Secondant: Is een werkende vrouw beter beschermd tegen huiselijk geweld?

Slachtofferschap van partnergeweld los je het beste op met werk. Dat is de dominante opvatting. Echter, dit legt een zware druk op vrouwen die het geweld achter zich proberen te laten, vertelt onderzoeker Suzanne Bouma in Secondant. Herstel is een lange weg en vrouwen hebben het gevoel dat ze pas maatschappelijk meetellen met een betaalde baan. “De vrouwen zijn best wel kwaad over de aanname dat zij als werkenden geen geweld zouden meemaken.”

Huiselijk geweld en partnergeweld

Suzanne Bouma is onderzoeker emancipatie, participatie en huiselijk geweld bij het Centre of Expertise Veiligheid en Veerkracht van Avans Hogeschool. Eind 2023 is zij gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam op de vraag wat de waarde is van werk in het voorkomen en het herstellen van partnergeweld. Daarbij gaat het over vragen als: hoe denken beleidsmakers daarover en hoe spreken ze daarover in beleidsteksten? Hoe spreken professionals (zoals de mensen die in de vrouwenopvang werken) daarover? En hoe spreken de vrouwen er zelf eigenlijk over? 

Bescherming tegen partnergeweld

Bouma onderzocht in de literatuur wat we weten over het verband tussen werk, economische zelfstandigheid en partnergeweld. Op de achtergrond speelde het dominante idee dat als vrouwen werk hebben, ze dan betere bescherming hebben tegen partnergeweld. Dat idee is heel dominant, ook in de beleidsteksten, maar het is volgens Bouma eigenlijk niet echt onderbouwd.

Gewelddadige relatie

Uit veel onderzoeken blijkt wel dat indien vrouwen geen toegang hebben tot geld, dat het voor hen dan moeilijker is om hun gewelddadige relatie te beëindigen. Dan is het moeilijk om bijvoorbeeld ergens een huis of een onderkomen te vinden. Bouma keek ook naar het “spiegelbeeld” daarvan, dus op het moment dat vrouwen wél werk hebben. Zijn zij dan ook daadwerkelijk beter beschermd bent tegen partnergeweld?

Interviews met vrouwen

Bouma ging met 22 vrouwen in gesprek die allemaal partnergeweld hebben meegemaakt over de vraag: wat is nu de waarde voor jullie van werk in het voorkomen van partnergeweld? De vrouwen hadden veel kritiek op de populaire aanname in het beleid die uitgaat van een simpel causaal verband: je gaat werken, daardoor ben je economisch zelfstandig en daardoor ben je beter beschermd tegen partnergeweld. Dat strookt niet met de werkelijkheid.

Economisch geweld

Er waren bijvoorbeeld verschillende vrouwen die werkten op het moment dat zij geweld meemaakten. Ook is nog onduidelijk wat het hebben van werk en toegang tot financiële middelen echt betekent. Het is namelijk maar de vraag of je die toegang ook écht hebt. Vrouwen met werk die partnergeweld meemaakten kregen vaak te maken met economisch geweld, financiële manipulatie en controle maar ook het verbieden van werken