Nieuwe versie leidraad Lokale aanpak geldezels

De problematiek rond geldezels vraagt om een stevige, integrale aanpak. De leidraad Lokale aanpak Geldezels (versie 2, d.d. 12 maart 2025) biedt gemeenten, politie, OM en andere betrokken professionals concrete handvatten om hiermee aan de slag te gaan. Deze leidraad van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) combineert wetenschappelijke inzichten, bestaande interventiestrategieën en praktijkervaringen uit de vier pilotgemeenten: Almere, Enschede, Leeuwarden en Vlaardingen. Deze gemeenten toetsen de aanpak in de praktijk tot aan de zomer van 2025. De tot nu toe opgedane inzichten zijn verwerkt in deze herziene versie.

Het document bevat onder meer:

• Uitleg over de werkwijze van geldezels en hun ronselpraktijken.
• De (juridische en maatschappelijke) gevolgen voor betrokken jongeren.
• Een stappenplan voor lokale aanpak, inclusief samenwerkingsstructuur.
• Voorlichting en communicatiestrategieën gericht op gedragsverandering.
• Interventiestrategieën en maatwerk voor ‘first offenders’ en recidivisten.

Nieuw in de leidraad over aanpak geldezels

Nieuw in deze versie zijn tips en inzichten uit de praktijk, de werking van cryptovaluta en geldezels, informatie over het aanvragen van een basisbankrekening en het omgaan en herkennen van criminele uitbuiting. Ook zijn diverse bijlagen toegevoegd, zoals projectplannen van de pilots, een actiedag-flyer en een toolkit voor de aanpak vanuit de politie.

Waarom is de aanpak van geldezels belangrijk?

Geldezels vormen een onmisbare schakel in de witwasketen en spelen een rol bij vrijwel alle vormen van online fraude. Vanwege hun kwetsbaarheid, zoals schulden of een licht verstandelijke beperking (LVB), worden

geldezels gemakkelijk geronseld. Eenmaal in het circuit lopen ze het risico op criminele uitbuiting en grote bancaire, civielrechtelijke en strafrechtelijke gevolgen. Dit criminele proces moet onderbroken worden, een stevige aanpak – zoals beschreven in de Leidraad Lokale Aanpak Geldezels – helpt hierbij.

Leidraad van het CCV is landelijk toepasbaar

Het CCV werkt toe naar een landelijk toepasbaar instrument waarin voor elke partner helder is welke rol hij of zij speelt, welke signalen te herkennen zijn en hoe samenhangend kan worden opgetreden. Daarbij sluiten we aan bij bredere ontwikkelingen rondom de aanpak van criminele uitbuiting en ondermijning. De definitieve versie wordt gepresenteerd tijdens het City Deal eindcongres op 13 november 2025 in Utrecht.