Gemeentelijk beleid en lokale regelgeving
Een volwaardige aanpak van mensenhandel vraagt om beleid met voldoende aandacht voor alle bestuurlijke instrumenten en barrières om mensenhandel tegen te gaan
Gemeenten beschikken over de volgende instrumenten:
- Algemene Plaatselijke Verordering (APV)
- Bestemmingsplannen
- Wet Bibob
Ontwikkeling van beleid kan niet alleen lokaal, maar ook regionaal plaatsvinden. Hierdoor worden lokale initiatieven versterkt en verplaatsingseffecten voorkomen.
Wetboek van Strafrecht
In het Wetboek van Strafrecht komt mensenhandel terug in de volgende artikelen:
- Mensenhandel: artikel 273f.
- Kinderporno: artikel 240a, artikel 240b, artikel 248d (corrumperen) en artikel 248e (grooming).
- Andere zedenzaken: artikel 244 (ontucht < 12 jaar), artikel 245 (ontucht >12 jaar en < 16 jaar), artikel 247 (verleiding < 16 jaar), artikel 248a (verleiding) en artikel 248b (seksuele handelingen met een minderjarige prostituee).
- Restcategorie: artikel 274 (slavenhandel), artikel 278 (mensenroof) en artikel 279 (onttrekking van een minderjarige aan het gezag).
B8/3-regeling
Vermoedelijke slachtoffers van mensenhandel krijgen op grond van de B8/3-regeling maximaal 3 maanden bedenktijd om eventueel aangifte te doen als slachtoffer van mensenhandel. Het slachtoffer krijgt een tijdelijke verblijfsstatus en het recht op opvang en (medische) zorg gedurende de strafrechtelijke procedure. Ook getuigen van mensenhandel vallen onder deze regeling.
Openbaar Ministerie
Het Openbaar Ministerie (OM) zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en vervolgd. Voor gemeenten is het belangrijk om te weten dat strafrecht en bestuursrecht elkaar kunnen complementeren. Onder het RIEC-convenant kunnen de gemeente, de politie en het OM samenwerken en bekijken in hoeverre strafrechtelijke sancties samen kunnen gaan met door de gemeente opgelegde bestuurlijke sancties.
- Aanwijzing mensenhandel
- Richtlijn voor strafvordering mensenhandel in de zin van seksuele uitbuiting
Kader Aanpak Mensenhandel
Gemeenten moeten in 2022 een aanpak van mensenhandel gereed hebben. Om hen hierbij te ondersteunen, heeft de VNG het Kader Aanpak Mensenhandel ontwikkeld. Het kader biedt bouwstenen om het gemeentelijk beleid in te richten. Naast signalering en bewustwording wordt ook aandacht besteed aan de opvang en hulpverlening aan slachtoffers.
Kompas Aanpak Mensenhandel
In opdracht van de VNG is het Kompas Aanpak Mensenhandel opgesteld. Veel partijen die actief zijn op het dossier mensenhandel hebben een bijdrage geleverd. Het kompas kan als training worden ingezet en heeft de functie van naslagwerk.
Beleidsmodel aanpak mensenhandel
Om gemeenten te helpen met het opstellen en schrijven van beleid heeft CoMensha het ‘beleidsmodel aanpak mensenhandel’ ontwikkeld. Dit beleidsmodel biedt inzicht in het opstellen van gemeentelijke beleid en heeft daarnaast tekstvoorbeelden die overgenomen kunnen worden. Op die manier kan het gemeentelijk beleid tegen mensenhandel effectief geborgd worden.