Ga naar de inhoud

ToeZine: Onderzoek TNO schijnt licht op intimidatie toezichthouders

Hoe kunnen we de invloed van intimidatie op toezichthouders beperken? TNO onderzocht de impact ervan en hoe individuele verschillen kunnen worden verklaard. Onderzoeker Victor Kallen licht het onderzoek toe in ToeZine.

Kallen: “Er is nauwelijks wetenschappelijk onderzoek gedaan naar welk type mens meer of minder vatbaar is voor intimidatie. Terwijl meer inzicht daarin ons helpt begrijpen wat sommige mensen in bepaalde posities mogelijk kwetsbaar maakt. En of het helpt om aan de ontwikkeling van bepaalde competenties meer aandacht te schenken. Denk bijvoorbeeld aan burgemeesters die bedreigd worden. Maar ook aan medewerkers die intimidatie niet durven te melden.”

Literatuuronderzoek

Dat er nog weinig onderzoek naar intimidatie is gedaan, is geen toeval. Het is namelijk ethisch niet per se verantwoord om mensen te intimideren voor onderzoek, en juist met testpersonen kun je meer over stressreacties leren. Kallen: “Daarom begonnen we met hulp van Kay de Wit die op dit onderwerp promoveert met een literatuuronderzoek. Zo verzamelden we de inzichten die er al wél waren. Dit onderzoek deden we vanuit de aannames dat intimidatie tussen personen gebeurt én dat het vooral gaat om het wekken van de suggestie van een bedreiging. Vanuit deze aannames waren we vooral geïnteresseerd in welke persoonlijkheidsaspecten invloed hebben op de effectiviteit van de poging tot intimidatie.”

Het intimidatiemodel

Uit hun literatuuronderzoek ontwikkelde TNO een intimidatiemodel. Dat laat zien welke persoonlijkheidskenmerken en invloeden daarop mensen waarschijnlijk vatbaarder maken voor intimidatie. Zowel bij de slachtoffers als de daders. “De kenmerken in het model sloegen op een extreme groep mensen met vaak psychische stoornissen, want daar is wel meer over bekend”, vertelt Kallen. “Denk dan aan psychische stoornissen als een bipolaire stoornis of neurose. Maar ook externe factoren, zoals seksueel misbruik in de jeugd en drugsgebruik.”

Maar om het model toepasbaar te maken voor een grotere en meer representatieve groep mensen, was het nodig om mensen uit de algemene populatie onder meer alledaagse omstandigheden te onderzoeken.

Kallen: “Gelukkig deed zich voor ons en daarmee voor het promotieonderzoek van Kay een buitenkans voor: AVN Opleidingen ging op verzoek van de Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland interventieteams trainen op weerbaarheid. En in die training zat een onderdeel specifiek gericht op intimidatie. Onderzoek in zo’n mooie al bestaande setting, met mensen die ook in hun dagelijkse praktijk met dit soort situaties te maken hebben, is heel bijzonder.”