Bemiddelaars
Bemiddelaars, zoals makelaars, lopen relatief veel risico om ongewild criminele bedrijfsprocessen te faciliteren.

Voor criminelen zijn onroerende zaken immers niet alleen interessant om via transacties geld wit te wassen, maar ook voor productie en opslag van bijvoorbeeld drugs en huisvesting. Bemiddelaars lopen grote risico’s als ze potentiële huurders onvoldoende screenen en geen toezicht houden op een juist gebruik van het pand.
Rol
Door hun sleutelpositie moeten bemiddelaars constant alert zijn op integriteitsrisico’s en oppassen om geen criminele activiteiten te faciliteren. Zij bekleden een wettelijk vastgelegde poortwachtersfunctie en zijn volgens de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) verplicht ongebruikelijke transacties te melden.
Vereenvoudigd meldformulier
Om het melden van ongebruikelijke transacties makkelijker te maken, heeft FIU-Nederland voor makelaars een vereenvoudigd meldformulier ontwikkeld. Zo kunnen alleen velden en waarden gekozen worden die specifiek voor makelaars van toepassing zijn. In het meldformulier is ook een handleiding voor gebruik opgenomen.
Maatregelen
De bemiddelaar heeft als private partij een rol in het voorkomen van ondermijning. Voor een deel is dit vertaald in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Maar ook de volgende zaken horen daarbij:
- signalen van ondermijning herkennen
- signalen van ondermijning melden
- een goed klantdossier bijhouden
- identiteitsbewijzen controleren
- een goed klantonderzoek doen.
Voorafgaand aan de verhuur is het dan ook wenselijk de potentiële huurder te screenen.
Kwaliteitseisen, beroeps- en gedragsregels
Per 1 januari is het kwaliteitsregister Stichting Certificering Voor Makelaars (SCVM) gestart met de Kamer Huur, één centraal register dat de kwaliteitseisen, beroeps- en gedragsregels voor huurbemiddelaars vaststelt. SCVM, dat nu al de verkoopmakelaars certificeert, is hiermee het eerste register specifiek gericht op het waarborgen van de kwaliteit van huurbemiddelaars. Hiermee wordt een antwoord gegeven op de roep om meer regie en kwaliteit in de huurmarkt en geeft dit consumenten bij eventuele misstanden de mogelijkheid gehoord te worden via het tuchtrecht.
Vastgoedcriminaliteit op prioriteitenlijst
Het thema vastgoedcriminaliteit staat hoog op de prioriteitenlijst van de makelaarsverenigingen NVM, VBO en Vastgoedpro. Zij pleiten al langer voor regulering van het beroep makelaar om misstanden te voorkomen. Het maakt niet alleen repressief optreden mogelijk (een makelaar die zich structureel niet aan de regels houdt, zou de bevoegdheid om te makelen kunnen verliezen), maar aan de beroepsbeoefenaars zouden ook bepaalde bevoegdheden kunnen worden toegekend. Te denken valt aan toegang tot dat gedeelte van de Basisregistratie Personen waartoe onder andere ook notarissen toegang hebben.
Bewustwording leden vergroten
De makelaarsverenigingen steken daarnaast veel energie in onder meer het vergroten van bewustwording onder hun leden, als het gaat om ondermijning in verhuur. Zij organiseren verschillende bijeenkomsten, webinars en podcasts over het onderwerp. Dit doen ze zowel gezamenlijk als los van elkaar. De verenigingen dragen actief bij aan diverse themadagen over het tegengaan van ondermijning. Ook leveren zij input voor brochures over veilig verhuren en bieden zij op hun websites (leden log-in) hun leden hulpmiddelen aan om ondermijnende activiteiten tegen te gaan, zoals checklisten, specifieke huurclausules en overige documenten. Daarnaast bieden zij hun leden individuele ondersteuning en sluiten zij onder andere collectieve contracten af om hun leden te ondersteunen om hun taak als Wwft-poortwachter goed uit te oefenen.
Problematiek bespreekbaar maken
Naast het bieden van actieve bijstand aan hun leden om ondermijning tegen te gaan, trekken NVM, VBO en Vastgoedpro ook gezamenlijk op om onder andere de overheid te wijzen op problemen waar bemiddelaars op stuiten bij hun functie als poortwachter.
Achtergrondinformatie
- Integerevastgoedmarkt.nl
- Brochure ‘Veilig uw pand verhuren’ (RIEC en politie)
- Webpagina over ondermijning (NVM)
- Vijf vragen aan beleidsadviseur NVM Kees Vlaanderen (Code Geel, 28 juni 2021)
- Meldportaal FIU-Nederland
- Leidraad en risicomatrix Wwft voor makelaars en taxateurs (Belastingdienst)
- Ondermijning en Wwft (VBO)
- Webinar ‘De Wwft en consequenties voor makelaars’ (Graydon Nederland)
- Online talkshow ‘verhuur veilig’ (NVM, VBO, Vastgoedpro, politie, het CCV en het PVO)
- Online talkshow ‘Makelen in de turbulente huurmarkt’ (VBO)
- Webinar ‘Dat zit vast goed(?)!’
- Podcast ‘Juridische valkuilen op de huurmarkt’ (VBO)
- Podcast ‘Aanpak van ondermijning in verhuur’ (VBO)