Secondant: ‘Jongerenwerkers zijn belangrijk in het voorkomen van radicalisering’

In Nederland bekijken we polarisatie en radicalisering vooral door een veiligheidsbril, maar extreme opvattingen horen ook bij het proces van opgroeien. Om te voorkomen dat jongeren radicaliseren, is een pedagogische benadering van groot belang, zegt onderzoeker Ron van Wonderen in Secondant. Gemeenten die polarisatie en radicalisme willen voorkomen, moeten meer investeren in jongerenwerk.

De weg naar radicalisering

Waarom radicaliseert de ene jongere wel en een ander niet? Dat valt heel moeilijk te voorspellen. Laten we de weg naar radicalisering eens vergelijken met winkelen in een warenhuis. Die vergelijking komt van Ron van Wonderen, hij doet voor het Verwey-Jonker Instituut onderzoek naar maatschappelijke spanningen, polarisatie en radicalisering.

Warenhuis

Op de eerste verdieping vindt de bezoeker radicale ideeën die hij wel of niet overneemt. Hij kan besluiten om het daarbij te laten of de roltrap te nemen naar de volgende etage. Een keuzemoment dus. Op de tweede verdieping vindt de bezoeker gelijkgezinden en hier ontstaat de neiging om zich af te sluiten voor andere meningen. Isolatie is een belangrijk ingrediënt. In de nog verder geïsoleerde omgeving van verdieping drie, heerst de neiging om geweld goed te praten of misschien wel te ondersteunen om de idealen te kunnen realiseren.

Zwart-witdenken

Soms is er sprake van psychisch lijden of ingrijpende gebeurtenissen die een jongere kunnen bewegen om naar een ‘volgende’ verdieping te gaan in een radicaliseringsproces. Bij anderen bestaat een neiging tot zwart-witdenken en de wereld in te delen in goed en kwaad. Wie het niet met je eens is, is slecht.

Jongerenwerk

Ron van Wonderen deed een inventarisatie naar de rol van het jongerenwerk in de preventieve wijkaanpak van polarisatie en radicalisering onder jongeren. Dat deed hij in opdracht van het platform Jeugd preventie Extremisme en Polarisatie (JEP). Jongerenwerkers signaleren problemen onder jongeren. “Je kunt wel kijken naar een radicale uiting die als een ijsberg boven het water uitsteekt, maar jongerenwerkers kijken naar wat er onder het wateroppervlak schuilgaat.”