Wet- en regelgeving

Types

Heling is onder te verdelen in drie soorten:

• Schuldheling: iemand kan bij de aankoop, het bezit of de verkoop van een product vermoeden dat het om een gestolen product gaat. Hier staat een gevangenisstraf van ten hoogste één jaar op en/of een geldboete van maximaal €78.000.
• Opzetheling: iemand koopt, bezit of verkoopt een product en weet dat het om een gestolen product gaat. Hier staat een gevangenisstraf van maximaal vier jaar op en/of een hoge geldboete van €78.000.
• Gewoonteheling: iemand koopt of verkoopt vaker producten waarvan hij of zij weet dat ze zijn gestolen. Hij maakt daar als het ware een gewoonte van. Hier staat een gevangenisstraf van ten hoogste zes jaar op en/of een hoge geldboete van €78.000. 

Zie ook: Richtlijn strafvordering

Wettelijk verplichte taken en bevoegdheden in de bestrijding van heling

Er gelden enkele wettelijke verplichtingen die de bestrijding van heling ondersteunen. Het WvSr bevat in hoofdzaak de bepalingen die hierop van toepassing zijn (artikel 416, 417, 417bis, 417ter, 437, 437bis, 437ter, 437quater en het Uitvoeringsbesluit ex artikel 437, eerste lid). 

De binnentredingsbevoegdheid bij handelaren is geregeld in het Wetboek van Strafvordering (artikel 552).

Huidige en toekomstige wetgeving

Op basis van de huidige wetgeving artikel 437ter WvSr heeft een handelaar de plicht om zich te melden bij zijn vestigingsgemeente als hij handelt in tweedehands en ongeregelde goederen. De gemeente heeft op basis van de huidige en toekomstige wetgeving een verplichting op het controleren van de meldplicht van de handelaren. Binnen de meldplicht is het nog niet geregeld hoe een handelaar zich meldt bij zijn gemeente. De aanstaande verfijning van de wetgeving brengt hier verandering in. Na het aanpassen van de huidige wetgeving zijn dit de drie belangrijkste wijzigingen:

1. Het Digitaal Opkopers Loket is het enige register dat gebruikt mag worden om te voldoen aan de meldplicht in artikel 437ter WvSr.
2. Het Digitaal Opkopers Register is het enige register dat gebruikt mag worden om te voldoen aan de registratieplicht in artikel 437 WvSr.
3. De bewaartermijn van een verworven goed wordt voor alle gemeenten vastgesteld op 5 dagen.

Lees meer over deze wetswijziging.

Handelaren

Een handelaar in gebruikte en ongeregelde goederen is verplicht (art. 437ter, WvSr) de gemeente direct ervan op de hoogte te stellen dat hij/zij van het opkopen van deze goederen zijn/haar beroep heeft gemaakt. 

Wat zijn ongeregelde goederen?
Ongeregelde goederen zijn ongebruikte goederen die vanwege hun herkomst of de staat waarin zij verkeren tegen een geringere prijs zijn verkregen dan de gebruikelijke nieuwwaarde.

Inkoopregister
Daarnaast moeten opkopers élke aankoop van gebruikte en ongeregelde goederen direct registreren in een inkoopregister. Het liefst digitaal. In dit genummerde en gewaarmerkte register noteren zij de datum van het verkrijgen van het product en een omschrijving. Als het mogelijk is, noteren zij ook soort, merk en (serie)nummer. Daarnaast de naam en het adres van degene die het product heeft aangeboden.

Koper (en koperlegeringen)
Voor opkopers van koper(legeringen) tegen contante betaling geldt de aanvullende eis dat zij ook het nummer, land van herkomst en type identiteitsbewijs van de aanbieder moeten noteren. 

Verkoopregister
In aanvulling op het WvSr kan de gemeenteraad (artikel 437ter, eerste lid) in een algemeen plaatselijke verordening de opkopers verplichten om een verkoopregister bij te houden voor de handel in gebruikte en ongeregelde goederen. De opkoper legt iedere verkoop van gebruikte en ongeregelde goederen vast door deze (digitaal) te noteren.

Gemeenten

De gemeenten kennen een aantal wettelijke verplichtingen voor opkopers die ook voor het bestrijden van heling belangrijk zijn, Dit zijn: 

• Het toezicht houden op de meldplicht van nieuwe opkopers die zich in de gemeente vestigen, op basis van artikel 437ter, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht.
• Het waarmerken van de inkoopregisters van de opkopers in de gemeente, op basis van het Uitvoeringsbesluit tweede lid, lid 2, ex artikel 437, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht.
• In aanvulling op het WvSr kan de gemeenteraad (artikel 437ter) in een algemeen plaatselijke verordening nadere regels stellen, zoals het in acht nemen van een bewaartermijn voordat een opgekocht goed verkocht mag worden en het verplichten van een verkoopregister voor handelaren in gebruikte en ongeregelde goederen.
• Sinds 1 januari 2024 geldt voor bestuursorganen de terugmeldplicht handelsregister. De eerste zes jaar geldt deze regeling alleen voor bestuursorganen die door ministeriële regeling zijn aangewezen. Na deze overgangsperiode in 2030 geldt deze regeling ook voor gemeenten. Je bent dan verplicht om onjuistheden in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te melden bij het handelsregister. De terugmeldplicht houdt in dat bestuursorganen moeten melden wanneer er (a) onjuiste gegevens zijn opgenomen in het handelsregister of (b) gegevens ontbreken in het handelsregister. Deze terugmeldplicht is een belangrijk instrument in het kader van de bestuurlijke aanpak van de georganiseerde criminaliteit.
• De Standaard Bedrijfsindeling (SBI) wordt in 2025 herzien. De hernieuwde SBI wordt in 2025 geïntroduceerd en daarna stap voor stap in de CBS-statistieken doorgevoerd. Op de website cbs.nl vind je meer informatie over deze herziening en de antwoorden op veelgestelde vragen.
• De handelaar moet bij de Kamer van Koophandel (kvK) zijn onderneming én zijn vestiging inschrijven. De onderneming krijgt één KvK-nummer en elke vestiging krijgt een eigen vestigingsnummer. Zie voor meer informatie -> Nummers in het Handelsregister | KVK

Politie

De politie draagt zorg voor een zo volledig mogelijke beschrijving van het gestolen goed in de aangifte. Hij houdt de database Stop Heling met de aangiftes van de gestolen goederen actueel en komt in actie als er een melding is van het Digitaal Opkopers Register (DOR) of van de app of website stopheling.nl dat een gestolen goed aangeboden wordt. Daardoor kunnen meer helers opgespoord en vervolgd worden. Bovendien ziet de politie, samen met de boa’s van de gemeente, toe op het naleven van de registratieplicht van opkopers.

Openbaar Ministerie

Het Openbaar Ministerie is de partij die zorgt voor het vervolgen van verdachten van heling. De verdachten worden aangedragen door politie. De richtlijnen voor het vervolgingsbeleid bij het overtreden van artikel 437 van het Wetboek van Strafrecht zijn geactualiseerd en gepubliceerd in de Staatscourant 2013, nr. 17135

• Het vervolgingsbeleid voor overtreding van de registratie- en legitimatieplicht.