Maatregelen gemeenten
Laatst gewijzigd op: 31-07-2025

Gemeenten kunnen de volgende maatregelen tegen vastgoedcriminaliteit nemen:
Bewustwording en voorlichting
- Waarschuwen en verhuurders, vastgoedeigenaren, betrokken partijen en ondernemers preventief wijzen op de gevaren van crimineel gebruik van panden en maatregelen die genomen kunnen worden (in de vorm van bijvoorbeeld bijeenkomsten, bewustwordingstrainingen en folders). Kwetsbare ondernemers (in buitengebieden) worden als relevante doelgroep beschouwd.
- Een overleg met woningcorporaties organiseren waarbij op beleidsniveau zaken kunnen worden gesignaleerd. Het gaat dan onder andere om het uitspreken van behoeftes en het versterken van de mogelijkheden tot het doen van meldingen en bewustwordingstrajecten. Gemeenten en woningcorporaties kunnen met elkaar in gesprek gaan (delen van kennis, ervaring en goede voorbeelden), een basis leggen en afspraken maken over wat eenieder vanuit de eigen rol kan bijdragen aan de vraagstukken.
- Meldingsbereidheid vergroten door bewoners voor te lichten en sociale controle te stimuleren.
- Aandacht aan het onderwerp besteden; bijvoorbeeld door het voorkomen van criminele verhuur te agenderen bij woningcorporaties of vastgoedbedrijven.
- Weerbaarheidstrainingen geven aan ondernemers om hen ervoor te behoeden in zee te gaan met criminelen.
- Verschillende instanties, zoals KHN, MKB en poortwachters informeren en waarschuwen.
Barrières opwerpen
Gemeenten kunnen barrières opwerpen tegen het verkrijgen of gebruiken van vastgoed door malafide personen of organisaties. Sectoren, bedrijven of gebieden vergunningplichtig maken.
- Gebruikmaken van Bibob-toetsing bij vergunningverlening als gevolg van vergunningplicht. Alleen het benoemen van het uitvoeren van een Bibob-toets heeft al een preventief effect.
- Met behulp van de Beleidsregel Integriteit Overeenkomsten de integriteit van personen of bedrijven waar zij een overeenkomst mee sluiten (zoals de verkoop of verhuur van panden) toetsen.
- Als bestaand vastgoed zo bijzonder is, aanvullende voorwaarden stellen om hiervan gebruik te mogen maken (Van Traa-bepalingen).
- Invloed uitoefenen op de bestemming van een pand, zoals opstellen van bestemmingsplan, herbestemming vinden voor leegstaande panden en leegstand voorkomen.
- Het initiatief nemen voor een Keurmerk Veilig Buitengebied. Samen met de Landelijke Aanpak Adreskwaliteit de kwaliteit van de adresgegevens in de BRP verhogen en waarborgen. Geen nieuwe bewoners inschrijven bij (bijna) gesloten panden door artikel 13b Opiumwet.
- Vergunningen intrekken.
- Ongewenste vormen van verhuurderschap voorkomen en tegengaan met de Wet goed verhuurderschap (Wgv).
Controle, toezicht en bestuurlijke interventies
- Signaleren op basis van binnengekomen meldingen of brancheonderzoek.
- Signaleren door toezichthouders en inspecteurs.
- Toezicht houden op het gebruik van panden en hierop controleren.
- Bedrijfspanden: controle op exploitatievergunning, aanwezigheid leidinggevende, brandveiligheid, bouwvergunning bij verbouwingen voor ondernemingen.
- Woningen: controle op woonfraude, leegstand en spookbewoning; eventueel onder de titel van bijvoorbeeld brandveiligheid, bij voorkeur met behulp van gezamenlijk overheidsoptreden
- Multidisciplinaire controle met partners door Ondermijningsbrigade.
- Panden bij verbouwingen controleren (VTH).
- Panden bij gebruik van horeca controleren (VTH).
- Vergunningen handhaven.
- Vergunningen intrekken.
- Buiten behandeling stellen van vergunningsaanvragen.
- Verdachte vastgoedtransacties in gebieden die kwetsbaar zijn voor ondermijning checken.
- BRP-inschrijvingen controleren.
- Het Digitaal Opkopers Register controleren.
- Schriftelijke waarschuwing geven.
- Boete opleggen bij onjuist gebruik van bestemmingsplan/onttrekking van de woning aan de woningvoorraad.
- Last onder dwangsom op grond van Huisvestingswet opleggen.
- Pand sluiten.
- Stopgesprekken voeren met vastgoedeigenaren of ondernemers.
- Gebied aanwijzen als overlastgebied.
- Algemeen verblijfsverbod instellen.
- Cameratoezicht invoeren.
- Levensgedragstoets.