Signaleren
Een van de definities van signaleren is: iets of iemand opmerken en dat laten weten. Het signaleren van criminaliteit binnen familienetwerken is complex. Je weet pas wat je ziet, als je weet waar je op moet letten. Of, in de woorden van Johan Cruijff, “Je ziet het pas, als je het doorhebt.”
Signalen herkennen
De eerste uitdaging is dan ook om signalen die boven komen drijven te herkennen. Veel van deze signalen zijn op het oog onschuldig of zijn lastig te linken aan criminele activiteiten. Bijvoorbeeld het signaal van een kind dat tijdens schooltijd buiten loopt.
Signalen combineren
De tweede uitdaging is om de signalen actief te combineren. De signalen komen namelijk versnipperd binnen. Niet alleen bij verschillende afdelingen van de gemeente, maar ook bij onderwijs-, zorg-, veiligheids- en gezondheidszorgorganisaties. Zo kan het signaal van schoolverzuim wellicht gekoppeld worden aan het signaal dat het kind altijd dure merkkleding draagt en de nieuwste gadgets heeft, maar het gezin geen witte inkomsten heeft. Of aan signalen van kindermishandeling, middelengebruik, het handelen in middelen of aan geregistreerde antecedenten.
Alleen door signalen te combineren, wordt de criminaliteit binnen familienetwerken zichtbaar en kan het aangepakt worden. Daarom is het belangrijk dat de verschillende organisaties met elkaar samenwerken en kennis uitwisselen.
Het CCV heeft in samenwerking met professionals een aantal hulpmiddelen gemaakt om inzicht te geven:
- Het barrièremodel geeft het criminele proces weer (inlog)
- De indicatorenmatrix criminele uitbuiting laat zien welke signalen en indicatoren er zijn en wie zicht hebben op de signalen.
Op een andere manier naar families kijken
Bij criminaliteit binnen familienetwerken is het daarnaast belangrijk om op een andere manier naar families te kijken. De term ‘familie’ associëren we vaak met veiligheid en liefde. De kinderen die opgroeien in een crimineel familienetwerk zijn op jonge leeftijd vaak al bekend met de andere kant van de medaille.
Signalen melden
Alle professionals hebben de opdracht om criminele activiteiten te signaleren. Er zijn echter voorbeelden bekend waarbij hulpverleners signalen van criminaliteit niet melden om de vertrouwensband niet te verbreken. Maar door weg te kijken, wordt criminaliteit gefaciliteerd en in stand gehouden. Professionals die een vermoeden hebben van criminele activiteiten of deze duidelijk gesignaleerd hebben, kunnen contact opnemen met een van de regionale zorg- en veiligheidshuizen. Zij kunnen de signalen verder brengen en professionals verder helpen.