In Zicht webinar 9: Ethische kaders en privacy
Laatst gewijzigd op: 13-10-2025Tijdens het webinar Ethische kaders en privacy op 29 september 2025 vertelden twee experts hoe gemeenten datagedreven kunnen werken zonder de privacy van inwoners uit het oog te verliezen.
Heb je het webinar gemist? Of was je erbij, maar wil je graag bepaalde stukken terugkijken? Bekijk de opname van het webinar en vind alle links die in de chat werden gedeeld.
Terugblik op het webinar
Inge Brattinga, docent-onderzoeker Recht en Digitale Technologie aan Avans Hogeschool, liet zien dat zorgvuldig omgaan met gegevens begint bij kennis. Ze benadrukte het belang van privacy by design en privacy by default: al bij het ontwerpen van projecten nadenken over welke data echt nodig zijn en wie er toegang krijgt. Ook besprak ze de rol van mensenrechten en ethiek, en waarschuwde voor risico’s bij het gebruik van kunstmatige intelligentie.
Jay Remmelzwaal, senior legal counsel bij ICTRecht, legde uit hoe gemeenten binnen de kaders van de AVG verantwoord gegevens kunnen verwerken. Hij liet zien hoe instrumenten zoals de Data Protection Impact Assessment (DPIA) helpen om risico’s vooraf in kaart te brengen en benadrukte dat privacy geen rem hoeft te zijn op effectief beleid — mits keuzes goed worden onderbouwd en vastgelegd.
Beide sprekers benadrukten dat transparantie, zorgvuldigheid en een goed onderbouwde afweging tussen nut en noodzaak essentieel zijn voor vertrouwen in datagedreven werken.
Over de sprekers
Inge Brattinga
Inge is docent onderzoeker bij de Juridische Hogeschool Avans & Fontys en jurist bij De Voort Advocaten. Ze stimuleerde de deelnemers om zonder koudwatervrees aan de slag te gaan met datagedreven werken binnen het wettelijk kader/rechtmatigheid, en legde de meerwaarde ervan uit.
Jay Remmelzwaal
Jay is senior legal counsel bij ICTRecht. Hij ging in op de beginselen van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en het opstellen van een Data protection impact assessment (DPIA) en privacy protocol. De DPIA en het privacy protocol (kunnen) gemeenten benutten in het kader van de aanpak van ondermijning (in combinatie met datagedreven werken).
Lees ook de artikelen over de bijdragen van de sprekers
- Datagedreven werken binnen de privacy regels (Inge Brattinga)
- Privacy en ondermijning: hoe gemeenten verantwoord met gegevens omgaan (Jay Remmelzwaal)
Meer lezen, luisteren of kijken?
Wil je meer lezen of kijken over het onderwerp? Hieronder een overzicht met de links die we tijdens het webinar in de chat deelden:
- Wegwijzer datagestuurd werken: kennisbank van VIP met inspirerende praktijkvoorbeelden van gemeenten en een overzicht van hulpmiddelen, voorzieningen en diensten waarmee je de informatiepositie binnen jouw gemeente kunt versterken.
- Wegwijzer datagestuurd werken – thema ‘Organiseren informatiepositie: rechtmatigheid’
- Artikel ‘Gegevensdeling moet een vaardigheid worden’ van Ronald Damhof (Chief Data Officer (CDO) van het ministerie van Justitie en Veiligheid)
- Op het congres Ondermijning en Georganiseerde Criminaliteit werd het boek ‘Ondermijning en Datawetenschap’ gepresenteerd. Het boek biedt nieuwe inzichten en methodieken om ondermijning effectief aan te pakken. De auteurs gaan in op datagedreven lokale aanpakken en innovatieve technologieën, zoals Large Language Models en generatieve AI. En op de juridische en bestuurlijke vraagstukken rondom het gebruik van deze datatechnieken bij de ondermijningsaanpak in de praktijk. Het hoofdstuk over privacywetgeving bij de aanpak van ondermijning is geschreven door Inge Brattinga. Het hoofdstuk daarna gaat ook over privacy en is geschreven door Pieter Tops.
- AI en algoritmes op de website van de VNG.
- Praktische reisgids voor verantwoorde inzet AI bij gemeenten (VNG).
- De Handreiking informatiebeeld bedrijventerreinen (Kennisplatform Ondermijning).
- Model-DPIA Handreiking informatiebeeld buitengebied (Kennisplatform Ondermijning).
- Stappenplan waarborgen rechtmatigheid gegevensdeling (VNG).
- Vraag het de jurist (VNG): Wanneer is ‘verdere verwerking’ van persoonsgegevens toegestaan op grond van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)?
- Modelprotocol ondermijning (CCV).
- Model privacy protocol: Handleiding binnengemeentelijke gegevensuitwisseling ten behoeve van de bestrijding van ondermijning (Officiële Bekendmakingen)
- Privacy Protocol Binnengemeentelijke gegevensdeling (Kennisplatform Ondermijning).
- Webdossier Modelprotocol Ondermijning van het CCV.
Webinarserie In zicht
Het CCV organiseert samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in 2025 webinars voor overheidsprofessionals: de webinarserie In Zicht. Tijdens deze webinars delen we relevante kennis en leren we vaardigheden voor het versterken van de informatiepositie als het gaat over het aanpakken van ondermijning met gebruik van data. Experts uit de praktijk en de wetenschap, uit binnen- en buitenland zijn te gast. Je kunt kosteloos deelnemen aan deze webinars.
Als je alle webinars volgt, ben je volledig op de hoogte wat belangrijk is in de aanpak van ondermijning met gebruik van data, je weet hoe je dingen aanpakt, en wat er allemaal is om je te helpen daarbij. Je kunt er ook voor kiezen om alleen deel te nemen aan de webinars met voor jou relevante onderwerpen.