Onderzoeken
Laatst gewijzigd op: 15-04-2025Werkt een cyberproject wel of werkt een cyberproject niet, that is the question! Dat weet je pas als je het cyberproject zowel aan het begin als aan het einde van de looptijd onderzoekt op effectiviteit.
Werkt een cyberproject wel of werkt een cyberproject niet, that is the question! Dat weet je pas als je het cyberproject zowel aan het begin als aan het einde van de looptijd onderzoekt op effectiviteit. Rutger Leukfeldt, onderzoeker aan de Haagse Hogeschool, roept op om in ieder geval ‘evidence based’ te werken, zodat duidelijk wordt wat de opbrengsten zijn van de projecten en welke wel en welke minder goede resultaten laten zien. Bekijk de intro over evidence-based onderzoek ›
Digitale criminaliteit vormt een steeds grotere bedreiging voor onze samenleving. Om dit aan te pakken, zijn de afgelopen jaren binnen de City Deal Lokale Weerbaarheid Cybercrime tientallen vernieuwende projecten gestart tegen cybercrime. In opdracht van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) heeft Cyberweerbaar NL elf van deze aanpakken uit de City Deal onderzocht. In het rapport staan de successen en wat beter kan.
Meer dan ooit vertrouwen burgers, bedrijven en overheden op digitale systemen voor communicatie, financiële transacties en de opslag van gevoelige informatie. Van deze afhankelijkheid maken cybercriminelen in toenemende mate misbruik. In 2023 werden bij de politie 70.000 meldingen en aangiften van online fraude gedaan. De totale financiële schade bedroeg ruim 100 miljoen euro.
Dit staat in het fenomeenbeeld 2024 ‘Online fraude in beeld’. Daarin wordt de omvang, aard en ontwikkelingen van online fraude in Nederland over de afgelopen jaren belicht. De vermelde cijfers zijn afkomstig uit analyses van de politiesystemen en opsporingsonderzoeken.
De focus ligt op de ontwikkeling, omvang en gevolgen van elf belangrijke vormen
van online fraude. Aan- en verkoopfraude stond in 2023 bovenaan in het aantal registraties (42.359), gevolgd door bankhelpdeskfraude (6.970), hulpvraagfraude (5.981) en betaalverzoekfraude (4.000). In werkelijkheid liggen deze aantallen hoger omdat veel slachtoffers geen aangifte of melding doen (slechts 1 op de 5 doet aangifte).
In opdracht van de Nationaal Intelligencecoördinator van de politie en de Politiechef van de Eenheid Landelijke Expertise en Operaties zijn in 2024 strategische fenomeenbeelden opgesteld. Deze hebben betrekking op de geprioriteerde veiligheidsthema’s van de politie zoals opgenomen in de Nationale Intelligence Agenda (NIA). Het rapport Online fraude in beeld is onderdeel van deze reeks.
Het rapport ‘Een eerste blik op het verloop en de werking van cyberweerbaarheidsprojecten in Nederland: procesevaluaties van City Deal projecten (Deelrapport 1: Tranche 1 en 2)‘ biedt inzicht in de effectiviteit van cyberweerbaarheidsprojecten in Nederland. Onderzoekers van het expertisenetwerk Cyberweerbaar NL belichten de resultaten van procesevaluaties van 21 City Deal Lokale Weerbaarheid Cybercrime projecten. Het rapport biedt waardevolle lessen die kunnen worden toegepast bij toekomstige cyberprojecten, waardoor beleidsmakers, projectleiders en uitvoerders beter zijn uitgerust om de digitale weerbaarheid van burgers en bedrijven te versterken in de voortdurende strijd tegen online criminaliteit.
Recent onderzoek door het CCV wijst uit dat er meer dan zestig interventies bestaan op het gebied van jeugd in relatie tot cybercrime en digitale criminaliteit. Met nieuwe subsidiegelden in 2024 vanuit de City Deal Lokale Weerbaarheid Cybercrime, ligt de focus op het ontwikkelen van nieuwe interventies die witte vlekken aanpakken en bestaande interventies verbeteren.
Om inwoners cyberweerbaarder te maken, is in 2020 de City Deal Lokale Weerbaarheid Cybercrime gestart. Een project dat hiertoe behoort, is het Youth Cyber Team. Het is een initiatief van Presikhaaf University, AM-Supportteam, Bureau Beke en de gemeente Arnhem. Concreet is het doel van het Youth Cyber Team om de cyberweerbaarheid van kwetsbare kinderen en jongeren uit de Arnhemse wijken Presikhaaf en Malburgen te versterken. Dit sluit aan bij de ambitie van de gemeente Arnhem van een cyberweerbare stad. In het onderzoek van Bureau Beke is gekeken naar de opzet en resultaten van het cyberproject Youth Cyber Team.
De Voortgangsrapportage Nederlandse Cybersecuritystrategie (Rijksoverheid) beschrijft de voortgang van de Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS) in het 1e jaar na de invoering in 2022.
Veel Nederlanders zijn minder digitaal vaardig dan ze zelf denken. Een aanzienlijk deel van de Nederlanders heeft namelijk moeite met het herkennen van nepwebwinkels en phishingberichten, terwijl zij zelf denken dat ze dit wél goed kunnen. Dat blijkt uit onderzoek voor het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In dat onderzoek evalueerde Centerdata de kritische digitale vaardigheden van Nederlanders: welke vaardigheden missen zij en waarover willen ze graag meer weten?
Onderzoek naar effectieve interventies die ambtenaren openbare orde en veiligheid kunnen inzetten om de cyberweerbaarheid van burgers en bedrijven binnen hun gemeente te vergroten.
In dit rapport ronden de lectoraten Maatschappelijke Veiligheid van Hogeschool Saxion en Cybercrime & Cybersecurity van de Haagse Hogeschool het RAAK-publiek project ‘Cyberweerbaarheid: Een gemeentelijk offensief ter preventie van slachtofferschap van cybercrime’ af.
Interventies
In het onderzoek zijn 4 interventies ontwikkeld en geëvalueerd. De interventies zijn evidence-based:
1. ‘Doorsturen doe je niet!’ om jongeren weerbaarder te maken tegen misbruik van seksueel beeldmateriaal;
2. Instagram-campagne om jongeren weerbaarder te maken tegen geldezelen;
3. Laat je geen h@ck zetten! om ouderen weerbaarder te maken tegen digitale oplichting;
4. MKB Cyber Buddy’s om mkb’ers weerbaarder te maken tegen ransomware.
Download
Download het onderzoek op saxion.nl.
Het kabinet heeft in oktober 2022 de Nederlandse cybersecuritystrategie 2022-2028 gepresenteerd. Bij de strategie hoort ook een actieplan met concrete acties om Nederland digitaal veiliger te maken.
Speerpunten
Speerpunten van de cybersecuritystrategie zijn:
- Beter zicht op de dreiging. Het kabinet investeert in mensen en systemen die scherper zicht geven op de herkomst van dreigingen en tegen wie ze gericht zijn.
- Meer cybersecurityspecialisten. We nemen verschillende acties om meer ICT-specialisten op de arbeidsmarkt te krijgen.
- Overheid en sectoren nemen verantwoordelijkheid. De verantwoordelijkheid voor veiligheid wordt deels verplaatst van eindgebruikers naar de overheid en specifieke sectoren. De meest volwassen en bepalende organisaties dragen de zwaarste verantwoordelijkheden. Voor de gehele overheid zelf zullen stevige wettelijke eisen voor veiligheid en toezicht op naleving erop worden ingericht.
- Beter toezicht en de noodzakelijke wet- en regelgeving. Herschikking van verantwoordelijkheden vergt uitbreiding van wettelijke regels en toezicht. Veiligheid moet het fundament worden waarop nieuwe systemen worden ontworpen. Er komen nieuwe regels waar (rijks)overheden, vitale aanbieders, en leveranciers van digitale producten en diensten aan moeten voldoen.
- Heldere informatie via een nationale cyberautoriteit. Er komt een centrale cyberautoriteit in Nederland: het nationale Cyber Security Incident Response Team. Deze nieuwe organisatie zal in samenwerking met publieke en private partners, vitale en niet-vitale organisaties, overheden en burgers voorzien van informatie over (dreigende) cyberincidenten om hen in staat te stellen zich te beveiligen.
Download
Download de Nederlandse cybersecuritystrategie 2022-2028 en het actieplan op Rijksoverheid.nl.