Ga naar de inhoud

Definities cybercrime

Persoon scrollt door mobiele telefoon. Ter illustratie van het CCV-dossier cybercrime.

Sommige cybertermen worden door elkaar gebruikt. Het is noodzakelijk om duidelijke en dezelfde definities te gebruiken bij het formuleren van je lokale beleid. Dat draagt bij aan een gemeenschappelijk referentiekader en vergemakkelijkt het maken en uitvoeren van het beleid. Het CCV – maar ook partners als de VNG en het ministerie van Justitie en Veiligheid – gebruiken de begrippen “cybercrime” en “gedigitaliseerde criminaliteit”. Gebruik deze definities ook bij het formuleren van jouw lokale beleid. Hieronder lees je wat er mee bedoeld wordt.

Met de opkomst van het internet en de computer is een nieuwe soort criminaliteit ontstaan: cybercrime. Onder cybercrime vallen delicten die zich richten op ITC (Informatie- en Communicatie Technologie). Bij dit type criminaliteit wordt dus een ICT-systeem gebruikt als middel om het delict te plegen en is een ICT-systeem het doelwit van het delict. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het hacken van een account of apparaat of aan het plegen van een DDOS-aanval. Het doel van deze delicten ligt dus binnen ICT-systemen, bijvoorbeeld het overnemen van een computer, het netwerk plat leggen of het stelen van gegevens.

Andere begrippen die (globaal) dezelfde definitie hanteren zijn:

  1. Computercriminaliteit
  2. Cybercrime in enge zin
  3. Cyber-dependent crime

nder gedigitaliseerde criminaliteit vallen delicten die buiten de digitale wereld ook plaats vinden. Denk bijvoorbeeld aan oplichting door middel van babbeltrucs of verkoopfraude. Door het gebruik van ICT (Informatie- en Communicatie Technologie) kunnen deze delicten op grotere schaal en sneller gepleegd worden. Voorbeelden hiervan zijn: WhatsAppfraude, marktplaatsfraude of digitale stalking. Bij gedigitaliseerde criminaliteit worden ICT-systemen gebruikt als middel maar ligt het doel van deze delicten niet binnen ICT-systemen, maar bijvoorbeeld bij, geld en inlvoed op mensen.

Andere begrippen die dezelfde definitie hanteren zijn:

  1. Cybercrime in brede zin
  2. Cyber-enabled crime

Het een sluit het ander niet uit

Houd er rekening mee dat de definities van cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit elkaar in de praktijk niet volledig uitsluiten. Zo kan een dader een social-media account van iemand hacken (cybercrime) om vervolgens een andere persoon te stalken (gedigitaliseerde criminaliteit) of een phishing-mail sturen (gedigitaliseerde criminaliteit) met een link waarmee een account of apparaat gehackt wordt (cybercrime).

Onderverdeling cyberdelicten

Hoewel het af te raden is om Engelse begrippen (zoals cyber-enabled crime en cyber-dependent crime) te gebruiken in beleid, biedt de taxonomie van Spithoven (2020, p. 49) een overzicht van hoe verschillende cyberdelicten over verschillende subcategorieën ingedeeld en uitgesplitst worden.

(bron: Taxonomie van Dr. Remco Spithoven,Verbonden Risico’s, 2020)

Container begrippen van cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit

Naast de losse begrippen van cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit zijn er begrippen die alle delicten omvatten. Voorbeelden hiervan zijn:

  1. cybercriminaliteit
  2. online criminaliteit (gebruikt door het CBS)
  3. digitale criminaliteit (gebruikt door de politie)

Naast cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit, waarvan hierboven de definitie is gegeven, onderscheidt het CCV nog 3 wegen op de Lokale Cyberwegenkaart waarop je als gemeente actief moet zijn om een cyberweerbare gemeente te worden. Hieronder staan ze alle vier

Eigen huis op orde: verantwoordelijkheid nemen voor het goed functioneren van de eigen digitale systemen.
Cyberincidenten en cybercrises: voorbereid zijn.
Cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit: weerbaar maken van bewoners en ondernemers.
Online aangejaagde ordeverstoring: goed zicht hebben op onrechtmatige activiteiten die online afspelen en daarmee fysieke ordeverstoringen voorkomen.