Secondant: Criminaliteit gedaald maar overlast gestegen
In een nieuwe serie ‘De staat van de misdaad’ kijken onderzoekers van het NSCR in Secondant naar ontwikkelingen rond misdaad en rechtshandhaving. In deze eerste aflevering beschrijven zij trends in de acht meest voorkomende vormen van criminaliteit en overlast sinds 2012.
‘De staat van de misdaad’
In de eerste aflevering van de serie ‘De staat van de misdaad’ beschrijven Wim Bernasco, Steve van de Weijer en Stijn Ruiter van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR), de trends in veelvoorkomende criminaliteit en overlast tussen 2012 en 2023. Het gaat daarbij om criminaliteit en overlast die in de politieregistratie wordt geregistreerd.
Ontwikkeling in recente jaren
De geregistreerde criminaliteit in Nederland daalt al sinds het begin van deze eeuw. Dat blijkt uit gegevens van het CBS. Maar hoe ziet de trend eruit in de recente jaren? Zet de daling door voor alle vormen van criminaliteit? En is er ook een daling zichtbaar in de overlast die bij de politie wordt gemeld?
Daling van de criminaliteit
De onderzoekers van het NSCR constateren dat de daling van de geregistreerde criminaliteit in Nederland heeft doorgezet in het afgelopen decennium. Tussen 2012 en 2023 daalde de geregistreerde criminaliteit met 35%, van 6.208 naar 4.060 misdrijven per 100.000 inwoners. De geregistreerde criminaliteit bereikte het voorlopig laagste punt in 2021, tijdens de COVID-19-pandemie. Vrijwel alle vormen van veelvoorkomende criminaliteit daalden.
Uitzondering
Een opvallende uitzondering vormt horizontale fraude. Dat nam juist sterk toe. Hierbij gaat het om fraude gericht tegen burgers, bedrijven en financiële instellingen. Hierbij is tegenwoordig vaak sprake van gedigitaliseerde criminaliteit zoals vriend-in-noodfraude (via bijvoorbeeld Whatsapp) en Marktplaatsfraude. De omvang blijkt tussen 2012 en 2023 meer dan vertienvoudigd te zijn (van 48 naar 493 misdrijven per 100.000 inwoners).
Toename van de overlast
Hoewel veelvoorkomende criminaliteit in het algemeen dus daalde, was er in dezelfde periode juist sprake van een toename van de geregistreerde overlast. Tussen 2012 en 2023 nam overlast toe met 49%, van 1.668 naar 2.486 incidenten per 100.000 inwoners. Gedurende de coronacrisis was het aantal geregistreerde overlastincidenten zelfs nog hoger.