TB 75 |
| toneelhijsinstallatie | Hijsinstallatie boven het toneel om doeken en decorstukken te laten bewegen. | TB 75 |
| toneeltoren | Ruimte boven het toneel voor technische voorzieningen, bruggen, rondgangen en rollenzolder. | TB 75 |
| tweezijdige verdeling | leidingstelsel met sprinklerleidingen aan weerszijden van de verdeelleiding. | NEN 12845+1073:2017 |
| uitbesteden | Het contractueel laten uitvoeren van (een deel van) de werkzaamheden door een andere organisatie. | Certificering VBB |
| uitbreiding | Een uitbreiding is een verandering van de bestaande VBB-installatie waarbij: – De uitbreiding groter is dan het sproeivlak; en (of) – De gevarenklasse verandert; en (of) – De verandering van invloed is op de watervoorziening; en (of) – De verandering van invloed is op het uitgangspuntendocument. |
Certificering VBB |
| uitgangspuntendocument | Het document waarin de uitgangspunten voor het brandbeveiligingsconcept voor het onderhavige bouwwerk zijn vastgelegd. In het uitgangspuntendocument wordt op basis van inventarisatie van het brandrisico bepaald welke bouwkundige, installatietechnische en organisatorische brandbeveiligingsmaatregelen van toepassing zijn, welke eisen daaraan worden gesteld, en welke inspectiecriteria worden toegepast. Het uitgangspuntendocument moet, volgens de juiste procedure door een gekwalificeerde deskundige worden opgesteld en worden gefiatteerd door de gebruiker van het bouwwerk, en eventueel het bevoegd gezag en (of) de brandverzekeraar. |
Certificering VBB |
| Uitstroom coëfficiënt “K-factor” | Uitstroomcoëfficiënt in de formule Q = K√p waarbij Q de uitstroom is in liters per minuut, en p de druk in bar. | NEN 12845+1073:2017 |
| UL | Underwriters Laboratories, USA | Certificering VBB |
| UPD | Uitgangspuntendocument. Vroeger heette dit PvE; Programma van Eisen. Het is een document waarin de eisen omschreven staan waaraan de installatie moet voldoen. | TB-80:2021 |
| valideren, validatie | Vaststellen dat het onderwerp van validatie juist, waar, geldig, rechtsgeldig, geschikt voor het doel en (of) toepassing of echt is. | Certificering UPD:1.1 |
| vast dienstverband | De arbeidsrelatie tussen onderhoudsbedrijf en werknemer op basis van een arbeidsovereenkomst, niet zijnde een afroep- of nul-uren-contract, waarin de werknemer daadwerkelijk werkzaamheden verricht in opdracht van het onderhoudsbedrijf. |
Certificering VBB-OH |
| vast-puntbeugeling | Type beugel of combinatie van beugels om naast een radiale beweging ook een axiale beweging van het leidingnet te vermijden (fixatie in alle richtingen). | TB 79 |
| VBB-installatie | Een vast-opgestelde brandbeheersings- en brandblusinstallatie, ontworpen en geïnstalleerd in een bouwwerk om in geval van brand mensen te beschermen en/of schade te beperken. Een VBB-installatie is bedoeld om een brand te beheersen en/of te blussen. Onder VBB-installaties worden begrepen automatische sprinklerinstallaties, blusgasinstallaties, blusschuiminstallaties en bijbehorende branddetectie- en signaleringsinstallaties. Een volledig bedrijfsvaardige installatie inclusief de voor de goede werking benodigde hulp- en bijwerktuigen (bijvoorbeeld: dieselmotor, pomp, sprinklermeldcentrale, schuimbijmenging en watertank). |
Certificering VBB |
| verdeelinrichting | Samenstel dat verschillende types schakel-, beveiligings-en besturingsmaterieel bevat en dat met een of meer uitgaande elektrische stroomketens is verbonden en wordt gevoed door een of meer inkomende elektrische stroomketens samen met de klemmen voor de nul-en de beschermingsleidingen. | TB 77B |
| verdeelleiding | Leiding, die een sprinklerleiding rechtstreeks voedt of een enkele sprinkler aangesloten op een sprinklerleiding langer dan 300 mm, niet zijnde het laatste gedeelte van de leiding. | NEN 12845+1073:2017 |
| verdeelleiding aftakking | Verdeelleiding vanaf een hoofdverdeelleiding naar een laatste vertakking in een leidingstelsel met enkelzijdige voeding. | NEN 12845+1073:2017 |
| verificatie | Vaststellen dat het onderwerp van verificatie voldoet aan de gestelde eisen. | Certificering UPD:1.1 |
| verlaagd roosterplafond | Plafond met een open constructie dat geen belemmering vormt voor het uitstromende sprinklerwater. | NEN 12845+1073:2017 |
| verschervend (sprinkler)patroon | Ruitvormig patroon waarin sprinklers met een halve sprinklerafstand zijn versprongen ten opzichte van de naastgelegen sprinklerleiding(en). | NEN 12845+1073:2017 |
| versneller | Toestel dat de vertraging van inwerkingtreding reduceert van een droge alarmklep of een samengestelde alarmklep in de droge toestand, door vroegtijdige detectie van de drukval van lucht of inert gas bij het aanspreken van een sprinkler. | NEN 12845+1073:2017 |
| vervolginspectie | De periodieke opvolgingsonderzoeken aan de hand van de relevante inspectiepunten, om vast te stellen of (een deel of delen van) het initieel geïnspecteerde brandbeveiligingssysteem in de gebruiksfase voldoet (voldoen) aan de afgeleide doelstelling(en). Geïnspecteerd wordt wat er ten opzichte van de vorige inspectie is gewijzigd. | Inspectie |
| vestiging | Een vestiging is een permanente locatie waar een organisatie werkzaamheden uitvoert of diensten levert. | Certificering |
| vijver | Natuurlijke of kunstmatige in de grond aangelegde open watervoorraad met doorlaatbare bodem en wanden. OPMERKING 1 bij term Zie het tekstblok onder 9.4 in NEN 1073. OPMERKING 2 bij term De vijver wordt door grondwater op peil gehouden. | NEN 12845+1073:2017 |
| voedingspunt van de elektrische installatie | Punt waar elektrische energie wordt geleverd aan de elektrische installatie. | TB 77B |
| volledig berekend | Term van toepassing op een sectie waarvan het gehele leidingnet wordt gedimensioneerd aan de hand van hydraulische berekeningen. | NEN 12845+1073:2017 |
| voordoek | Toneelgordijn tussen voortoneel en toneel. | TB 75 |
| voordruk | Druk aan de zuigzijde van de pomp relatief t.o.v. de atmosferische druk. | TB 77B |
| voortoneel | Deel van het toneel voor het voordoek. | TB 75 |
| vuurwerksysteem | Een VBB-systeem t.b.v. de opslag van consumentenvuurwerk tot 10 ton. | TB 77B |
| watertoevoerleiding | Leiding tussen een watervoorziening en een hoofdleiding of de alarmklepopstelling(en); of een leiding die water levert aan een beperkte watervoorraad. | NEN 12845+1073:2017 |
| watervoorziening gegevenspunt | Punt op het leidingnet waar de druk- en opbrengstkenmerken van de watervoorziening worden bepaald en gemeten. | NEN 12845+1073:2017 |
| werkdruk | Druk waarop componenten ontworpen zijn en waar deze continue aan blootgesteld kunnen worden, zoals aangegeven door de fabrikant relatief t.o.v. de atmosferische druk. | TB 77B |
| Warmtekoude opslag (WKO) | Een bronpompsysteem dat wordt gebruikt voor de verwarming en/of koeling van een gebouw. | TB 77B |
| woningsprinkler | Type sprinkler volgens NEN-EN 12259-14. | Certificering VBB |
| zakleiding | Verticale verdeelleiding, die lagergelegen verdeel- of sprinklerleiding voedt. | NEN 12845+1073:2017 |
| zijtoneel | Ruimte naast het toneel met (beweegbare) decorstukken, toegankelijk voor theatertechnici, acteurs en aanvoer van materieel e.d. | TB 75 |
| zone | Gedeelte van een sectie met een specifiek stromingsalarm en uitgerust met een bewaakte hulpafsluiter. | NEN 12845+1073:2017 |
| zuigdruk | Manometrische druk aan de zuigzijde van de pomp. | TB 77B |
VAS memoranda
De Voorschriften voor Automatische Sprinklerinstallaties (VAS) werden gebruikt voor de aanleg van sprinklerinstallaties in Nederland. De VAS en de VAS-memoranda zijn overbodig geworden met invoering van NEN-EN 12845+A2+NEN 1073:2010. Voor nieuwe installaties kunnen de VAS en de vervallen VAS-memoranda niet meer worden gebruikt. De oude VAS-memoranda zijn nog beschikbaar voor inspectie van oude installaties.
Vervallen voorschriften voor bestaande installaties
Sprinklerinstallaties die voor zijn aangelegd volgens oude normen, worden bij inspectie beoordeeld volgens deze normen. Daarom moeten de VAS, de VAS-memoranda en technische bulletins die buiten toepassing zijn, beschikbaar blijven. Je vindt ze op de pagina met voorschriften voor bestaande installaties.