Ga naar de inhoud

Praktijkvoorbeelden wijk-GGD

Laatst gewijzigd op: 05-08-2025

Wat doen wijk‑GGD’ers en waar lopen ze tegenaan? Lees de praktijkvoorbeelden.

Laura van Beek en Brigitte Swaving werken als wijk-GGD’er bij GGD Brabant-Zuidoost onder leiding van manager Publieke Gezondheid – Bijzondere zorg Lotte Welp. Zij delen op movisie.nl hun ervaringen, succesfactoren en uitdagingen uit de praktijk.

Welp: “Als mensen met een niet-pluisgevoel weten waar ze zorgen kunnen melden, komen wij eerder in beeld. Zo kunnen we erbij zijn voordat situaties echt escaleren.”

Veel instanties sluiten af na enkele keren geen gehoor. De wijk-GGD’er houdt aan en belt zo nodig ’s avonds aan, wanneer iemand overdag niet te bereiken is.

Soms zijn er verschillende hulpverleners betrokken, maar is sprake van een impasse. Dan spant de wijk-GGD’er zich in om de verantwoordelijkheid te leggen waar het hoort en is vasthoudend als een pitbull, vertelt Welp.

De wijk-GGD’er kan ook bemiddelen bij botsende belangen tussen zorg en veiligheid. Regelmatig gaan de wijk-GGD’ers met partners na of men elkaar goed weet te vinden en waarop winst te behalen valt. Gegevensuitwisseling blijft volgens Welp een heikel punt.

Volgens Welp heeft het concept van wijk-GGD’er zich inmiddels bewezen. De onafhankelijke positie van de hulpverleners is een van de werkzame elementen.

Harold Brouwer, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige, is een van de twee
wijk-GGD’ers in Heerenveen. Brouwer gaat op huisbezoek bij mensen die (mogelijk) verward en onbegrepen gedrag vertonen. Het Reformatorisch Dagblad liep met hem mee.

Brouwer maakt deel uit van het tienkoppige zorg- en veiligheidsteam van de gemeente Heerenveen. Doel is om verwarde burgers te helpen en proberen te voorkomen dat zij afglijden dan wel ernstige misdrijven plegen. Naast de twee wijk-GGD’ers zitten er vijf zogeheten procesregisseurs, twee maatschappelijk werkers en één ondersteuner in dat team.

De teamleden overleggen met woningcorporaties, verslavingszorginstanties, daklozenopvang, de politie en andere partijen die hun pad kruisen. Jaarlijks behandelt het team grofweg 400 dossiers van mensen met onbegrepen gedrag.

Afke Luchtenveld is wijk-GGD’er in Heerenveen. Ze helpt jongeren met onbegrepen gedrag. Essentieel vindt Luchtenveld een zogeheten ‘contextuele’ benadering. Ze wil  bijvoorbeeld weten hoe een jongere omgaat met zijn familie en andersom.

In situaties waarbij jongeren in hun ouderlijk huis voor veel problemen zorgen, probeert ze de helpende hand te bieden, onder meer door met ouders of verzorgers te overleggen.

Steeds weer merkt Luchtenveld dat nogal wat jongeren hun draai niet kunnen vinden. “Dat komt mede doordat onze maatschappij zo gehaast en gejaagd is. Iedereen zou maar mee moeten gaan in die race. Maar je ziet dat steeds meer jongeren dat niet lukt.”

Na een succesvolle proef met wijk-GGD’ers in Amsterdam en Vught werd in 2015 besloten de inzet van de wijk-GGD in meer gemeenten mogelijk te maken. De werkwijze van de wijk-GGD’er draait om maatwerk. Dat betekent ook dat elke gemeente de functie op zijn eigen manier kan inrichten.

Om mensen met verward of onbegrepen gedrag goed te kunnen helpen, moet de wijk-GGD’er een onafhankelijke positie hebben. Toch werden wijk-GGD’ers in sommige gemeenten ondergebracht bij wijkteams. Daarmee kregen ze een minder onafhankelijke positie.