Ga naar de inhoud

Beoordelingskader artikel 13b Opiumwet herzien

Hamer van een rechter. Illustratie bij CCV-nieuwsbericht.

Op 2 februari 2022 deed de grote kamer van de Afdeling bestuursrechtspraak een einduitspraak in een zaak over een woningsluiting in Harderwijk. Deze uitspraak had gevolgen voor het ‘Beoordelingskader artikel 13b Opiumwet’. Het CCV heeft samen met de Rijksuniversiteit Groningen dit beoordelingskader herzien. Hierbij wordt nu duidelijk onderscheid gemaakt tussen de geschiktheid, noodzakelijkheid en evenwichtigheid van het overheidsbesluit.

Artikel 13b Opiumwet is het voornaamste instrument dat wordt gebruikt binnen de bestuurlijke aanpak van drugscriminaliteit. Op grond van deze wet is de burgemeester bevoegd om een last onder bestuursdwang op te leggen. Dit kan als in een woning of lokaal (of een daarbij behorend erf) soft- en/of harddrugs worden verkocht, afgeleverd, verstrekt of aanwezig zijn. In de praktijk kan het toepassen van deze bevoegdheid leiden tot:

  • Een waarschuwing
  • Een last onder dwangsom
  • Het sluiten van een pand of perceel.

Grootste verandering

“De belangrijkste wijziging in het beoordelingskader is dat bij de beoordeling van de evenredigheid het van belang is dat alle omstandigheden worden betrokken bij het besluit”, licht CCV-adviseur drugscriminaliteit Jantine van der Hurk toe. “Er is sprake van deskundig maatwerk  door ook te kijken naar de gevolgen van het besluit voor betrokkenen. Bovendien is er meer aandacht voor preventie en bewustzijnstrajecten.”

Hoe vindt nu toetsing plaats?

Als daarvoor aanleiding is, toetst de bestuursrechter het volgende:

  1.  of het besluit geschikt is om het doel te bereiken
  2. of het een noodzakelijke maatregel is of dat met een minder vergaande maatregel kon worden volstaan en
  3. of de maatregel in het concrete geval evenwichtig is.

Hiermee wordt expliciet afstand genomen van het zogenoemde ‘willekeur’-criterium dat al sinds 2015 minder werd toegepast.

Rechtmatig toepassen artikel 13b Opiumwet?

Om inzichtelijk te maken wanneer sprake is van het rechtmatig toepassen van artikel 13b Opiumwet kan het rechterlijke toetsingskader worden gebruikt. Dit kader kan ook worden gebruikt bij het afwegen van de belangen en het motiveren van het besluit. Het CCV en de RUG hebben ook het overzicht met juridische uitspraken  over het toepassen van artikel 13b Opiumwet op het nieuwe beoordelingskader aangepast.