Secondant: Hoe haal je geldezels uit de criminele keten?

Het wordt hoog tijd voor een effectievere aanpak van geldezels, die een belangrijke rol spelen in online fraude. Rick van der Rest en Yolanda van Setten pleiten in Secondant voor een nieuwe strategie, met een grote rol voor de incassobureau’s en meer aandacht voor het voorkomen van online fraude. Als we erin slagen om de geldezels uit de criminele keten te halen, dan kan online fraude een flinke slag worden toegebracht, stellen zij.

Online oplichting

We zijn de laatste jaren overvallen door de ongekende schaal waarmee slachtoffers online worden opgelicht. Er worden aan de lopende band campagnes opgetuigd om Nederlandse burgers weerbaarder te maken tegen online fraude. Maar criminelen vinden na elke geslaagde campagne nieuwe manieren om mensen online op te lichten.

Geldezels aanpakken

Het blijft namelijk aantrekkelijk om in deze criminaliteitsvorm actief te zijn. De winsten zijn groot en de pakkans is laag. Die lage pakkans komt door de manier waarop online fraude georganiseerd wordt. De oplichter overtuigt het slachtoffer om geld over te boeken op de rekening van een geldezel. De geldezel is de tussenpersoon. Deze staat het geld af, vaak cash, aan de oplichter. Zo blijft de oplichter buiten beeld.

Jongeren niet op de hoogte van risico’s

Haal je dus de geldezel uit de organisatie, dan verliest online fraude haar aantrekkingskracht veroorzaakt door hoge winsten en een lage pakkans. Uit de praktijk weten we dat geldezels overwegend jongvolwassenen zijn in de leeftijd van 18 tot 27 jaar. Ze zijn beïnvloedbaar en vaak niet op de hoogte van het financiële en juridische risico dat zij lopen met het ter beschikking stellen van hun bankrekening.

Afglijden in de criminaliteit

De huidige vorm van repressie maakt ze blijvend kwetsbaar en het kan verdere afglijding in de criminaliteit bevorderen. Dit vooruitzicht helpt echter niet om jongvolwassenen ervan te weerhouden om geldezel te worden. Hoe zorg je er dan wel voor dat de boodschap overkomt dat je niet als geldezel moet willen meewerken aan online fraude?

Maatregelen tegen online fraude en geldezels

Er wordt altijd gekeken naar het strafrecht voor het antwoord, maar de capaciteit in de strafrechtketen is beperkt. Hoe kun je een continue instroom van jongvolwassenen in de rol van geldezel stoppen vanuit een keten die al zwaar overbelast is? De oplossing moet in een andere hoek gevonden worden. Het alternatief is de inzet van de capaciteit die in de incassobranche beschikbaar is.