Notarissen

In de wet staat namelijk dat voor de levering van vastgoed en de vestiging van een hypotheek een notariële akte nodig is. De notaris moet in beginsel de werkzaamheden verrichten die hem bij of krachtens de wet zijn opgedragen of door een partij verlangd worden. De notaris heeft in beginsel de wettelijke plicht om aan iedere klant notariële dienstverlening te bieden.

De meeste vastgoedtransacties hebben niets met criminaliteit te maken. Er kan echter wel sprake zijn van fraude (zoals fiscale fraude en hypotheekfraude), witwassen en andere criminaliteit. 

Rol

Notarissen zijn een van de poortwachters van het financiële stelsel. Vanuit deze poortwachtersrol, maar ook vanuit hun maatschappelijke rol hebben notarissen een taak bij het voorkomen van fraude, witwassen en andere criminaliteit, onder meer bij vastgoedtransacties. Notarissen moeten alert, integer en actief zijn waar het gaat om de voorkoming van criminaliteit. Deze maatschappelijke (poortwachters)rol vloeit voort uit de publieke functie van notarissen in het rechtsverkeer.

Maatregelen

• Notarissen zijn verplicht een uitgebreid cliëntenonderzoek te doen.
• Notarissen dienen de cliënt vragen te stellen en zo nodig door te vragen.
• Notarissen moeten een (verrichte of voorgenomen) ongebruikelijke transactie melden bij de Financial Intelligence Unit – Nederland.
• Notarissen moeten hun diensten weigeren wanneer de werkzaamheden die verlangd worden leiden tot strijd met het recht of de openbare orde, wanneer medewerking wordt verlangd bij handelingen die kennelijk een ongeoorloofd doel of gevolg hebben of wanneer er andere gegronde redenen voor weigering zijn.
• Bij gerede twijfel aan de goede bedoelingen van cliënten dienen notarissen hun diensten te weigeren, althans zich eerst door nader onderzoek te overtuigen van het geoorloofde karakter ervan.

Deze (poortwachters)rol van de notaris is preventief en controlerend van aard, gericht op de voorkoming van fraude, witwassen en andere criminaliteit. Als notarissen kunnen voorkomen dat personen met verkeerde bedoelingen toegang krijgen tot het rechtsverkeer op de wijze die zij zich hadden voorgenomen, dan zullen zij dat ook moeten voorkomen.

Notarissen kunnen daarnaast de volgende maatregelen nemen om vastgoedcriminaliteit tegen te gaan:

• Bij de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) of een vertrouwensnotaris advies inwinnen.
• Aan bijeenkomsten van de KNB en andere partijen over (voorkoming van) fraude, witwassen en andere criminaliteit deelnemen.
• Informatiemateriaal van de KNB en andere partijen over (voorkoming van) fraude, witwassen en andere criminaliteit tot zich nemen.

Achtergrondinformatie

• Integerevastgoedmarkt.nl
• Infographic masterclass notarissen ‘Dat zit vast goed(?)!’ (KNB en Noord-Holland Samen Veilig)
• Webinar ‘Dat zit vast goed(?)!’