Type gebieden en problematiek
De lens maakt onderscheid tussen 4 specifieke gebieden in het buitengebied. Per type buitengebied is ook omschreven welke problematiek zich voordoet.
De lens maakt onderscheid tussen 4 specifieke gebieden in het buitengebied. Per type buitengebied is ook omschreven welke problematiek zich voordoet.
Per gebied vind je definities, links en de indicatoren om mogelijke ondermijning te herkennen. De indicatoren zijn gekoppeld aan de in het gebied voorkomende veiligheidsthema’s: drugs (afval, productie, handel), illegale prostitutie en mensenhandel.
Het gebiedstype ‘bedrijventerreinen in buitengebieden’ is een bijzondere categorie en wordt niet behandeld in dit dossier.
Definitie
Agrarische gebieden zijn gebieden waar landbouw plaatsvindt. Het gaat in deze lens niet alleen om bewerkte grond maar ook om gebouwen.
Probleem
Activiteiten van ondermijning zoals het kweken van drugs (o.a. XTC, Crystal Meth, hennep etc.) en het dumpen van chemisch (drugs)afval zijn in dit gebied een steeds groter probleem.
Waarom?
Door sanering van landbouw en veeteeltbedrijven staan steeds meer schuren en loodsen leeg. Een leegstaande schuur of loods kan gebruikt worden voor ondermijnende activiteiten. Zo’n rustige en geïsoleerde plek is gunstig om criminele ondermijnende activiteiten effectiever en/of veiliger uit te voeren. Criminelen benaderen daarom agrarische ondernemers om leegstaande schuren of loodsen te huren.
Voor meer informatie raadpleeg het CCV-webdossier Keurmerk Veilig Ondernemen Buitengebied.
Voorbeeld
Volgens een artikel uit het Eindhovens Dagblad geven veel boeren die benaderd zijn door mogelijke criminelen voor het verhuren van een schuur of loods, dit niet aan bij de autoriteiten. Ze zijn bang voor eventuele consequenties, wanneer de criminelen erachter komen. Volgens het Algemeen Dagblad is 1 op de 5 agrarische ondernemers in Brabant weleens door een mogelijke crimineel benaderd.
Definitie
Administratieve leegstand: hiervan is sprake als op een adres niemand ingeschreven staat en er geen gebruiker of economische activiteit bekend is. Leegstand wordt bepaald op basis van (koppelingen tussen) registraties met administratieve informatie over de bezetting van een object.
In het buitengebied zijn ook gebouwen die geen verblijfsobjecten zijn, die worden in het rapport van het CVB (2018) als erf geïdentificeerd: een erf is de grond (en opstallen) behorend bij en gelegen om een huis.
Aan de hand van informatie van verschillende overheidsorganisaties kan worden vastgesteld of een gebouw leegstaat.:
- Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG)
- Basisbestand van alle gebouwen
- Basisregistratie Personen (BRP)
- Registratie van bewoning
- Basisregistratie Waardering Onroerende zaken (WOZ)
- Registratie van (fiscaal) vastgoedgebruik
- Handelsregister (HR)
- Registratie van actieve bedrijfsvestiging.
De gegevens uit de bovenstaande registraties of bestanden zijn te raadplegen via het Kadaster of bevinden zich bij de gemeente zelf. Hiermee kan bepaald worden of het gebouw ‘administratief’ in gebruik is.
Om het erf te identificeren worden BAG gebouwen/objecten gekoppeld aan percelen. Deze worden dan weer aan een eigenaar gekoppeld via de Basisregistratie Kadaster (BRK).
Het CCV heeft een checklist gemaakt voor leegstand, in samenwerking met het Verbond van Verzekeraars.
Probleem
Leegstaande gebouwen worden steeds meer gebruikt voor ondermijnende criminaliteit. De meest voorkomende typen ondermijning zijn:
Waarom?
Door eigenaren met schulden en wijzigingen in bestemmingsplannen, komen steeds meer gebouwen leeg te staan. Criminelen benaderen gebouweigenaren en bieden geld, in ruil voor vrij gebruik van het pand.
Voorbeeld
Uit een artikel van RTL Nieuws (2019) blijkt dat criminelen bereid zijn zeer hoge bedragen te betalen voor het gebruik van gebouwen in de buitenruimte. Er zijn voorbeelden dat criminelen 20.000-30.000 euro per maand bieden. Door de geïsoleerde ligging zijn die gebouwen aantrekkelijk voor criminelen.
Definitie
Natuurgebieden zijn gebieden die vanwege de biodiversiteit aan planten en dieren niet aangetast mogen worden door de mens. Denk aan o.a. rivieren, bossen, duinen, heide, weilanden, etc.
Probleem
Illegale dumping van drugsafval in natuurgebieden en bossen is de afgelopen jaren flink toegenomen. Het chemische afval dat ontstaat bij de productie van hard drugs is gevaarlijk voor de natuur en mensen. Het opruimen ervan en in sommige gevallen bodemsanering kost veel geld.
Waarom?
In Nederland is de handel in softdrugs (los van het gedoogbeleid) en harddrugs illegaal. Bij harddrugs is het gebruik ook illegaal. Het produceren van deze drugs is illegaal. Door het Openbare Ministerie worden mensen die 5 gram drugs en/of maximaal 5 hennepteelt planten hebben niet vervolgd. Toch vindt er in Nederland illegale productie van drugs plaats. Tijdens die productie wordt er veel drugsafval gecreëerd. Dit drugsafval wordt niet naar de ‘legale’ milieustraat gebracht.
Voorbeeld
Volgens de cijfers van Staatsbosbeheer hebben er in 2019 in de door hun beheerde natuurgebieden zo’n 126 illegale drugsafvaldumpingen plaatsgevonden. De cijfers gaan over de dumpingen van hennepafval, xtc afval en resten van plantages. In Brabant pakt Samen Sterk in Brabant waarin provincie, gemeenten, terrein beherende organisaties, waterschappen en waterwinbedrijven samenwerken, afvaldumpingen aan.
Definitie
Vakantie- en recreatieparken zijn plaatsen, waar mensen gebruikmaken van verschillende soorten voorzieningen voor verblijf en recreatie: verhuur van, bungalows, vakantiehuizen, caravans en staanplaatsen.
Probleem
Concurrentie in de markt kan ertoe leiden dat een vakantiehuis aan criminelen wordt verhuurd. De leegstaande (verouderde) vakantiehuizen zijn dan een vrijplaats voor criminelen. Die voeren daarin ongestoord en onder de radar criminele ondermijnende activiteiten uit zoals illegale prostitutie en mensenhandel. Ook worden er vaak gestolen goederen verhandeld en/of verstopt.
Vaak worden busjes met buitenlandse kentekens gebruikt bij de handel in drugs. Bij de handel in drugs wordt een busje zo dicht mogelijk (‘snel en stiekem’) tegen de woning aangezet. Eigenaren van parken waar veel leegstand en verloedering is, melden minder snel criminaliteit. Ook trekken slecht onderhouden parken vaak “tuig” aan (‘broken windows’ theorie).
Waarom?
Leegstaande (verouderde) vakantiehuizen kunnen een vrijplaats zijn voor criminelen die er ongestoord en onder de radar criminele ondermijnende activiteiten uitvoeren.
Criminele ondermijnende activiteiten kunnen ook plaatsvinden in recreatiegebieden die het wel goed doen:
- Criminelen investeren met crimineel geld in luxe woningen op een vakantiepark. Met het doorverhuren van deze woningen wordt crimineel geld witgewassen.
- Vakantiewoning als faciliteit voor illegale prostitutie. Woningen op een luxe vakantiepark bieden voor de potentiële klant een aantrekkelijkere plek dan een verloederde of goedkope vakantiewoning.
Voorbeeld
De vakantiehuizen kunnen door criminelen misbruikt worden voor ondermijnende criminaliteit zoals; illegale prostitutie of drugshandel. Ook kan een recreatiewoning misbruikt worden als toevluchtsoord voor kwetsbare personen (BRP) of voor hennepteelt of de opslag van gestolen goederen.