Samenwerken met de politie

De prioriteiten op het gebied van veiligheid in Almere zijn opgenomen in het actieprogramma veiligheid. Daarnaast zijn er taken voor boa’s op het gebied van afvaldumping, controle en handhaving van de DHW, betaald parkeren, fietsparkeren en overtredingen in de openbare ruimte (APV). De prioriteiten die zijn opgesteld aan de hand van het actieprogramma helpen bij het organiseren van de samenwerking tussen BOA en politie.

De politie heeft haar eigen prioriteiten, die landelijk zijn vastgesteld, maar zij conformeren zich ook aan het actieprogramma veiligheid. De boa’s mengen zich niet in deze landelijke vastgestelde politietaken. Net zoals de politie zich niet mengt met het handhaven van betaald parkeren en fietsparkeren. Maar bij taken uit het actieprogramma, wordt er nauw samengewerkt. Politie en boa hebben hierbij ieder een eigen rol, bevoegdheden en taken.

Overleg

Op verschillende niveaus komen de politie en gemeente bij elkaar. Op tactisch niveau komt de teamchef van de politie samen met adjunct teamleider stadstoezicht Mariska Koopmans en de veiligheidsmanager. Dit overleg is eens per maand. Daarnaast is er iedere week operationele afstemming. Deze afstemming vindt plaats tussen de groepschef van de politie en de coördinator van de boa. Hier wordt bijvoorbeeld de inzet op ‘hotspot locaties’ besproken. Elke week wordt afgestemd welke hotspots door wie en hoe vaak worden bezocht, wat de risico’s zijn, hoe de aanpak is en hoe er geregistreerd wordt.

Leefbaarheid en overlast

Het werkveld van de boa is leefbaarheid en overlast. In Almere is de boa bevoegd om geweldsbevoegdheden (en handboeien) te gebruiken, verder zijn zij niet uitgerust met geweldsmiddelen. Dat is een lokale keuze geweest: “Het wordt voor Almere niet wenselijk geacht dat boa’s geweldsmiddelen mogen toepassen. Het schept verwarring bij de burger. Ook wordt de boa in een positie gezet waar hij/zij niet thuis is”, aldus Mariska Koopmans.

Des te meer is een goede samenwerking met de politie van belang. Zo heeft de gemeente een eigen meldkamer die gelinkt is aan de regionale meldkamer. Ook is het cameratoezicht is op 1 plek gevestigd en geeft informatie door aan zowel politie als boa. Koopmans: “Zo houden we samen zicht op de stad. Ik vind dit echt een mooi voorbeeld van de samenwerking in onze stad Almere.”

Samenwerking nabij hot spots

Naast de samenwerking via het cameratoezicht weten de boa’s en de politie elkaar ook goed te vinden in de woonwijken, juist als het gaat om overlast op hotspots. Politie en boa informeren elkaar over de hotspots en kunnen ook allebei optreden. Niet alleen repressief, juist ook preventief door in gesprek met de jongeren die zich ophouden.

Koopmans: “We zien dat de gesprekken ertoe doen. De politie heeft niet altijd genoeg capaciteit om deze hotspots te bezoeken. Onze boa’s zijn vaker in de gelegenheid om de hotspots bezoeken. We zien op termijn dat het helpt om de overlast terug te dringen. De politie in Almere neemt onze boa’s ook echt serieus. De politie houdt onze boa’s bijvoorbeeld goed op de hoogte van het reilen en zeilen van bepaalde jongeren en vice versa.

Ook krijgt de politie dagelijks dagrapporten van boa’s, zodat de politie er indien nodig snel op kan anticiperen. Sinds de politie dagelijks de rapportages ontvangt,  zien we dat de politie de boa’s steeds meer opzoekt en informatie vanuit de politie deelt. Doordat de meldkamer van Stadstoezicht in nauw contact staat met de regionale meldkamer van de politie, kunnen meldingen van de politie snel via de portofoons worden uitgezet en vice versa  waardoor er zo meer ogen en oren op straat zijn. Ook hierin heeft de meldkamer en cameratoezicht een rol in de ondersteuning van zowel politie als boa.”

Tips

1. Zorg dat er actieve informatie-uitwisseling plaatsvindt tussen de gemeente en de politie. Zo wordt bijvoorbeeld iedere dag de dagrapportage van de BOA naar de politie gestuurd. De politie reageert hier op met relevante informatie.
2. Gemeente Almere heeft het VIS: VeiligheidsInformatieSysteem. Hierin worden alle meldingen verwerkt op postcode niveau. Op een kaartje is in 1 oogopslag te zien waar veel meldingen zijn en waar extra toezicht moet worden gehouden.
3. Er is een regulier overleg tussen de jeugdboa jeugdagent en het jongerenwerk: het JIT – Jeugd Interventie Team. Zo blijven de jongeren in beeld en is een gezamenlijke aanpak met verschillende disciplines.
4. Weet waar je van bent als boa, ken je bevoegdheden en pak de regie. Neem geen afwachtende houding aan, wees pro actief!
5. Ga als boa en politie eens samen op pad. Leer van elkaar. Maar pak als boa hierin de regie. Laat zien wat je taak en rol is. Leg uit waar je bevoegdheden liggen, en waar niet.
6. Ken je handhavingsarrangement en het beleid binnen je eigen gemeente. Neem de politie hier in mee.
7. Verzorg detacheringen van politie naar gemeente. Dit heeft tot effect dat de politie de gemeenteorganisatie beter leert kennen. En dit ook terug kan geven aan zijn collega’s.

Meer informatie

• Actieprogramma Veiligheid Almere
• Actieprogramma in film
• Veiligheidsinformatiesysteem op film uitgelegd

“De politie heeft een steeds meer terugtrekkende beweging op het gebied van overlast en leefbaarheid”, aldus Anton Bos, teamcoördinator toezicht van de gemeente Ede. Juist de grotere gemeenten zijn daardoor genoodzaakt om door te ontwikkelen.

De gemeente Ede heeft dit snel in de gaten gehad en heeft geïnvesteerd in professionele boa’s. De gemeente werkte al tientallen jaren met boa’s. Ze zijn nu doorontwikkeld als integrale boa’s met verschillende taakaccenten. Een boa die integraal kan worden ingezet en die duidelijk weet wat de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn.

Gebruik elkaars informatiepositie

Op verschillende thema’s wordt er inmiddels samengewerkt tussen politie en boa. Onder andere op jeugd, horeca, milieu, draaideurcriminelen en evenementen. Voor wat betreft de horeca starten de diensten bij politie en de boa’s op hetzelfde moment. De boa sluit aan bij de politiebriefing en bijzonderheden worden direct gedeeld.

Een randvoorwaarde voor een goede samenwerking is informatiedeling. In Ede is de portofoon aangesloten op de meldkamer van de politie. De meldkamer kan zo direct verbinden met de gespreksgroepen van de politie, zodat de boa en politie in direct contact staan. Voorheen was dit alles op 1 kanaal, wegens de Wet Politiegegevens PG moest dit gescheiden worden. Het werken op 2 gespreksgroepen kan extra tijd vergen voor de centralist. Ook kan het tot informatieverlies leiden. De centralisten zijn vaak  wel op de hoogte van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de boa, maar of de boa wordt ingezet door de centralist dat verschilt nog eens.

Anton Bos: “De boa heeft een sterke informatiepositie op lokaal niveau. Daarnaast is de boa de eerste lijn naar de gemeente voor de politie. Het is dan goed op verschillende thema’s de samenwerking te zoeken, dat bestendigt die samenwerking. Bovendien lopen onze boa’s veel rond in de wijk. Daardoor zijn zij een waardevolle gesprekspartner – door hun sterke informatiepositie – voor de wijkagent. Ze hebben regelmatig clusteroverleg. Dit vindt meestal elke week plaats. Maar bij urgentie kan dit ook vaker voorkomen.”

Tips

1. Zorg dat de boa kennis heeft van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Zo bewaken zij zelf welke taken zij mogen uitvoeren en welke niet.
2. Wanneer de boa voldoende kennis heeft, kan hij of zij ook de regie pakken in situaties waarin moet worden samengewerkt.
3. Sluit convenanten met relevante partners om privacygevoelige informatie te delen.
4. Gebruik de kennis en kunde van een boa. Veel boa’s hebben affiniteit met een bepaald vakgebied. Gebruik deze kennis en kunde.

“Sinds 2008 heeft de gemeente Utrecht een handhavingssarrangement. Van daaruit is de samenwerking steeds verder vormgegeven tussen de boa’s en de politie. Je ziet nu dat er structurele overlegvormen zijn om de verschillende disciplines bij elkaar te brengen”, aldus Stefanos Manetas, beleidsadviseur vergunningen, toezicht en handhaving van de gemeente Utrecht.

Stefanos Manetas vervolgt: “Samenwerken is een kwestie van mensenwerk. Waar de samenwerking bij de ene persoon heel goed gaat, is het bij een ander persoon moeilijker. Ga desondanks die samenwerking niet uit de weg, ook al heb je als gemeente en politie een eigen takenpakket. Zoek die verbinding in gelijkwaardigheid, dat moet het uitgangspunt zijn. Essentieel is dat de boa zelf weet waar hij of zij van is. In het handhavingsarrangement is vastgesteld wat de taken van de boa zijn. Zij hebben een eigen takenpakket.”

Stefanos pleit er voor om dit pakket bekend te maken bij de politie. Zo weet de politie waarom een boa bepaalde keuzes maakt.

Gezamenlijke actie bij evenementen

De samenwerking met de politie wordt nadrukkelijk gezocht tijdens evenementen. Bijvoorbeeld  rondom de ramadan. Het ritme van jongeren die deelnemen aan de ramadan, verschilt met jongeren die hier niet aan mee doen. Door dit ‘verstoorde’ ritme zie je dat jongeren die deelnemen aan de ramadan tijdens de late uren, of juist vroege uren, aanwezig zijn op straat. Sommige activiteiten worden, door de vreemde tijdstippen, als overlast ervaren in de wijken van Utrecht.

Door samen te werken heb je meer ogen en oren op de straat. Dienstdoende boa’s wonen de briefing van de politie bij, daarna gaan ze in eigen koppels op pad. De portofoons zijn op deze momenten met de meldkamer van de politie geschakeld en wanneer zich een nijpende situatie voordoet, kan de boa direct de hulp van de politie inschakelen, zij kunnen dan ondersteuning bieden aan de boa’s.

Deze samenwerking heeft mede tot stand kunnen komen door het vertrouwen dat steeds meer groeit tussen de boa’s en de politie. Dit vertrouwen wordt opgebouwd en versterkt omdat er veel tijd en energie in gestoken wordt. En wanneer je elkaar kent, weet je elkaar beter kennen. “Zo wordt het steeds meer een verhaal van personen”, aldus Stefanos Manetas.

Tips

1. Zoek elkaar op, maar kies samen op welke thema’s je wilt gaan samenwerken. Waar de gemeente met een beleidsbril kijkt, maakt de politie ook eigen keuzes. Zij zijn gebonden aan de landelijke en regionale prioriteiten. Zoek elkaar hierin op, waar kan je elkaar versterken.
2. De boa moet weten wat zijn taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn. Straal dit uit en geef dit terug aan de samenwerkingspartners. Wees de ‘geëmancipeerde handhaver’, en zorg dat je op de hoogte bent van de laatste  ontwikkelingen.
3. De boa verricht alleen acties waar hij/zij bevoegd voor is. Het is dan ook belangrijk dat de boa sterk in zijn schoenen staat, waak daarbij voor je eigen positie. Ga geen taken doen omdat de politie dit opdraagt. Jij weet als boa het beste waar je wel van bent.
4. Houdt de samenwerkingspartners op de hoogte. Ga regelmatig met elkaar in overleg, niet alleen door middel van briefen en debriefen. Delen van gegevens is een must, en moet op een gestructureerde en logische wijze gebeuren. Het elkaar goed kennen, helpt ook op de momenten dat je elkaar echt nodig hebt zoals bij een calamiteit of aanhouding.

Meer informatie

• Gemeente Utrecht, Handhaving en toezicht