Ga naar de inhoud

Voorlichting veilig uitgaan

Laatst gewijzigd op: 08-05-2025

Welke trainingen, advies en voorlichtingscampagnes zijn er op het gebied van veilig uitgaan voor gemeenten, horeca en uitgaanspubliek?

Foto van uitgaanspubliek in een discotheek. Ter illustratie van het CCV-dossier Keuzewijzer veilig uitgaan.

Voorlichting horeca

Horecaondernemers zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van personeel en gasten in hun zaak. Er zijn diverse trainingen en voorlichtingscampagnes om de kennis en vaardigheden van horecapersoneel te vergroten.

Bekijk ook de animatie over de checklist Wapencontrole in de horeca.

Accepteer de statistieken, marketing cookies om deze content te bekijken.

Voorbeelden voorlichting horeca

Training Omgaan met ongewenst gedrag en agressie

KHN organiseert cursussen over het omgaan met ongewenst gedrag en agressie voor horecaondernemers en hun medewerkers.

Horecagelegenheden zijn geopend met nieuwe richtlijnen in verband met de coronapandemie. Medewerkers kunnen dan te maken krijgen met weerstand en agressief gedrag van gasten. Bijvoorbeeld gasten die eisen stellen of die de instructies van medewerkers niet opvolgen. Dat kan zeer vervelende situaties opleveren. Via de training ‘Omgaan met ongewenst gedrag en agressie in de horeca’ leert personeel effectief te handelen en de agressie reduceren. Meer informatie staat op de website van KHN.

Training alcohol, drugs en agressie

Omgaan met agressieve klanten is lastig voor horecapersoneel en portiers, laat staan als gasten onder invloed zijn van alcohol en drugs. Het Trimbos-instituut en Bureau Beke ontwikkelden de training alcohol, drugs en agressie. Daarin leert horecapersoneel geweld onder invloed zoveel mogelijk te voorkomen, drugsgebruik te herkennen, en geweld onder invloed zo handig mogelijk aan te pakken.

Horecaondernemers mogen geen alcohol verkopen aan personen die jonger zijn dan 18 jaar. Ook mogen zij geen alcohol verkopen aan personen waarvan ze weten dat zij de alcohol doorgeven aan personen jonger dan 18 jaar. Bovendien mag de horeca geen alcohol schenken aan dronken personen.

In de e-learning Voor elkaar, over verantwoord alcohol verkopen, leren horeca om de regels voor de leeftijdsgrenzen voor alcoholverkoop en doorschenken zo goed mogelijk na te leven.

Doorschenken:

  • 360-graden video: wanneer is iemand te dronken en mag je hem geen alcohol meer geven? Dat is een lastige afweging voor horecamedewerkers. Want dronkenschap is niet altijd duidelijk zichtbaar. De 360-gradenvideo Doorschenken voor horecaondernemers van het CCV biedt handvatten en helpt om het personeel te trainen. De video is te downloaden via de App Store.
  • Het Trimbos-instituut heeft een project over de aanpak van dronkenschap en doorschenken. Daarin zit een training voor horeca om dronkenschap te herkennen, een gezamenlijke norm rondom dronkenschap en doorschenken te ontwikkelen en na te leven. Onder andere in Rotterdam wordt dit project uitgevoerd.
  • Jellinek heeft een training over alcohol en doorschenken waarin horecamedewerkers leren hoe zij verantwoord alcohol kunnen schenken en adequaat kunnen reageren op tegenwerkend gedrag. In Amsterdam wordt met deze training gewerkt.

Wie werkt in het uitgaansleven, op evenementen of als eerstehulpverlener, krijgt vroeg of laat te maken met mensen die onwel of onhandelbaar worden. Soms wordt een dergelijk incident of dit gedrag (mede) veroorzaakt door alcohol en/of drugs. Deze incidenten komen niet vaak voor. Maar als het gebeurt, is het belangrijk dat de aanwezige professionals adequaat kunnen reageren. Er zijn diverse trainingen over hoe om te gaan met drank & drugsoverlast in de horeca.

– De training Eerste Hulp Bij Drank- en drugsincidenten in het uitgaanscircuit (EHBDu-V) van Jellinek biedt handvatten hiervoor.

– De e-learning basiskennis Alcohol en Drugs

Seksuele intimidatie, van ongewenst aanraken tot seksueel geweld, komt vaak voor in het uitgaansleven. Diverse organisaties bieden tools en trainingen aan voor horeca over het signaleren en handelen bij seksuele intimidatie in de horeca.

Toolkit: Hier is het oké

Om horecaondernemers en hun medewerkers te ondersteunen, heeft Rutgers een speciale toolkit ontwikkeld waarmee zij ongewenst seksueel gedrag in hun poppodium, festival of studentenvereniging zoveel mogelijk kunnen voorkomen. De toolkit bestaat uit een checklist voor de bedrijfsleiding, een aantal video’s over het voorkomen en omgaan met ongewenst seksueel gedrag voor horeca- en beveiligingspersoneel en een instructiekaart voor achter de bar of in personeelsruimtes.

In de toolkit wordt aandacht besteed aan de volgende vragen:

  • Hoe maak je je bezoekers ervan bewust dat ongewenst seksueel gedrag niet geaccepteerd wordt?
  • Wat moeten je medewerkers weten?
  • Hoe kun je alert reageren op grensoverschrijdend gedrag?
  • Hoe kun je als medewerker (potentiële) slachtoffers beschermen?
  • En hoe handel je als het eventueel toch mis gaat?

Meer informatie: www.benjeoke.nl/hierishetoke.

Training voor horeca en beveiligers

In Rotterdam is de voorlichting en training van horecapersoneel over seksuele intimidatie onderdeel van de training over doorschenken. Centrum Seksueel Geweld Rotterdam speelt hierin een belangrijke rol.

Bekijk dit webinar van CCV en PVO NL over: Hoe kunnen horecaondernemers omgaan met drugsoverlast in de horeca? Met medewerking van burgemeester Bruls van Nijmegen.

Voorlichting uitgaanspubliek

Tijdens het uitgaan kan het publiek met verschillende zaken te maken krijgen, zoals geweld, seksuele intimidatie en gebruik van lachgas. Het doel van publieksvoorlichting is om uitgaanspubliek hiervan bewust te maken.

Voorbeelden voorlichting uitgaanspubliek

Te veel alcohol drinken kan tot problemen leiden in het uitgaansleven. Denk aan geweld en seksuele intimidatie. Om dit te voorkomen is in Rotterdam een aanpak tegen doorschenken ontwikkeld. Met de campagne ‘Stop op tijd. Wij schenken niet door’ wordt een norm gesteld in het uitgaansleven.

Jongeren plegen soms ID-fraude om meerderjarig te lijken, bijvoorbeeld om alcohol te bestellen en te drinken. Om dit te voorkomen is de campagne Eerlijk over je ID. Daar kom je verder mee.’ ontwikkeld. Deze campagne heeft als doel dat jongeren weten dat zij identiteitsfraude plegen als zij een ID lenen, uitlenen of vervalsen. En dat dit ernstige consequenties heeft.

Ook lokaal worden er campagnes ingezet tegen ID-fraude, zoals in Tilburg met “Fake I.D.”: de poster, het kaartje, de Facebookadvertentie en de Instagrampost mogen andere gemeenten gebruiken.

In Tilburg heeft de gemeente, samen met Halt, GGD, verslavingszorg, jongerenwerk en politie, in het uitgaansgebied voorlichting gegeven over het effect van (overmatig) alcoholgebruik.

In Amersfoort (en andere gemeenten) wordt ‘De Confrontatie’ toegepast. Een maatregel van politie waarbij jongeren (en hun ouders) geconfronteerd worden met beelden van zichzelf op straat terwijl ze dronken zijn. Het doel is om de bewustwording van overmatig alcoholgebruik te vergroten. Op de website van Trimbos vind je meer informatie over deze maatregel.

De landelijke campagne NIX18 richt zich op minderjarigen. Deze campagne is gericht op het voorkomen dat jongeren onder de 18 jaar roken en drinken.

Unity en Celebrate Safe geven voorlichting over verantwoord gedrag aan bezoekers van grote feesten en evenementen die door de organisatoren gebruikt kunnen worden.

De tips zijn:

  • Bereid je goed voor op het feest
  • Zorg dat je ook wat slaap pakt en neem de tijd om weer op te laden
  • Als je staat te dansen in een hete ruimte, neem ook af en toe een pauze
  • Gebruik van alcohol en drugs is nooit zonder risico’s
  • Laat drugs testen op inhoud voor gebruik
  • Drink niet te veel water als je xtc hebt gebruikt
  • Hou je vrienden in de gaten

Lachgas wordt met name gebruikt door jongeren en jongvolwassenen. In het Grote Uitgaansonderzoek van 2023 blijkt dat het gebruik van lachgas is afgenomen naar 15%. Lachgas is gevaarlijk voor de verkeersveiligheid en de gezondheid, en geeft overlast: zwerfvuil, geluidsoverlast en ander onwenselijk gedrag.

Het Trimbos instituut is een kennisinstituut voor alcohol, tabak, drugs en mentale gezondheid. Volgens Trimbos heeft het gebruik van lachgas gezondheidsrisico’s en kan het overlast veroorzaken. Goede voorlichting over (het gebruik van) lachgas is belangrijk. Trimbos maakte een voorlichtingsfilm voor uitgaanspubliek: 5 dingen die je moet weten over lachgas.

Zie voor meer informatie de site van Trimbos:

Seksuele intimidatie komt regelmatig voor tijdens het uitgaan. Hoe voorkom je seksuele intimidatie in de kroeg? Zie je daar ongewenst gedrag en wat kan je dan doen?

Bij Rutgers – kenniscentrum seksualiteit – staan seksuele gezondheid en rechten voor iedereen centraal. Zij ontwikkelden specifiek voor uitgaansleven de campagne ‘ben je oke?’. Ben je oké? is de campagneboodschap van Rutgers: Zie je ongewenst seksueel gedrag? Vraag dan aan degene die het overkomt: ‘Ben je oké?’

Rutgers en Atria lanceerden een jongerencampagne tegen victim blaming bij seksueel geweld. Zo willen zij voorkomen dat slachtoffers de schuld krijgen van seksueel geweld. Om dat te stoppen roepen zij met #ZegErWatVan op om er wat van te zeggen als je victim blaming ziet. Wil je meer informatie? Kijk dan op de websites van Atria en Rutgers.

Daarnaast is er de e-learning Stand up om straatintimidatie te helpen voorkomen. De e-learning is bedoeld voor omstanders en slachtoffers met tips hoe je kunt reageren op een situatie waarin iemand wordt geïntimideerd. Het is een initiatief van L’Oréal Paris, Hollaback en Fairspace.

Campagnes gemeenten

Ook lokaal worden acties ingezet om seksuele intimidatie te voorkomen, bijvoorbeeld op straat of in de eigen wijk. Gemeente Rotterdam lanceerde de campagne ‘stop Pikpraat’ om seksuele straatintimidatie te voorkomen. Signalen van seksuele straatintimidatie kunnen laagdrempelig gemeld worden via De StopApp app. Op initiatief van gemeente Arnhem kunnen bewoners hun ervaringen met seksuele intimidatie melden en, indien gewenst, ondersteuning krijgen van anti-discriminatiebureau Vizier.

In Breda is samen met BO Diversity een meldpunt voor straatintimidatie opgezet.

Seksueel geïntimideerd, online, op straat of in de club? #Jijstaatnietalleen. De campagne ‘Jij staat niet alleen’ is een van de maatregelen die gemeenten Amsterdam inzet. De campagne is gericht op meisjes en vrouwen die, op straat of online, te maken krijgen met seksuele intimidatie en geweld. Zij kunnen gekoppeld worden aan rolmodellen voor steun.

Voorlichting voor gemeenten

Het Trimbos-instituut kan gemeenten ondersteunen en voorlichten over het maken van drugsbeleid. Belangrijk: pak drugsgebruik en -preventie strategisch aan.

Met de Scanner breng je de situatie rond middelengebruik in een gemeente in kaart. Je kunt de methode ook goed gebruiken voor een specifieke wijk of wijken binnen de gemeente.

De Scanner is ook geschikt om gebruik van, zorgen om en eventuele problemen rond drugs binnen bepaalde (kwetsbare) doelgroepen binnen de gemeente in kaart te brengen. Als je wilt, kun je de Scanner uitbreiden met onderzoek naar lokaal alcohol- en/of tabaksbeleid in de gemeente.

De informatie uit de scanner kan gebruikt worden om het Modelplan Lokaal drugpreventie beleid in te vullen.

Het Trimbos-instituut heeft in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid en Sport (VWS) het Modelplan Lokaal Drugspreventiebeleid ontwikkeld. Het modelplan is een concreet format, dat een gemeente helpt bij het schrijven van een effectief, integraal en lokaal drugspreventiebeleid. Het bijbehorende Wat Werkt Dossier Drugs wijst op wetenschappelijke kennis, onderbouwde interventies en kansrijke aanpakken en programma’s.

Het Trimbos biedt gemeenten een handreiking voor lokale samenwerking in de preventie van riskant alcoholgebruik bij studenten in het hoger onderwijs:

Voor gemeenten die zeer regelmatig te maken hebben met evenementen waarbij alcohol en/ of drugsproblemen opleveren, is het aan te raden om hiervoor algemene kaders te stellen en afspraken te maken. Gemeenten die minder te maken hebben met dergelijke evenementen, kunnen per evenement afspraken maken om ervoor te zorgen dat:

  • de Drank- en Horecawet, Opiumwet en Tabaks- en rookwarenwet nageleefd en gehandhaafd worden
  • de gezondheid- en veiligheidsrisico’s door of als gevolg van (overmatig) alcohol- en drugsgebruik op evenementen voorkomen worden.

Bekijk ook:

De leidraad alcohol en drugs op evenementen

De Basistraining middelenpreventie van het Trimbos-instituut is bedoeld als basis voor iedereen die zich bezighoudt met middelenpreventie. Aan het eind van de training is de deelnemer in staat om op een wetenschappelijk onderbouwde manier keuzes te maken op het gebied van drugspreventie.

Na de training heb je antwoorden op de vragen zoals: “Op welke doelgroep moeten we ons richten?”, “Welke aanpak werkt in welke setting?”, “Wat zijn de voor- en nadelen van een massa mediale campagne” en “Hoe beoordeel ik de kwaliteit van een interventie?”. Deze training helpt om de aanpak van drugspreventie te professionaliseren en het effect te vergroten.

Instructie Verantwoord Alcoholschenken voor buurthuizen, studentenverenigingen, sportclubs en vrijwilligersorganisaties van Jellinek: kennisverhoging over alcohol, omgaan met minderjarigen en met overmatig gebruik.