Via transportsector drugscriminaliteit te lijf
Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) verbindt professionals die zich bezighouden met de bestuurlijke aanpak van drugscriminaliteit met elkaar in een kenniskring. Hierin bespreken de professionals praktijkvoorbeelden en specifieke thema’s waarvoor experts worden uitgenodigd. Op donderdag 20 mei vertelden projectleiders Martijn Mol en Tom Torensma de deelnemers meer over het programma Transport Facilitated Organized Crime (TFOC) van de Landelijke Eenheid van de politie.
Wat is er aan de hand?
Torensma: “Er vindt veel drugscriminaliteit plaats in Nederland. Sinds begin dit jaar heeft de politie alleen al in Zeeland en West-Brabant 3.853 kilo cocaïne en 1.529 kilo heroïne onderschept. De drugs is voor het grootste gedeelte voor de buitenlandse markt bedoeld. Door de gunstige geografische ligging, de korte afstanden en onze goede logistieke processen is ons land een belangrijk knooppunt geworden voor de drugshandel.”
Waarom de focus op de transportsector?
“Om de drugs op de juiste plek te krijgen, is transport onmisbaar”, geeft Mol aan. “De Nederlandse transport en logistiek is goed op orde. Zo hebben we verschillende havens, veel vliegvelden en daarnaast kent ons land zo’n 20.000 tot 25.000 geregistreerde transportbedrijven. Dat zijn er erg veel. Uit politieonderzoek blijkt dan ook dat een groot deel van de drugs in Nederland worden vervoerd via vrachtwagens. Via bestaande logistieke lijnen gaan drugs zo in vrachtwagens van en naar andere Europese landen. De transportbedrijven die hierbij betrokken zijn, zijn vaak onbewust, maar in sommige gevallen bewust betrokken. We hebben gekeken hoe we de transportsector actief kunnen betrekken om drugscriminaliteit tegen te gaan.”
Waar bestaat jullie aanpak uit?
Mol vervolgt: “We zijn ons er steeds meer van bewust dat het niet zaligmakend is om alleen strafrecht toe te passen. Daarom kijken we breder en zoeken we hiervoor de noodzakelijke samenwerking met de private sector op. Zo voeren we verschillende preventieve acties uit waarbij we de awareness van chauffeurs willen verhogen. Hiervoor hebben we onder andere ‘coffee with a cop’ ontwikkeld. We gaan actief naar chauffeurs toe en geven ze een thermoskan cadeau. Op de thermoskan staat een QR-code die naar ons YouTube-kanaal met meer informatie leidt. Vervolgens gaan we het gesprek met ze aan en geven tips en tools om vroegtijdig afwijkingen en criminaliteit te herkennen en door te geven. Want juist de chauffeurs zijn onze oren en ogen, zij kunnen ons helpen. Ze moeten dan alleen wel weten waar ze op moeten letten. Deze actie levert veel informatie en tips op.”
En wat doen jullie nog meer?
“Daarnaast zorgen we er dan natuurlijk ook voor dat we inzetten op de meldingen die binnenkomen, zodat we laten zien dat het menens is”, zegt Torensma. “Als we vragen om te melden, moeten we er natuurlijk ook iets mee doen zodat het niet bij 1 melding blijft. Het moet stimuleren om te blijven melden. Ook lichten we transportondernemers voor. Ter ondersteuning hebben we verschillende brochures, muismatten en posters ontwikkeld die we hierbij uitdelen. We hopen dat ondernemers deze gebruiken, zodat ze zich elke dag bewust zijn van het probleem.”
Mol geeft aan: “We doen ook verschillende controles. Met gerichte verkeerscontroles proberen we slimmer te kijken en vervolgens specifieker te controleren. Samen met gemeenten, RIEC’s, Belastingdienst, FIOD, Douane, Koninklijke Marechaussee en Inspectie Leefomgeving en Transport voeren we integrale bedrijfscontroles uit. Dit is de repressieve ruggengraat van onze campagne en hebben we nu bij zo’n 20 tot 25 bedrijven uitgevoerd. Hiermee lichten we transportbedrijven op alle verschillende vlakken door en maken we zichtbaar dat we actief en betrouwbaar zijn als overheid. Daarnaast is het een goede manier om contact te maken met de ondernemer. Veel ondernemers willen er overigens graag aan meewerken: zij willen gevaarlijke situaties voor hun werknemers en oneerlijke concurrentie voorkomen.”
Wat hebben jullie tot nu toe van dit project geleerd?
“De kans dat je in een willekeurige vrachtwagen drugs aantreft, is bijzonder klein”, aldus Torensma. “Informatie is daarin van cruciaal belang. De bestuurlijke bezoeken leveren ons een berg aan interessante en nuttige informatie op die het voor ons mogelijk maken om tot meer gerichte interventies te komen. Daarnaast kent ons land heel veel transportbedrijven. Die kun je niet allemaal bezoeken. Het is dan ook belangrijk dat signalen worden doorgegeven. Iedereen heeft hierin een verantwoordelijkheid. Daarom is de publiek-private samenwerking ook van groot belang.”
Wat gaat er verder nog gebeuren met TFOC?
We zijn dit project gestart in Zeeland en West-Brabant en gaan het uitrollen in de rest van Nederland”, zegt Mol. “We hopen blijvend op deze manier te kunnen werken, waarbij we focussen op samenwerking met andere partijen en het vergroten van de weerbaarheid van de chauffeurs en ondernemers. Daarnaast zijn we bezig met een serious game waarbij we vrachtwagenschauffeurs en ondernemers op een leuke manier laten ontdekken waar ze op moeten letten. We zijn nog lang niet klaar.”
Aan de kenniskring bestuurlijke aanpak drugscriminaliteit nemen, naast meer dan 90 gemeenten, ook de Nationale Politie, LIEC/RIEC, het ministerie van Justitie en Veiligheid, wetenschappers en andere partners deel. De kenniskring komt twee tot vier keer per jaar bij elkaar. Wil je ook deelnemen aan de kenniskring en meepraten over de bestuurlijke aanpak van drugscriminaliteit? Laat dan je gegevens achter, zodat we contact met je op kunnen nemen.