Multiprobleemgezinnen met een Roma achtergrond
Poef… zomaar… ineens… weg. Het komt vaker voor dat kinderen met een Roma-achtergrond ineens van de aardbodem lijken verdwenen. Zijn ze plotseling verhuisd? Speelt er iets anders waar ik niet van af weet? Mag ik van de privacywetgeving wel bij een ketenpartner navragen of hij hetzelfde ziet? Het zijn vaak dit soort vragen die professionals zichzelf stellen wanneer ze te maken krijgen met multiprobleemgezinnen met een Roma-achtergrond. En ook vaak doet besluiten voor nu niets te doen. Maar is dat wijs?
Geen cijfers of statistieken
“De aanpak van multiprobleemgezinnen met een Roma-achtergrond vraagt om een zeer specialistische aanpak. Terwijl in de praktijk de tendens is om een generalistische benadering te volgen”, zegt CCV-adviseur Meike Lommers. “Vaak weten betrokken ambtenaren niet of ze een probleem hebben met gezinnen met een Roma-achtergrond. Er zijn ook geen cijfers of statistieken over. De groep is ook lang niet altijd duidelijk in beeld bij de verschillende instanties. Hierdoor blijft de aard en omvang van de problematiek lang onder de radar. En ondertussen hebben professionals ineens te maken met een cultuur die voor hen wereldvreemd is, en met een gemeenschap die bovendien erg gesloten is. Daardoor is het volstrekt logisch als ze niet weten wat ze moeten doen.”
Het CCV helpt bij de aanpak van multiprobleemgezinnen
Het CCV heeft kennis van de specifieke Romacultuur en een breed netwerk van specialisten. Ook is het CCV goed op de hoogte van uiteenlopende voorbeelden en aanpakken die in het land worden ingezet. Met de integrale werkwijze ongestructureerde problemen helpt het CCV jou van niet-pluis gevoelens naar een duurzame aanpak van criminele uitbuiting.
Tijdens het Rijksprogramma Aanpak uitbuiting Roma kinderen dat in 2011-2016 plaatsvond, ontwikkelden verschillende gemeenten en landelijke organisaties een op maat gemaakte methode of visie voor hun lokale problematiek. Deze vind je terug op deze pagina’s. Daarnaast heeft het CCV met Meike Lommers een adviseur in huis die gemeenten en organisaties actief verbindt, kennisuitwisseling en ontwikkeling aanjaagt en gemeenten en organisaties adviseert en helpt in de ontwikkeling van een aanpak op maat op deze bijzondere problematiek. Wat Meike voor jou kan betekenen, lees je onder het kopje helpdesk.
Deze werkgroep bespreekt het onderwerp minderjarigen binnen de Roma doelgroep die gedwongen worden een huwelijk aan te gaan. Er zijn verschillende vormen van uithuwelijking: gearrangeerd huwelijk en huwelijksdwang. Maar bij uithuwelijking binnen de Roma werkt het nog anders. Hier werken de ‘reguliere tools’ niet om tot een interventie te komen. Het gaat hierbij om een informeel huwelijk, dat alleen binnen de Romagemeenschap geldt. Hierdoor kan niet strafrechtelijk vervolgd worden. Dwang is bij hen slecht zichtbaar, want minderjarigen praten er niet over en hun meldingsbereidheid is laag.
Binnen deze werkgroep werken de leden van het Landelijk Innovatieplatform MPG Roma aan de definitie van deze vorm van uithuwelijking. Zij brengen de dilemma’s in kaart en onderzoeken wat wel van toepassing is binnen het bestaande reguliere aanbod en waar vooral nog niet in wordt voorzien.
Te vaak verdwijnen minderjarigen en raken zij langdurig of permanent uit beeld. Vaak hebben professionals voorafgaand aan de verdwijning hun zorgen gedeeld, maar zonder bevredigend resultaat. Dit komt doordat de zorgen niet getoetst kunnen worden. In deze situaties lijkt de verdwijning van het kind ook te betekenen dat de inzet van de zorg om deze kinderen te helpen verdwijnt.
Deze landelijke werkgroep onderzoekt dit dilemma en het type casus. Gekeken wordt naar de achterliggende reden van het uitblijven van interventies en is vooral gericht op het vinden van een oplossing. Dit gebeurt samen met professionals die verbonden zijn aan het Zorg- en Veiligheidshuis Zuid Holland Zuid en leden van het LIp MPG Roma.
In het Innovatieteam werd gesproken over de behoefte aan een landelijk outreachend Roma team. Dit team met de specialistische kennis uit de proeftuingemeenten zou lokale partijen ondersteunen bij het maken van een integrale aanpak.
Vooronderzoek
In het programma voor 2018 is niet voor een dergelijk team gekozen. Het CCV heeft wel de opdracht gekregen om nader onderzoek te doen hoe het toekomstperspectief voor Roma kan worden verbeterd. Een vooronderzoek is in januari 2018 gestart.
| Status denktank: afgesloten |
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) is Rijksbreed de coördinator voor de integratie van Roma, en tevens internationaal contactpunt namens Nederland. De belangrijkste twee internationale gremia waarin SZW participeert zijn:
- Bijeenkomsten Europese Unie – National Roma Contact Point
- Bijeenkomsten Raad van Europa – Werkgroep CAHROM
De doelstelling van de denktank Internationaal is om het ministerie te ondersteunen in de voorbereiding van de agenda’s van de overleggen op Europees niveau. De deelnemers van de denktank denken mee in kansen en ondersteunen SZW in de uitvoering van haar internationale rol die zij binnen dit thema oppakt.
| Status denktank: structureel overleg |
Binnen het landelijke Innovatieteam kwam de vraag naar voren hoe jeugdbescherming en vreemdelingenrecht zich tot elkaar verhouden. Besloten werd om hiervoor een eenmalige denktank te organiseren. Het belangrijkste inzicht was dat professionals die betrokken zijn bij de veiligheidsinschatting in een aanvraag voor een verblijfsprocedure onvoldoende de thema’s mensenhandel en uithuwelijking in beeld hebben.
Voldoende multidisciplinair?
Tegelijkertijd rees de vraag of de samenstelling van de professionele keten op dit specifieke punt voldoende multidisciplinair is om tot een volledig beeld te kunnen komen. Als laatste werd de kanttekening gezet of de samenwerking met de lokale autoriteiten van het land van herkomst al voldoende stevig is om de benodigde zorg te kunnen waarborgen wanneer sprake is van terugkeer.
Bewustwording, ook wel awareness genoemd, op de verschillende fenomenen zoals uitbuiting en uithuwelijking blijft een belangrijk onderwerp en verdient meer aandacht. Daarnaast is het waardevol om verder te onderzoeken en te overleggen welke rol de zorgcoördinatoren mensenhandel op lokaal niveau op kunnen pakken als het gaat om de kennisdeling van awareness rondom mensenhandel en hoe zij landelijk kunnen worden verbonden.
| Status denktank: eenmalig overleg, afgesloten. Doorlopende aandacht in het programma 2018 van het Landelijk Innovatieteam. |