Aanpakken kindermishandeling
Om kindermishandeling goed aan te pakken, zijn er landelijk, regionaal en lokaal afspraken gemaakt. Op deze pagina vind je ook een overzicht van instanties waar je als professional terecht kunt met vragen of cases.
Belangrijk in de aanpak van kindermishandeling
- Is de veiligheid van een kind acuut in gevaar, bel 112.
- Iedere professional die werkt met volwassen of kinderen is wettelijk verplicht volgens de meldcode te werken waarmee hij/zij in actie kan komen tegen huiselijk geweld en/of kindermishandeling. De meldcode is een overzichtelijk 5 stappenplan waarin staat wat een professional kan doen bij het vermoeden van huiselijk geweld. Iedereen die met kinderen en volwassenen werkt, moet bij een vermoeden van kindermishandeling of huiselijk geweld handelen volgens deze stappen van de meldcode. Dat geldt voor professionals die werken in het onderwijs, de kinderopvang, de jeugdzorg, de zorg, welzijn en justitie.
- Veilig Thuis werkt met een handelingsprotocol. Dit geeft een duidelijke richtlijn van de taken en bevoegdheden van Veilig Thuis.
- Q&A De veranderde werkwijze Veilig Thuis. Informatie in een pdf op veiligthuis.nl voor professionals die werken volgens de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.
- Als structureel of acuut gevaar dreigt voor een kind(eren) kan er in het civiel recht een (voorlopige) ondertoezichtstelling, een machtiging uithuisplaatsing, voogdij of het beëindigen van het gezag worden aangevraagd. Dit kan via Veilig Thuis lopen, de beschermtafel of als de jeugdbescherming al is betrokken, via de jeugdbescherming.
- Een burgemeester kan een tijdelijk huisverbod van 10 dagen opleggen aan de pleger van huiselijk geweld (Wet op tijdelijk huisverbod). Dit huisverbod kan worden verlengd tot maximaal 4 weken na oplegging.
- Soms loopt huiselijk geweld zo uit de hand dat slachtoffers het beste naar een veilige plek kunnen gaan.
Rollen en taken partners in de aanpak van kindermishandeling
Er zijn verschillende partners betrokken bij de aanpak van kindermishandeling. Hieronder vind je een kort overzicht van de belangrijkste partners.
De politie neemt meldingen en aangiftes op van huiselijk geweld en kindermishandeling. Ze doet onderzoek naar strafbare feiten en maakt een melding bij Veilig Thuis. Worden er strafbare feiten vastgesteld, dan kan de politie de mogelijke dader aanhouden (in opdracht van het Openbaar Ministerie). Na de aanhouding buigt het Openbaar Ministerie zich over de zaak. Vanuit het strafrecht kan bijvoorbeeld een gevangenis straf worden opgelegd, maar ook voorwaarden zoals: een contactverbod, een locatieverbod of het meewerken aan hulpverlening en reclasseringscontact.
De gemeente kan via het bestuursrecht een tijdelijk huisverbod opleggen. Dit kan sinds 1 januari 2019 toen de Wet op tijdelijk huisverbod in werking trad. Deze wet biedt burgemeesters de mogelijkheid om aan (potentiële) plegers van huiselijk geweld een tijdelijk huisverbod op te leggen. De politie stelt deze procedure (op een uitzonderlijk geval na) in werking. Nadat de (potentiële) pleger en het slachtoffer zijn gehoord, vult de hulpofficier van justitie bij de politie het Risicotaxatie-instrument huiselijk geweld (RiHG) in. Dit advies legt hij of zij voor aan de burgemeester die op basis hiervan een tijdelijk huisverbod kan opleggen.
Veilig Thuis ondersteunt in het bespreekbaar maken van huiselijk geweld en kindermishandeling, kan verwijzen naar hulpverlening, onderzoeken starten en in gevallen dat er onveiligheid is, zorgen dat veiligheid ontstaat. Ook voor specifieke behandeling die noodzakelijk is om het huiselijk geweld en of kindermishandeling te verwerken kan Veilig Thuis adviseren.
De huisarts vervult een belangrijke rol in het vastleggen van letsel. Hij kan ook doorverwijzen wanneer meer specialisme nodig is.
De Zorg- en Veiligheidshuizen zijn netwerk organisaties die, in samenwerking met partners uit het bestuurlijk, justitiële en zorgdomein, complexe en domein overstijgende problematiek aanpakken. Zij doen dit bijvoorbeeld door een systeemgerichte aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling in te zetten.
Een Zorg- en Veiligheidshuis is een regionaal samenwerkingsverband en biedt een integrale domeinoverstijgende aanpak. Er is dus aandacht voor zowel pleger als slachtoffer.
De Multidisciplinaire Aanpak (MDA++ ) voorziet in een bundeling van psychosociale, medische, forensische en justitiële specialisten in de aanpak van kindermishandeling, huiselijk en seksueel geweld. Een team van deskundigen coördineert onderzoek en biedt opvang na acuut, ernstig (seksueel) geweld en/of maakt een gezamenlijke analyse en gefaseerd plan van aanpak met als doel structureel geweld te stoppen. De cliënt en de gezinsleden beslissen waar mogelijk mee. Een casusregisseur is hun vaste contactpersoon, die alle interventies op elkaar afstemt.
Sociale wijkteams spelen een belangrijke rol in de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Zij signaleren huiselijk geweld en kindermishandeling en bieden laagdrempelige hulp of verwijzen naar hulpverlening op maat.
Wat kun je doen?
Draag bij aan preventie binnen je organisatie of gemeente. Vraag je af of de kennis over kindermishandeling voldoende is, kennen collega’s de meldcode en hoe zij deze moeten gebruiken? Zoek de samenwerking op met partners en beleg signalen of meldt signalen wanneer dit nodig is. Lukt dit niet, vraag dan om meer informatie of hulp aan bijvoorbeeld Veilig Thuis, het CCV, Movisie of het NJI.