Wet- en regelgeving

Types

Heling is onder te verdelen in drie soorten:

• Schuldheling: iemand kan bij de aankoop, bezit of verkoop van een goed vermoeden dat het om een gestolen goed gaat. Hier staat een gevangenisstraf van ten hoogste één jaar op en/of een geldboete van maximaal 78.000 euro.
• Opzetheling: iemand koopt, bezit of verkoopt een product en weet dat het om een gestolen goed gaat. Hier staat een gevangenisstraf van maximaal vier jaar op en/of een hoge geldboete van 78.000 euro.
• Gewoonteheling: iemand koopt of verkoopt vaker producten waarvan hij of zij weet dat ze zijn gestolen. Hij maakt daar als het ware een gewoonte van. Hier staat een gevangenisstraf van ten hoogste zes jaar op en/of een hoge geldboete van 78.000 euro. 

Zie ook: Richtlijn strafvordering

Wettelijk verplichte taken en bevoegdheden in de bestrijding van heling

Er gelden enkele wettelijke verplichtingen die de bestrijding van heling ondersteunen. Het WvSr bevat in hoofdzaak de bepalingen die van toepassing zijn op de bestrijding van heling (artikel 416, 417, 417bis, 417ter, 437, 437bis, 437ter, 437quater en het Uitvoeringsbesluit ex artikel 437, eerste lid). 

De binnentredingsbevoegdheid bij handelaren is geregeld in het Wetboek van Strafvordering (artikel 552).

Handelaren

Een handelaar in gebruikte en ongeregelde goederen is verplicht (art. 437ter, WvSr) de gemeente op de hoogte te stellen van het feit dat hij/zij van het opkopen van deze goederen zijn/haar beroep heeft gemaakt. 

Inkoopregister
Daarnaast dienen opkopers élke aankoop van gebruikte en ongeregelde goederen (liefst digitaal) te registreren in een inkoopregister. In dit genummerde en gewaarmerkte register noteren zij de datum van verkrijging en een omschrijving van het opgekochte goed – waar mogelijk voorzien van soort, merk en (serie)nummer – en daarnaast de naam en het adres van degene die het goed aangeboden heeft.

Koper (en koperlegeringen)
Voor opkopers van koper(legeringen) tegen contante betaling geldt de aanvullende eis dat zij ook het nummer, land van herkomst en type identiteitsbewijs van de aanbieder moeten noteren. 

Verkoopregister
In aanvulling op het WvSr kan de gemeenteraad (artikel 437ter, eerste lid) in een algemeen plaatselijke verordening de opkopers verplichten om een verkoopregister bij te houden voor de handel in gebruikte en ongeregelde goederen. De opkoper legt iedere verkoop van gebruikte en ongeregelde goederen vast door deze (digitaal) te noteren.

Gemeenten

De gemeenten kennen een aantal wettelijke verplichtingen ten aanzien van opkopers die tevens ter bestrijding van heling zijn, namelijk: 

• Het toezicht houden op de meldplicht van nieuwe opkopers die zich in de gemeente vestigen, op basis van artikel 437ter, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht.
• Het waarmerken van de inkoopregisters van de opkopers in de gemeente, op basis van het Uitvoeringsbesluit tweede lid, lid 2, ex artikel 437, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht.
• In aanvulling op het WvSr kan de gemeenteraad (artikel 437ter) in een algemeen plaatselijke verordening nadere regels stellen, zoals het in acht nemen van een bewaartermijn alvorens een opgekocht goed verkocht mag worden en het verplichten van een verkoopregister met betrekking tot een verkoopregister voor handelaren in gebruikte en ongeregelde goederen.

Politie

De politie draagt zorg voor een zo volledig mogelijke beschrijving van het gestolen goed in de aangifte, houdt de database Stop Heling met de aangiftes van de gestolen goederen actueel en treedt op als er een melding komt van het Digitaal Opkopers Register (DOR) of van de app of website stopheling.nl dat een gestolen goed aangeboden wordt. Daardoor kunnen meer helers opgespoord en vervolgd worden. Bovendien ziet de politie – ook samen met de boa’s van de gemeente – toe op de naleving van de registratieplicht van opkopers.

Openbaar Ministerie

Het Openbaar Ministerie is de partij die voor vervolging van verdachten van heling zorgt. De verdachten worden aangedragen door politie. De richtlijnen voor het vervolgingsbeleid inzake overtreding van artikel 437 van het Wetboek van Strafrecht zijn geactualiseerd en gepubliceerd in de Staatscourant 2013, nr. 17135

• Het vervolgingsbeleid voor overtreding van de registratie- en legitimatieplicht.