Voorbeeldprojecten aanpak criminaliteit binnen familienetwerken
Laatst gewijzigd op: 25-04-2024
Criminaliteit binnen familienetwerken speelt niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen. Op deze pagina staan nationale en internationale voorbeeldprojecten waarbij criminaliteit binnen familienetwerken is aangepakt. De projecten dienen als inspiratiebron voor gemeenten:
Naam project: Het Tickan-initiatief en het fasemodel
Locatie: Zweden
Doel: De veiligheid terugbrengen in Noordoost-Gothenburg en de macht van een crimineel familienetwerk afbreken
Hoe? Door invoering van het driefasen model:
- Fase 1: gericht op repressie en lik-op-stukbeleid en verhoogde politieaanwezigheid in de wijk.
- Fase 2: preventie en dialoog met de wijk staat centraal.
- Fase 3: gericht op afschrikking van de criminele leden van het familienetwerk. In samenwerking met andere partijen in de wijk.
Met wie? De lokale politie, later in samenwerking met allerlei organisaties in de wijk.
Resultaat: De macht van het criminele familienetwerk is gebroken, de leden hebben zich verspreid. Het veiligheidsgevoel van de bewoners van Noordoost-Gothenburg is verbeterd, evenals het vertrouwen in de politie.
Naam project: Intact Family
Locatie: Finland
Doel: Familiebanden versterken en verlossen van criminaliteit
Hoe? Door tijdens gezinskampen de band tussen familie en gedetineerden te herstellen en intergenerationele overdacht van criminaliteit te doorbreken. Gedetineerden uit zowel open als gesloten gevangenissen kunnen zich aanmelden voor deze kampen. Jaarlijks worden vier vijfdaagse kampen georganiseerd voor vier of vijf gezinnen. In totaal nemen jaarlijks ongeveer 50 deelnemers deel. Deze deelnemers maken deel uit van criminele familienetwerken. Alle medewerkers van deze gezinskampen zijn sociaal werkers met jarenlange ervaring. Er wordt veel tijd geïnvesteerd in de vertrouwensband tussen de gezinnen en de begeleiders.
Met wie? Krits, een Finse organisatie gericht op ‘een leven zonder misdaad’ en die ex-gedetineerden ondersteunt samen met het gevangeniswezen.
Resultaat: De kampen worden erg positief beoordeeld door zowel deelnemers als professionals. Uit onderzoek blijkt ook dat de deelname aan de kampen een langdurige impact heeft op het leven van de deelnemers. Deelnemers geven aan dat familiebanden daarna zijn verbeterd. Het programma van de kampen wordt voortdurend geëvalueerd en bijgesteld.
Naam project: U-turn – Kurve Kriegen
Locatie: Duitsland – Noordrijn-Westfalen
Doel: Jongeren een uitweg bieden uit de criminaliteit
Hoe? Door de gezinnen de gevolgen van een criminele levenswijze voor henzelf en vooral voor hun kinderen glashelder voor te spiegelen en een aantrekkelijk alternatief te bieden.
Met wie? Politie, maatschappelijk werkers en ministerie van Arbeid, Volksgezondheid en Sociale Zaken van Noordrijn-Westfalen. Onderzoek door adviesgroep met Duitse criminologen. Van de 47 politiedistricten in Noordrijn-Westfalen hebben er 40 Kurve Kriegen geïmplementeerd.
Resultaat: Ruim 1000 jongeren hebben de afgelopen 12 jaar Kurve Kriegen afgerond. De aanpak wordt door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) genoemd als best practice op het gebied van preventie van jeugdcriminaliteit.
Naam project: The Greentown Project
Locatie: Ierland
Doel: Invloed van criminele netwerken op kinderen in lokale Ierse gemeenschappen verminderen en kinderen kansen bieden om uit het criminele netwerk te stappen.
Hoe? Vier pijlers: Netwerkontwrichting, gemeenschap betrekken, pro-sociale kansen en alternatieven bieden, intensief familieprogramma om kinderen en gezin te beschermen.
Met wie? Ministerie van Justitie, de Universiteit van Limerick. De combinatie van academische kennis en onderzoek en professionals in de uitvoering valt op. Het ministerie van Justitie en het ministerie van Kind- en Jeugdzaken financierden het GreenTown Project.
Het project ‘I have a choice’ richt zich op minderheden, op het versterken van sociaal medoen en erbij horen en op het tegengaan van verschillende vormen van criminaliteit. De nadruk ligt op minderheden met een Roma-achtergrond en andere groepen die minder belangrijk of invloedrijk zijn in de samenleving.
De gemeente Tilburg kent sinds maart 2020 een integrale familieaanpak. De aanpak heeft als doel de overdracht van crimineel gedrag binnen families en gezinnen te voorkomen.
Met behulp van subsidie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid lopen er in 7 gemeenten pilots rondom het samenwerken met sleutelfiguren. Een daarvan is het project ‘Roma aan zet’ uit Enschede. Verschillende Romagezinnen binnen de gemeente weten niet goed hoe ze hulp moeten krijgen.
Diverse gemeenten constateerden dat zij hulp van de Rijksoverheid nodig hadden om langdurige en complexe problematiek gerelateerd aan criminaliteit binnen familienetwerken het hoofd te bieden. Tot en met 2016 hebben elf proeftuinen concrete instrumenten en methodieken ontwikkeld.
Elk jaar reikt het European Crime Prevention Network een prijs uit voor het beste misdaadpreventieproject van Europa. In 2020 stond de prijs in het teken van ‘family based crime’. Lees ter inspiratie meer over de winnende en genomineerde projecten.
Contact
Wil je in contact komen met de projectleider van een van deze voorbeeldprojecten? Neem dan contact op met CCV-adviseur Meike Lommers, meike.lommers@hetccv.nl, voor meer informatie.