Het is u vast niet ontgaan: in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen zijn het Expertcentrum Veiligheid van Avans Hogeschool en het CCV gestart met een expertteam ondermijning. We helpen onder andere lokale bestuurders om ondermijning te herkennen en te voorkomen. We willen meer mensen, bestuurders en politieke ambtsdragers bereiken en bewust maken van dit fenomeen. Want criminelen proberen op slinkse manieren misbruik te maken van ons democratisch systeem. Bijvoorbeeld door marionetten in de gemeenteraad te krijgen. Het CCV wijst veiligheidsprofessionals en gemeenteraden, colleges van BenW en burgemeesters daarom de weg en maakt ze waar mogelijk wijzer.  

Bij Omroep Brabant benadrukte lector Ondermijning aan Avans Hogeschool Emile Kolthoff pas geleden dat het zeer goed denkbaar is dat criminelen stromannen weten te plaatsen in de gemeenteraad. Want criminelen gaan als het even kan liever niet zelf in de raad zitten; dat kost te veel moeite. Maar elke misdaadonderneming heeft net als een gewoon bedrijf op gezette tijden de bovenwereld nodig. Zoals een notaris, een accountant en ook de gemeenteraad. Bijvoorbeeld om uit te zoeken welke ambtenaar op welk dossier zit of wie gevoelig is voor bedreiging en chantage. Als crimineel kan het dus behoorlijk handig zijn een raadslid aan de leiband te hebben lopen. Een gewaarschuwd raadslid telt voor 2, en daar maken we graag werk van. 

Om de juiste mensen in de gemeenteraad te krijgen, kunnen politieke partijen eenvoudige maatregelen nemen. Het aanvragen van een VOG is een eerste logische en eenvoudige stap, die helaas nog vaak wordt overgeslagen. Maar ook een goed gesprek met kandidaat-raadsleden is een must. Bij aanvang vragen of er nog iets gedeeld moet worden uit het verleden, kan een hoop ellende in de toekomst voorkomen. Het is wat mij betreft de normaalste zaak van de wereld om elkaar daarop te bevragen. 

Gaan raadsleden eenmaal aan de slag, dan is het onderwerp veiligheid voor velen nieuw. Daarom bracht het CCV de publicatie Focus op veiligheid uit. Deze handzame uitgave introduceert raadsleden in het veiligheidsveld en schetst wie welke rol heeft in de aanpak van veiligheid. In een training neemt CCV-collega Axel Weggelaar raadsleden graag mee in de wereld van veiligheid en biedt praktische instrumenten zodat zij nog beter hun belangrijke rol weten in te vullen. 

De andere kant van de veiligheidsmedaille voor raadsleden, is dat ze zelf regelmatig in de publieke belangstelling staan. Dat kan invloed hebben op hun eigen veiligheid. Het is dan ook wijs om op voorhand te kijken wat daarin nog beter kan. Met de zelfscan persoonlijke veiligheid zien ze dat in 1 oogopslag. De scan zet aan tot nadenken wat je op het internet plaatst. Iedereen moet daar natuurlijk bij stilstaan, maar als volksvertegenwoordiger is extra alertheid geboden. Een tweet dat als grapje is bedoeld, kan totaal anders overkomen. Maar ook de betrokkenheid van een raadslid of burgemeester bij de voetbalclub kan ertoe leiden dat de schijn van belangenverstrengeling niet meer te voorkomen is als er gestemd wordt over het bestemmingsplan waar de voetbalvelden in liggen.  

Onze interventies helpen, zijn belangrijk én werken, maar ondertussen zetten we ook breder in en participeert het CCV in het Netwerk Weerbaar Bestuur. Dit breed opgezette netwerk richt zich op het vergroten van de weerbaarheid en veerkracht van politieke ambtsdragers op de onderwerpen verleiding, intimidatie, bedreiging en agressie. De aangesloten partners willen geen nieuwe structuren neerzetten, maar wijs gebruikmaken van wat er al is. Er zijn namelijk al veel instrumenten; de kunst is nu om alle beschikbare kennis en kunde in het netwerk aan te wenden om samen nog wijzer te worden. We zijn nog maar net begonnen, maar ik weet zeker dat deze gedragen aanpak gaat bijdragen aan meer weerbare bestuurders en daarmee aan een integere overheid.