Stap 1: Beleid bepalen
Veel gemeenten (vooral de steden) zien toezicht- en handhaving als een apart beleidsthema. Dit biedt het gemeentebestuur goede mogelijkheden om de eigen verantwoordelijkheid voor de veiligheid letterlijk handen en voeten te geven.
Bij het bepalen van jouw lokale beleid ten aanzien van de inzet van gemeentelijk handhavers is het belangrijk om antwoord te geven op de volgende vragen:
- Waarom willen we gemeentelijke handhavers in de gemeente inzetten?
- Wat willen we bereiken met de inzet van onze gemeentelijke handhavers?
Aan de hand van onderstaande stappen formuleer je een beleidskader voor de uitvoeringspraktijk:
Beleid bepalen in 4 stappen
Met de visie geef je aan hoe jouw gemeente denkt over de plaats en de functie van de gemeentelijk handhaver in de gemeente. Een lokale visie schetst de huidige (en toekomstige) plaats. Voor het formuleren van een visie laat je je inspireren door de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van handhaving. In jouw visie geef je bijvoorbeeld aan welke waarde je hecht aan de professionalisering van de gemeentelijk handhaver. Of je geeft weer wat de verhouding is tussen gemeentelijke handhavers en de reguliere politie.
Raadpleeg bij de totstandkoming van jouw visie de beleidsregels BOA (Rijksoverheid).
De gemeente heeft de regie over het lokale veiligheidsbeleid. In het veiligheidsbeleid worden prioriteiten en doelstellingen vastgesteld. In het uitvoeringsplan wordt de aanpak en de uitvoering daarvan vastgesteld. Om dit plan zo goed mogelijk te laten slagen, is het goed om samen te werken met relevante partners.
De gemeente bepaalt wanneer en hoe gemeentelijke toezichthouders en handhavers worden ingezet. De strategische regie is een verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders als geheel. De basis daarvoor is het integrale veiligheidsplan dat door de gemeenteraad is vastgesteld.
De gemeente bepaalt wanneer en hoe gemeentelijke toezichthouders en handhavers worden ingezet. De strategische regie is een verantwoordelijkheid van het college van burgemeester & wethouders als geheel. De basis daarvoor is het integrale veiligheidsplan dat door de gemeenteraad wordt vastgesteld.
In de voorbereiding op de uitvoering van uw beleidsplan inventariseer je de beleidsvelden waarop een gemeentelijke handhaver in de openbare ruimte gaat handhaven. De beleidsvelden die vallen onder handhaving openbare buitenruimte zijn:
- Parkeerbeleid en Verkeer
- Parkeerverordening
- Wegenverkeerswet
- Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens
- Hondenbeleid
- Evenementen
- Reclame
- Afvalstoffenverordening
- Terrassen en uitstallingen
- Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
Activiteiten gericht op het naleven van regels, vormen samen de ‘naleefstrategie’. Deze strategie richt zich enerzijds op het stimuleren van de naleving en anderzijds op het reduceren van de risico’s die ontstaan bij het niet naleven van de voorschriften.
Het InterventieKompas is een hulpmiddel om de naleving van regels te bepalen en te verbeteren. Het InterventieKompas kun je gebruiken:
- Bij beleidsvoorbereiding, bijvoorbeeld om een juridische toets uit te voeren
- Bij beleidsimplementatie, bijvoorbeeld bij het opstellen van een handhavingsprogramma
- Als onderdeel van een beleidsevaluatie.