Stap 3: Uitvoeren

Gemeenten kunnen sinds 1 januari 2010 gebruik maken van de bestuurlijke strafbeschikking.

De bestuurlijke strafbeschikking geeft de mogelijkheid om, net zoals bij de bestuurlijke boete, overlast in de openbare ruimte aan te pakken. Een van de verschillen is dat er een strafbaar feit wordt begaan waartegen in verzet kan worden gekomen bij het Openbaar Ministerie. Bij de bestuurlijke boete kan men bezwaar/beroep aantekenen bij het bestuursorgaan zelf.

Gemeenten kunnen gebruik maken van een Bestuurlijke Strafbeschikking Milieu en een Bestuurlijke Strafbeschikking Overlast. Met de Bestuurlijke Strafbeschikking Overlast kunnen boa’s van de gemeente – zonder tussenkomst van de rechter – straffen opleggen voor een groot aantal overtredingen van de APV en de Afvalstoffenverordening (Asv).

Instructie strafbeschikking voor opsporingsambtenaren

In onderstaande tabel staat voor de meest voorkomende overtredingen van de APV en de Asv of zij met een bestuurlijke strafbeschikking of bestuursrechtelijk handhavingsinstrument wordt afgedaan. Bij die overtredingen waarbij er meerdere afdoeningsmogelijkheden zijn, wordt het aan de beoordeling van de boa overgelaten welk handhavingsinstrument wordt ingezet.

In de Algemene Wet Bestuursrecht is vastgelegd welke instrumenten de gemeente ter beschikking staan voor de aanpak van bestuursrechtelijke overtredingen. Dit zijn bestuursdwang, dwangsom en bestuurlijke boete.

Bestuursdwang

De overheid kan bestuursdwang toepassen om een overtreding te beëindigen. In het bestuursdwangbesluit is omschreven wat de overtreder moet doen om de overtreding te beëindigen. Als de overtreder dit niet op tijd doet, doet de overheid het zelf, op kosten van de overtreder.

Bestuursdwang kan ook worden opgelegd aan iemand die niet zelf de overtreder is, maar die wel de overtreding kan beëindigen. Het gaat er immers om dat de overtreding wordt beëindigd. Wie dat doet, is van minder belang.

Voor kostenverhaal is de overtreder wel van belang. Als een niet-overtreder geen gehoor geeft aan een bestuursdwangbesluit, kan de overheid de kosten niet op deze (rechts)persoon verhalen. De overtreder zelf draait alleen op voor de kosten, als dat is vastgelegd in het bestuursdwangbesluit. Slechts bij uitzondering ziet de overheid af van kostenverhaal.

Een bestuursdwangbesluit bevat in principe een begunstigingstermijn waarbinnen de overtreding ongedaan kan worden gemaakt; pas na het verstrijken van de begunstigingstermijn kan de overheid zelf de overtreding beëindigen op kosten van de overtreder. Een voorbeeld is het bouwen zonder bouwvergunning. Bouwen zonder bouwvergunning wordt verboden in artikel 40 van de Woningwet. Het toepassen van bestuursdwang kan het bouwen stoppen én het kan ervoor zorgen dat het reeds (zonder vergunning) gebouwde binnen een bepaalde termijn wordt afgebroken.

Dwangsom

Behalve bestuursdwang, kan de gemeente ook een dwangsom toepassen om een overtreding te beëindigen. In een zogenaamd dwangsombesluit stelt de gemeente dat de overtreder een dwangsom moet betalen voor bijvoorbeeld iedere dag of week dat de overtreding voortduurt. Een dwangsom kan ook worden opgelegd om herhaling van overtredingen te voorkomen. De overtreder moet dan een dwangsom betalen bij iedere nieuwe overtreding.

Het dwangsombesluit geeft meestal een termijn waarbinnen de overtreder de lopende overtreding moet beëindigen of maatregelen moet nemen om herhaling te voorkomen. Als een dwangsom wordt opgelegd om herhaling van overtredingen te voorkomen, kan de overheid deze termijn achterwege laten. De overtreder moet dan per onmiddellijk afzien van nieuwe overtredingen. Dit is ook het geval bij spoedeisende bestuursdwang, die pas later op schrift wordt gesteld.

Bestuurlijke boete

De bestuurlijke boete kan worden gebruikt bij de aanpak van overlast in de openbare ruimte. Gemeenten kunnen een bestuurlijke boete opleggen voor overtreding van een aantal bepalingen die zijn opgenomen in de APV, met uitzondering van de feiten die zijn neergelegd in een Algemene Maatregel van Bestuur.