Nachtregister in de APV
Een nachtregister kan een afschrikkende werking hebben op mobiele bendes en andere criminelen die anoniem onderdak willen. Met een registratie in een nachtregister verliezen criminelen namelijk de anonimiteit. Ook wordt er een drempel opgeworpen om de locatie van het nachtverblijf als criminele ontmoetingsplaats te gebruiken.
In artikel 438 van het Wetboek van Strafrecht staat dat iedereen die beroepsmatig overnachting aanbiedt, zoals een hotelkamer, vakantiehuis, campingplaats, pension of appartement, verplicht is om een nachtregister bij te houden.
Gemeenten kunnen de eis voor het bijhouden van een nachtregister in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) opnemen en hier dan ook toezicht op houden. De politie kan het nachtregister voor de opsporing gebruiken. Hier zijn wel voorwaarden aan verbonden.
Via dit stappenplan zorgen gemeenten ervoor dat nachtverblijfeigenaren een nachtregister bijhouden:
Controleer of het bijhouden van een nachtregister al is opgenomen in de APV (waarschijnlijk artikel 2:26, 2:28 of 2:37). Is dit het geval? Evalueer en bepaal of er veranderingen moeten worden doorgevoerd. De volgende stappen kunnen hiervoor als input dienen.
De burgemeester bepaalt welk type nachtregister nachtverblijfeigenaren moeten bijhouden. Dit kan een digitaal nachtregister zijn, maar ook bijvoorbeeld een analoog schriftje. Om te bepalen wat de meest wenselijke en effectieve manier van bijhouden is, is het aan te raden hierover met nachtverblijfeigenaren en de politie in gesprek te gaan.
Bepaal dat diegene die een nachtverblijf opricht, overneemt, verplaatst of stopt, dit zo spoedig mogelijk, maar in elk geval binnen veertien dagen, meldt via een door de gemeente aangegeven (digitaal) loket.
De burgemeester kan verschillende partijen aanwijzen om toezicht te houden op de registratieplicht. Dit kunnen ambtenaren van de afdeling handhaving zijn, maar ook politie of vreemdelingenpolitie. Zij kunnen nachtverblijven vragen het nachtregister te tonen of toe sturen. Hierbij hoeft geen verdenking van een strafbaar feit te zijn. De controlebevoegdheid is geen opsporingsbevoegdheid.
Leg het type nachtregister, de partijen die de controle op het nachtregister uitvoeren en het melden van wisselingen vast in de APV. Geef ook aan welke gegevens van de hoofdboeker geregistreerd moeten worden:
- naam;
- woonplaats;
- type identiteitsbewijs;
- dag van aankomst en dag van vertrek.
Let op! De registratieverplichting geldt niet voor meereizende gasten.
Als gemeenten ook de gegevens van meereizende gasten opvragen, dan is dat bovenmatig. De verstrekking van die gegevens is niet noodzakelijk voor het doel waarvoor de gegevens worden vastgelegd. De hoofdboeker hoeft geen gehoor te geven aan het verzoek van de gemeente. Zie ook: autoriteitpersoonsgegevens.nl
De nachtverblijfeigenaar is nu verplicht om een nachtregister bij te houden en op verzoek te verstrekken aan de controleurs die door de burgemeester aangewezen zijn. Organiseer een informatiebijeenkomst om nachtverblijfeigenaren en lokale brancheverenigingen (zoals de lokale afdeling van Koninklijke Horeca Nederland of vereniging van campings of vakantieparken) actief op de hoogte te brengen van de veranderingen in de APV. Vraag deze partijen ook om op hun websites informatie over het nachtregister op te nemen.
Opsporing door politie
De politie kan de gegevens in het nachtregister uitsluitend opvragen als daar een juridische grondslag voor is (artikel 438 Wetboek van Strafrecht, eerste lid onder 3e). Dit kan alleen als de gegevens noodzakelijk zijn voor het voorkomen van gevaar, voor opsporingsonderzoek of om het lot van vermiste personen of slachtoffers van ongevallen op te helderen.
Uitgangspunt is dat de politie de gegevens alleen mag verwerken als deze noodzakelijk zijn voor het doel waarvoor de gegevens worden verwerkt. Dat wil zeggen dat de politie alleen de hits mag verwerken en bewaren. No hits dienen meteen vernietigd te worden. Deze gegevens zijn immers na controle door de politie zelf als niet-noodzakelijk beoordeeld voor het doel waarvoor de gegevens worden verwerkt.