Veilige Publieke Taak
Agressie en geweld tegen medewerkers met een publieke taak is erg ingrijpend voor het slachtoffer, familie en collega’s. Bovendien ondermijnt deze vorm van agressie het functioneren van de overheid.
Daarom is het belangrijk dat gemeenten het onderwerp Veilige Publieke Taak (VPT) opnemen in hun integrale veiligheidsbeleid.
De rollen van OOV worden in onderstaand filmpje in beeld gebracht:
De afdeling Openbare Orde en Veiligheid (OOV) kan op vier verschillende manieren een rol spelen bij het oppakken van VPT binnen het integraal veiligheidsbeleid:
VPT opnemen in het integraal veiligheidsbeleid
De afdeling OOV kan het onderwerp VPT goed in het integrale veiligheidsbeleid borgen. Dat hoeft niet per se als apart onderwerp, maar kan ook heel goed worden geïntegreerd binnen de bestaande veiligheidsvelden zoals beschreven in het VNG Kernbeleid Veiligheid.
Het ligt voor de hand om VPT onder het thema ‘geweld’ te scharen. Binnen het Kernbeleid Veiligheid is ‘geweld’ niet als apart veiligheidsveld benoemd, het heeft echter wel veel raakvlakken met andere veiligheidsonderwerpen. Daarom zijn er gemeenten die werken met een beleids- of actieplan ‘geweld’. Ook kan het onderwerp ‘geweld’ vallen onder de ‘high impact crimes’, samen met woninginbraak, overvallen en straatroof.
De VNG heeft als aanvulling op de handreiking Kernbeleid Veiligheid, samen met het CCV, het focusblad Publieke Taak gepubliceerd. In dit focusblad is geconcretiseerd hoe VPT kan worden meegenomen in het IVP. Hierbij is aandacht voor de rol van de gemeente, hoofdlijnen van de aanpak VPT en met name VPT in het integraal veiligheidsbeleid.
Het CCV was tot en met 2016 betrokken bij het expertise Centrum Veilig Publieke Taak (e-VPT). In 2019 voerde het CCV in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) een verkennend onderzoek uit naar de behoeften inzake ‘Veilig werken’ in het openbaar bestuur (opvolger van het in 2016 afgeronde interdepartementale programma Veilige Publieke Taak, hierna: VPT). Doel van dit kwalitatief ingerichte onderzoek was om meer informatie te verkrijgen over ondersteuningsbehoeften van werkgevers in het openbaar bestuur in de aanpak van agressie, geweld en intimidatie tegen medewerkers.
Het expertise centrum bestaat niet meer. Hun taken zijn onder de noemer ‘veilig publieke dienstverlening’ belegd bij het ministerie van BZK. Het CCV heeft op verzoek van gemeenten (OOV-afdelingen) deze pagina met producten van het voormalige expertisecentrum behouden. Deze pagina heeft een archieffunctie en wordt niet meer bijgewerkt.
Kijk voor actuele informatie op:
- Veilige publieke dienstverlening
- Agressie en geweld in de samenleving, Rijksoverheid
- Arboportaal
- Arbocatalogus
Regelen van VPT voor politieke ambtsdragers
Politieke ambtsdragers van gemeenten (burgemeesters, wethouders en raadsleden) worden regelmatig geconfronteerd met uiteenlopende vormen van agressie en geweld. Vanuit de voorbeeldfunctie die politieke ambtsdragers bekleden is het essentieel dat zij agressie en geweld systematisch afwijzen. Het Expertteam Ondermijning van het CCV en Avans Hogeschool helpt gemeenten om criminele infiltratie in de lokale politiek te voorkomen.
Stimuleren dat ook andere werkgevers binnen de gemeente VPT oppakken
VPT is een gezamenlijke opdracht voor alle werkgevers met een publieke taak. Dat vraagt om nauwe samenwerking met betrokken ketenpartners met een publieke taak. Denk aan werkgevers als woningcorporaties, ziekenhuisbesturen, OV-bedrijven, politie, zorgverleners, schooldirecties, et cetera.
De afdeling OOV kan bijeenkomsten organiseren met deze werkgevers rondom het thema VPT of rondom een thema vanuit het integraal veiligheidsbeleid, zoals veilige wijk of veilig uitgaan. Het is belangrijk dat een bestuurder aanwezig is bij deze bijeenkomsten om het belang van het onderwerp te onderstrepen. Vaak is het goed om te beginnen met een aantal werkgevers die graag willen en daarmee een soort coalitie van welwillenden te creëren. Andere werkgevers zullen dan spoedig volgen.
Het CCV kan gemeenten ondersteunen bij het organiseren van dergelijke bijeenkomsten.
Afstemming met de afdeling personeel/HRM
VPT kan niet worden opgepakt zonder samenwerking met de belangrijkste spelers in de gemeentelijke organisatie. Het is dan ook aan te raden om te zorgen voor goede contacten met en uitwisseling tussen de afdeling OOV en de afdeling personeel/HRM.
De afstemming tussen de afdeling OOV en de afdeling personeel/HRM kan heel goed worden opgepakt rondom het Gemeentelijk Incidenten Registratiesysteem (GIR). En ook kan de afdeling personeel/HRM aanwezig zijn bij de in punt 3 genoemde bijeenkomsten. Bijvoorbeeld om te laten zien hoe de gemeente VPT intern heeft opgepakt.
Downloads
- Voorbeeldtekst voor het opnemen van VPT in het integraal veiligheidsbeleid
- Voorbeeldtekst voor VPT borgen onder het thema ‘geweld’
- Overzicht van aanpakken/maatregelen die gemeenten kunnen gebruiken voor integrale aanpak VPT
- Factsheet focus Publieke Taak