Andere vormen van toezicht

Drones

Drones kun je in diverse situaties inzetten. In het kader van de openbare orde en veiligheid zijn de meest bekende verschijningsvormen:

• Tijdens (grootschalige) evenementen;
• Voor de handhaving van de veiligheid in de openbare ruimte (151c van de gemeentewet).

Grootschalige evenementen

Het gebruik van camera’s dient in dit geval te voldoen aan de eisen van proportionaliteit (de evenredigheid tussen cameratoezicht en het doel) en subsidiariteit (kan ook worden volstaan met minder ingrijpende middelen dan camera’s). Meer informatie hierover vind je in artikel 151c van de gemeentewet.

Evenementen met een hoog risico kunnen derhalve eerder in aanmerking komen dan minder risicovolle evenementen. Dit geldt ook voor de inzet van drones, aangezien deze ook gebruik maken van cameratoezicht. De inzet van drones moet daarnaast kenbaar gemaakt worden en er moet (in het kader van de privacy) geen vermoeden ontstaan dat de inzet van drones gebruikt wordt voor strafrechtelijke doeleinden. In dat geval gelden andere wettelijke regels.

Handhaving van de veiligheid in de openbare ruimte

Het inzetten van drones in het kader van artikel 151c van de gemeentewet is sinds de wetswijziging van artikel 151c van de gemeentewet mogelijk. De beperkingen voor het gebruik van drones zijn echter wel dat er niet boven grote mensenmenigten of aansluitende bebouwing gevlogen mag worden. Het is denkbaar dat drones bij grote evenementen in de periferie van de mensenmenigte ingezet kunnen worden. Door gebruik van camera’s met hoge kwaliteit kunnen bijvoorbeeld personenstromen gemonitord worden. 

De discussie rondom de inzet van drones is momenteel nog sterk in ontwikkeling. Het is raadzaam om gespecialiseerde juridische hulp in te roepen als je drones wilt inzetten.

ANPR

Automatische nummerplaatherkenning (ANPR) wordt onder meer ingezet om openstaande belastingschuld of bekeuringen te innen. ANPR is feitelijk niet toegestaan voor grootschalige informatieverwerking. Mede hierdoor is het toepassen van ANPR niet mogelijk met als doel een gemeente 24 uur per dag te voorzien van deze camera’s. De onderbouwing ontbreekt vaak. Voor opsporingsdoeleinden kan de politie wel gebruikmaken van ANPR. In het kader van artikel 151c Gemeentewet is dit niet mogelijk. Ook het plaatsen van ANPR op bedrijventerreinen mist een legitieme grondslag. Het structureel verwerken van persoonsgegevens op basis van privaat cameratoezicht is niet toegestaan.

Meer informatie over ANPR en de ontwikkelingen vind je op de website van de Autoriteit Persoonsgegevens.

Helmcamera’s

De politie heeft als pilot helmcamera’s ingezet om geweld tegen agenten tegen te gaan. Deze pilot leverde niet het gewenste resultaat op. Onderzoek toonde aan dat de beelden vaak niet werden gebruikt in een strafzaak, mede vanwege de slechte kwaliteit van de beelden. Daarom is besloten helmcamera’s niet landelijk in te voeren. De camera’s kunnen incidenteel wel bij uitvoering van de politietaak worden ingezet. Momenteel wordt meer geïnvesteerd in de toepassing van bodycams.

Bodycams en toezichthouders

Bodycams worden steeds vaker toegepast. Toch roept het toepassen ervan vaak vragen op. In de praktijk worden de meeste bodycams gebruikt om personeel met een publieke taak te beschermen tegen agressie en geweld. Daarom worden bodycams veel gebruikt door toezichthouders in het OV en door de politie. Ook toezichthouders die last hebben van agressie en geweld, kunnen baat hebben bij bodycams.

In het verleden is geëxperimenteerd met het toepassen van bodycams op basis van artikel 151c van de gemeentewet. De uitkomsten en juridische knelpunten leverden niet het gewenste resultaat. Het voordeel van bodycams bij gemeentelijke toezichthouders is wel dat bewijsmateriaal verzameld kan worden bij aangifte van een incident.

Meer informatie en onderzoeken over bodycams vind je op de website van Sander Flight.