Waarom het belangrijk blijft katvangers te dwarsbomen en hoe je dat dan doet

In 2017 en 2018 schreven meer dan 100 katvangers per jaar zich in bij de Basisregistratie Personen om bijvoorbeeld het rijbewijs wit te wassen. De gemeente Den Haag voerde in samenwerking met het CCV een nieuwe werkwijze in voor iedereen die zich voor het eerst in een Nederlandse gemeente inschrijft: het ‘Stappenplan Katvangers bij inschrijving in de Basisregistratie Personen’. Veel gemeenten volgden. Dat lijkt succesvol, want in 2022 zijn er nog maar een stuk of vijf katvangers in beeld geweest. Het blijft belangrijk dat alle gemeenten deze werkwijze doorvoeren.

BSN-fraude in de praktijk

Mobiele bendes maken gebruik van buitenlandse katvangers. Door zich in een Nederlandse gemeente in te schrijven, ontvangen deze katvangers een Burgerservicenummer (BSN). Nadat katvangers een BSN hebben ontvangen, worden ze door deze bendes begeleid om onder andere voertuigen, bankrekeningen, telefoonabonnementen en bedrijven op hun naam te zetten. Zo houden zij de werkelijke eigenaar of gebruiker buiten bereik van de autoriteiten.

Met een BSN kunnen katvangers hun buitenlandse rijbewijs omzetten naar een Nederlands rijbewijs. Hiermee zetten ze voertuigen op hun naam. Gemiddeld ging het om 20 voertuigen per katvanger. Mobiele bendes gebruiken de voertuigen in Nederland én omliggende landen bij het plegen van strafbare feiten.

Katvangers kunnen met een BSN ook bankrekeningen openen. Mobiele bendes gebruiken deze rekeningen bij internetoplichting en andere vormen van fraude en/of witwassen. Ook is het mogelijk met een BSN telefoonabonnementen af te sluiten. Naast een abonnement nemen ze een telefoontoestel op afbetaling. Mobiele bendes verkopen de telefoontoestellen door, terwijl de rekeningen niet worden betaald. Tot slot kunnen ze ook met een BSN bedrijven inschrijven bij de Kamer van Koophandel, bijvoorbeeld een eenmanszaak. Deze eenmanszaken worden onder andere gebruikt om leningen aan te gaan, bedrijfsrekeningen te openen en tankpassen aan te vragen.

Grote schade

Het inschrijven van katvangers leidt tot grote schade. Zowel bij burgers, het bedrijfsleven en de overheid als bij katvangers zelf. Burgers worden onder andere slachtoffer van fraude met betaalproducten, waarbij overschrijvingsbewijzen worden vervalst en vervalste facturen worden opgemaakt. Het bedrijfsleven ondervindt schade doordat katvangers goederen op rekening bestellen, leningen en verzekeringen afsluiten, maar hier niet voor betalen. Ook voor de overheid zijn de praktijken van katvangers funest. Verschillende belastingen worden niet afgedragen en de vele boetes voor de voertuigen worden niet betaald. De onbetaalde verkeersboetes lopen soms wel op tot € 100.000. Maar ook de katvangers zelf lopen schade op. De pakkans is groot en zij draaien op de voor de schade, niet de criminelen. Zij kunnen zelfs strafrechtelijk vervolgd worden.

Zeven stappenplan

De succesvolle werkwijze van de gemeente Den Haag bestaat uit zeven stappen. De gemeente controleert de aangeleverde gegevens strenger dan voorheen en verstrekt het Burgerservicenummer (BSN) pas later. Dit blijkt effectief te werken om misbruik met BSN-nummers te voorkomen. Een ander voordeel van het stappenplan is dat het zorgt voor meer bewustwording van BSN-fraude bij functionarissen. De frontofficemedewerkers zijn meer alert dan voorheen. Uit de evaluatie blijkt dat de meeste respondenten het stappenplan volledig vinden.