Secondant: Gemeenten, zorg voor een online werkwijze met jongerengroepen
Opruiing begint vaak online en escaleert dan in de fysieke wereld. Daarvan zijn we inmiddels wel doordrongen, zegt onderzoeker Anna Bartelds van NHL Stenden Hogeschool in Secondant. Maar er bestaat nog geen structurele werkwijze voor professionals die met jeugdgroepen werken, om online signalen vroegtijdig op te kunnen vangen. “Online modereren wordt nog steeds gezien als iets dat je er een beetje bij doet.”
Nepaccounts op Facebook
In 2015 gebruikte de gemeente Amsterdam nepaccounts op Facebook om te polsen wat er speelde in online groepen waar overlastgevende jongeren deel van uitmaakten. De gemeente wilde toezicht houden op uit de hand lopende situaties die zich via de social media konden uitbreiden naar het fysieke domein. De Autoriteit Persoonsgegevens oordeelde echter dat de werkwijze een te grote inbreuk maakte op de privacy van de jongeren.
Drillrappers
Hoe ver mogen we eigenlijk gaan in het online contact met jongeren, vroegen de gemeenten in de regio Amsterdam-Amstelland zich daarop af. Immers, gemeenten krijgen steeds vaker te maken met online aangejaagde ordeverstoringen. Een groep van grote zorg vormen de drillrappers. In hun video’s dragen ze messen of vuurwapens en hun rapteksten gaan vaak over grof geweld. Jongeren laten zich door hen inspireren en dragen ook messen bij zich, met steekpartijen onder adolescenten tot gevolg.
Interventiematrix
Op een gegeven moment dreigde er van alles te gaan escaleren rondom drillrapgroepen. Toen klopten Amsterdam-Amstelland en het Actiecentrum Zorg en Veiligheid aan bij NHL Stenden Hogeschool. Ontwikkel een interventiematrix en een handreiking om online ophitsingen en uitdaging tegen te gaan, zo luidde de opdracht.
Online aangejaagd geweld
We zien online aangejaagd geweld als een cyclus met verschillende fasen: vredestijd, crisis en nazorg, vertelt Anna Bartelds in Secondant. Zij is onderzoeker bij het lectoraat Bestuur en Veiligheid in een Digitaliserende Samenleving van NHL Stenden Hogeschool. De handreiking Preventie van online aangejaagd geweld is een bundeling van de lessen per fase.