Samenwerkende overheidspartners: kies een strategie

Er is een veelvoud aan overheidspartners te betrekken bij de aanpak van misstanden op een vakantiepark. De samenwerking kan op 2 manieren plaatsvinden, afhankelijk van de strategie die wordt gekozen.
- Ten eerste kan iedere partner afzonderlijk op grond van haar eigen bevoegdheden activiteiten verrichten. De achterliggende strategie kan zijn om voor een langere periode vanuit verschillende disciplines controles uit te voeren, om te laten zien dat de overheid ‘er boven op zit’.
- Ten tweede kan een actie(dag) worden gehouden waarbij een team bestaande uit verschillende disciplines voor een controle op een park aanwezig is. Voor dit soort handhavingsacties wordt vaak een convenant gebruikt waarin samenwerkingsafspraken zijn beschreven.
Voorbeelden
Voorbeelden van 2 overkoepelende convenanten:
- Convenant interventieteams
- Convenant ten behoeve van Bestuurlijke en Geïntegreerde Aanpak Georganiseerde Criminaliteit, Bestrijding Handhavings knelpunten en Bevordering Integriteitsbeoordelingen
Betrokken partijen
Binnen de gemeente zijn verschillende toezichthouders belast met taken die ook bij een vakantiepark horen. Denk hierbij aan bouw- en woningtoezicht, toezicht op horeca, toezicht op de leerplicht en toezicht op de Basisregistratie Personen.
Naast een toezichthoudende rol speelt de gemeente vanuit economische zaken en toerisme een rol als stimulator van initiatieven. De gemeente int ook belastingen.
De ondernemer zelf is de eerste verantwoordelijke voor veiligheidsvraagstukken op een vakantiepark.
De provincie speelt een rol op het gebied van ruimtelijke ordening. Zo kan de provincie onder andere algemene regels stellen, of besluiten dat een bepaald onderdeel van een gemeentelijk bestemmingsplan niet in werking kan treden.
De politie heeft een veelzijdige rol. Ze speelt een toezichthoudende en handhavende rol als het om overtreding van wet- en regelgeving gaat. De politie kan ook een rol spelen in de opsporing. Daarnaast kan de politie een voorlichtende de rol hebben richting de ondernemer.
Het Openbaar Ministerie speelt een rol bij strafrechtelijke onderzoeken en vervolging van daders.
- De Belastingdienst kan onder andere inzicht in de administratie van een vakantiepark krijgen. Dit levert belangrijke informatie over de financiële status van een park.
- De douane is onderdeel van de Belastingdienst en kan deelnemen aan de aanpak van misstanden, wanneer er sprake is van invoer, uitvoer en doorvoer van goederen in Nederland, en de heffing van accijnzen.
- De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) spoort financiële fraude en belastingfraude op, en bestrijdt die. Bij een redelijk vermoeden dat een verdachte gefraudeerd heeft, kan een opsporingsteam, in overleg met het Functioneel Parket, een onderzoek starten.
Aanwijzingen voor fraude kunnen gemeld zijn door belastingdienstkantoren, maar ook door douanekantoren, politie, UWV, de Autoriteit Financiële Markten (AFM), De Nederlandsche Bank (DNB) of andere toezichthouders. Ook privépersonen kunnen aangifte doen.
Het UWV speelt een rol bij zaken rondom arbeid zoals herbeoordeling van personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering (onder andere WIA, WAO, WAZ, Wajong).
De GGD heeft een controlerende en handhavende bevoegdheid als het om de volksgezondheid gaat. Dat geldt ook voor de volksgezondheid op vakantieparken.
De GGZ speelt een rol wanneer het kwetsbare personen wonen op een vakantiepark.
Het RIEC speelt een rol bij het verzamelen van informatie over het park. Het RIEC adviseert ook over in te zetten maatregelen.
De brancheorganisatie van recreatieondernemingen Recron zorgt voor de kwaliteit van de aangesloten parken, onder andere door richtlijnen en voorwaarden op te stellen.
De Omgevingsdiensten/(regionale uitvoeringsdiensten (RUD) zorgen in opdracht van gemeenten en provincies voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) op het gebied van milieu. De taakstelling is afhankelijk van bevoegd gezag, mandaat en controlebevoegdhede.
De brandweer is onder meer betrokken bij het opstellen van een bestemmingsplan en het verlenen van hulp op het park. Daarnaast kan de brandweer ook worden ingezet voor het geven van voorlichting.
Denk aan: leent de infrastructuur zich voor een calamiteitenontruiming? Is het waarschijnlijk dat brand in een chalet overslaat naar andere chalets? Zijn er voldoende nooduitgangen? Is er voldoende blusmateriaal voorhanden?
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit houdt bij bedrijven en instellingen toezicht op de naleving van wetten en voorschriften. Relevant voor recreatieparken zijn onder andere het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen en het Besluit Gastoestellen.
De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Inspectie SZW) houdt toezicht op de naleving van wet- en regelgeving op het terrein van o.a. arbeidsomstandigheden, arbeidsuitbuiting, arbeidsmarktfraude en uitkeringsfraude. Deze onderwerpen kunnen betrekking hebben op bewoners van een recreatiepark.
Bij regelovertreding kan de Inspectie SZW via bestuursrechtelijke handhaving optreden. Bij de aanpak van strafbare feiten, wordt strafrechtelijke handhaving ingezet.
De Sociale Verzekeringsbank (SVB) is de uitvoerder van volksverzekeringen in Nederland. Als de voorwaarden van de betreffende uitkering of pensioen (onder andere AOW, kinderbijslag, PGB, ANW) worden overtreden, komt de SVB in actie.
Het Veiligheidshuis is een netwerksamenwerking van straf- en zorgpartners en gemeenten. Het veiligheidshuis biedt een eenduidige regie en een ketenoverstijgende aanpak van complexe problematiek om ernstige overlast en criminaliteit te bestrijden.
Deze problemen kunnen voortkomen uit een concentratie van kansarme groepen en multi-probleem gezinnen, die de sociaaleconomische vitaliteit van een park verzwakken. Het gevaar van een neerwaartse spiraal kan gekeerd worden door (gezamenlijke) interventies onder regie van het Veiligheidshuis.
In de uitvoering stemt men voortdurend af op de strafrechtelijke en pedagogische interventies en zorg, gericht op individu, zowel voor de verdachte als het slachtoffer. Met name de gebiedsgebonden aanpak leent zich voor problematische recreatieparken, naast de persoons- en systeemgerichte benadering.
Het Kenniscentrum Handhaving & Naleving (VNG KCHN) van de VNG ondersteunt gemeenten bij het uitvoeren van handhavingstaken van de wetten in het sociaal domein: Jeugdwet, Participatiewet, Wet kinderopvang en Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015)
Interventieteams
Ook richt het VNG KCHN zich op het versterken van samenwerking door het opzetten en ondersteunen van integrale handhavingsprojecten tussen gemeenten en ketenpartners. Het delen van kennis en kunde staat centraal in deze interventieteamprojecten voortkomend uit de Landelijke Stuurgroep Interventieteams (LSI) van het ministerie van SZW.
Door projectmatige samenwerking in interventieteams zijn gemeenten (beter) in staat om uitvoering te geven aan hun nalevings- en handhavingsbeleid. Deze projecten zijn primair gericht op het domein van werk en inkomen, fiscaliteit en arbeidsmarktfraude en worden gebiedsgericht uitgevoerd.
De LSI heeft het thema recreatieterreinen benoemd in hun jaarplan.
Bemoeizorg is het actief aanbieden van hulp aan mensen die daar niet op zitten te wachten, de zogenoemde zorgmijders. Vaak zijn ze (ernstig) verslaafd en/of hebben ze psychische problemen, leven ze in geïsoleerde en verloederde omstandigheden en hebben ze conflicten met verschillende instanties.
Bemoeizorg teams bestaan vaak uit diverse hulpverlenende instanties. Daarnaast wordt er veel samengewerkt met onder andere woningcorporaties, politie, gemeente, pastoraal werk, buurthuizen, maatschappelijk werk en huisartsen.
De gemeente kan met ziektekostenverzekeraars uit de regio bespreken welke medewerking zij kunnen verlenen aan de vergoeding van medische kosten van de meest zorgwekkende bewoners. De GGD kan hierin bemiddelen.
De Koninklijke Marechaussee kan worden betrokken, wanneer er signalen zijn van grootschalige huisvesting van vreemdelingen op het vakantiepark. Ze kunnen een rol spelen bij het voorkomen en bestrijden van mensenhandel, mensensmokkel en identiteitsfraude.