Barrièremodel om transnationaal seksueel kindermisbruik tegen te gaan

“Hoe kunnen we seksueel kindermisbruik door Nederlandse toeristen in het buitenland effectief tegengaan?” Dat was de vraag waarmee Defence for Children-ECPAT naar het CCV kwam. Met behulp van het barrièremodel kregen de organisatie en haar partners inzicht in de werkwijze van daders, de gelegenheden, de waar te nemen signalen en mogelijke barrières.

Aan het woord is Celine Verheijen. Zij werkt bij Defence for Children-ECPAT, een organisatie die opkomt voor de rechten van kinderen. In haar rol als programmacoördinator seksuele uitbuiting geeft zij onder andere trainingen aan professionals in de toerismesector om kinderen te beschermen tegen seksueel misbruik. “En dat is nodig”, zegt Verheijen. “Want de faciliteiten van de toerismesector worden gebruikt om seksueel misbruik te kunnen plegen.”

Wat is er aan de hand?

“Naar schatting zijn wereldwijd jaarlijks 1,2 miljoen kinderen slachtoffer van seksueel misbruik. Soms reizen daders, onder andere uit Nederland, als toerist naar het buitenland af om daar op zoek te gaan naar slachtoffers. Dit wordt ook wel transnationaal kindermisbruik genoemd. De daders kiezen vaak landen waar het misbruiken van kinderen relatief eenvoudig is. Doorgaans gaat het om armere landen, waarbij de leeftijd voor vrijwillige seksuele relaties lager is dan in Nederland of waar de gemeenschap en de autoriteiten een oogje toeknijpen vanwege de financiële voordelen die het misbruik hen biedt.

Transnationaal seksueel kindermisbruik gaat in tegen alle rechten van het kind. De effecten van seksueel misbruik op het kind en de gemeenschap werken een leven lang door, tot generaties erna. Het gaat ook ten koste van het imago van een verblijfslocatie of zelfs een heel land als zij met seksueel kindermisbruik wordt geassocieerd.”

Wat wil Defence for Children-ECPAT hiertegen doen?

“Wij willen ervoor zorgen dat zoveel mogelijk partijen de signalen van transnationaal seksueel kindermisbruik herkennen en barrières kunnen opwerpen om dit tegen te gaan. Seksueel kindermisbruik gaat namelijk niet ongemerkt voorbij. Vanaf het moment dat een dader zich gaat oriënteren, geeft hij subtiele signalen af over zijn plannen. Bijvoorbeeld door bepaalde zoekopdrachten op internet, door speelgoed in de bagage of door specifieke eisen aan een hotelkamer. Deze signalen zijn op zichzelf niet gek; zo is niet iedereen met speelgoed in de bagage een potentiële dader. Maar meerdere signalen bij elkaar kunnen het vermoeden van seksueel misbruik versterken. We willen voorkomen dat het misbruik überhaupt plaats kan vinden.”

Wat hebben jullie gedaan?

“Om de juiste signalen in kaart te kunnen brengen, is het belangrijk eerst inzicht te hebben in het proces dat een dader doorloopt en de gelegenheden die geboden worden. Om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen, hebben we verschillende publieke en private partijen gevraagd om input te leveren. Naast Defence for Children-ECPAT waren ook professionals van stichting Free a Girl, Terre des Hommes, International Justice Mission, het ministerie van Justitie en Veiligheid, de Nationale Politie, het Openbaar Ministerie en de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen van de partij. Ook de reisbranche was goed vertegenwoordigd met reisorganisaties Avontuur, Corendon, Koning Aap en ANWB Reizen. Onder begeleiding van het CCV kropen de partijen in de huid van de daders.”

Wat heeft het barrièremodel jullie opgeleverd?

“Het was enorm zinvol om met de verschillende partners de verschillende fasen van het delict en de gelegenheden die transnationaal seksueel kindermisbruik mogelijk maken te benoemen. Daardoor konden we nadenken over mogelijke stakeholders die ons bij onze strijd kunnen helpen en de barrières die kunnen worden opgeworpen om de gelegenheid weg te nemen of te verkleinen. We hebben veel aandacht besteed aan het identificeren van nieuwe stakeholders en hebben beter inzicht gekregen in signalen die stakeholders kunnen opmerken. We gaan de Nederlandse stakeholders betrekken bij onze aanpak. Hiervoor organiseren we binnenkort een conferentie. Daarnaast gaan we aan de slag met webinars om ervoor te zorgen dat stakeholders in het buitenland transnationaal seksueel kindermisbruik ook herkennen. Zodat we samen kunnen opkomen voor de rechten van het kind.”