Vormen van criminele uitbuiting

Gedwongen diefstal is misschien wel de meest herkenbare vorm van criminele uitbuiting. Het gaat vaak om minderjarigen die diefstallen plegen in het bijzijn of in opdracht van anderen. Ook is het mogelijk dat een volwassene wordt gedwongen tot het plegen van diefstal. Deze vorm van criminele uitbuiting is te herkennen aan de volgende signalen:

• Er wordt gestolen aan de hand van boodschappenlijstjes;
• Diefstallen vinden vaak plaats in (wisselend) groepsverband op verschillende locaties binnen en buiten Nederland;
• Kinderen stelen goederen die niet bij hen passen, zoals een kind dat scheermesjes steelt.

Gedwongen bedelarij kan meerdere gedaantes aannemen. Kwetsbare personen worden gedwongen om te bedelen of losse bloemen of andere kleine goederen te verkopen. Deze personen worden op afstand in de gaten gehouden. Deze vorm van criminele uitbuiting is te herkennen aan de volgende signalen:

• De bedelaar wordt op vaste tijden opgehaald en weggebracht;
• De bedelaar moet zijn inkomsten afstaan.

Gemeenten kunnen bedelarij via de APV verbieden. Hierdoor wordt het mogelijk om te handhaven.

Binnen de drugshandel en de productie van drugs zijn vele vormen van uitbuiting mogelijk:

Drugs smokkelen

Iemand moet drugs van locatie A naar locatie B brengen met alle risico’s van dien. Naast dat deze persoon opgepakt kan worden in binnen- en buitenland, brengt het vervoeren mogelijk gezondheidsrisico’s (denk aan de bolletjeslikkers) en/of veiligheidsrisico’s mee.

Drugs handelen

Het kan zijn dat de uitgebuite persoon al in een uitbuitingssituatie zit en dat drugshandel de volgende stap is. Of dat de uitgebuite persoon eerst vrijwillig in de drugshandel is gestapt, maar dat eruit stappen niet wordt toegelaten. Redenen hiervoor kunnen zijn dat er een grote schuld is of dat deze persoon gedwongen wordt om door te gaan met handelen omdat hij/zij bijvoorbeeld de drugscontacten kent.

Drugs produceren

Het gaat hierbij vaak om een persoon die zich illegaal in Nederland bevindt. Illegalen hebben een kwetsbare positie vanwege hun onzichtbaarheid, wat ze vatbaar maken voor uitbuiting. Zo kan iemand gedwongen worden om henneptoppen te knippen of synthetische drugs te produceren. Ook kan het zijn dat een persoon bijvoorbeeld vanwege schulden vrijwillig een hennepkwekerij is begonnen. Criminelen waarmee deze persoon in zee is gegaan, willen vervolgens niet dat de productie van hennep stopt. Hierbij slaat de vrijwilligheid om in dwang.

Katvangers worden gebruikt om een auto aan te schaffen, bankrekening te openen of bedrijf te starten. Zo wordt de werkelijke eigenaar buiten beeld gehouden. Ook kunnen katvangers op een loverboyachtige wijze gedwongen tot het afsluiten van vele telefoonabonnementen.

Moneymules sluizen via eigen rekening zwart geld door naar andere bankrekeningen. Katvangers en moneymules kunnen ook slachtoffer zijn van criminele uitbuiting.