Ik ben geboren en opgegroeid in wat ik nu ervaar als een gehorige flat in Hilversum. Je kon soms precies horen wat de buren zeiden of deden. Ook reed de bus vlak langs mijn slaapkamerraam; ik sliep dwars door het geluid heen. Nooit heb ik deze geluiden als storend ervaren. Je woont bij elkaar en dan hoor je elkaar; zo simpel is dat.

Hoe anders is het nu. Ik hoor mijn buren nooit want onze garages zitten tussen ons in. Af en toe hoor ik de koeien die 50 meter bij ons huis vandaan in de wei staan. Mijn ouders wonen nog steeds in de flat waar ik opgroeide en willen er voor geen goud weg. Ze hebben het prima naar hun zin. Overlast wil ik maar zeggen, ervaart iedereen anders en is deels ook afhankelijk van gewenning en tolerantie. Dat neemt niet weg dat als je ernstige overlast ervaart, het ook prettig is dat daar iets aan kan worden gedaan. De nieuwe Wet aanpak woonoverlast die in juli jl. van kracht werd, biedt nieuwe mogelijkheden. 

In fases opschalen

Tot voor kort had je als gemeente en burgemeester bij woonoverlast in koopwoningen naar mijn idee 2 smaken: een lichte of zware maatregel uitvoeren. Een lichte was dan bijvoorbeeld een brief naar de overlastveroorzaker sturen dat hij zich beter moest gedragen en in sommige gevallen het gesprek aangaan. Een zware maatregel kon je uitvoeren door de woning te sluiten met onder andere de Wet Damocles. Dat ging natuurlijk niet zomaar, daar moest én moet je nog steeds een sluitend dossier op hebben. Bij de aanpak van overlast in huurwoningen is het met name de woningcorporatie die een belangrijke rol speelt.

De nieuwe wet biedt nu de mogelijkheid om gefaseerd op te schalen. En dat vind ik goed nieuws. Net als dat de politie pepperspray kreeg omdat de ‘afstand’ tussen de wapenstok en het pistool te groot was in de uitoefening van haar taak. Dat geldt ook hier. Als burgemeester kun je nu, als de gemeenteraad dat goed heeft geregeld, een gedragsaanwijzing opleggen aan een bewoner die ernstige overlast veroorzaakt. Dit kan in zowel een huur- als een koopwoning. Je kunt bijvoorbeeld bepalen dat iemand hulp moet accepteren, verbieden harde muziek te draaien, een maximum aantal bezoekers toestaan of verplichten tot deelname aan een agressietraining. De aanwijzing moet ertoe leiden dat de overlast stopt. Een gedragsaanwijzing is een officieel besluit, dus de overlastveroorzaker moet meewerken. Hij kan natuurlijk ook formeel bezwaar maken.  

Eerst andere interventies

Het is trouwens niet de bedoeling dat de burgemeester alle ernstige woonoverlast oplost. Hij kan pas van zijn bevoegdheden gebruik maken als de overlast niet redelijkerwijs op een andere manier kon worden gestopt. Dus interventies als een goed gesprek met de buren, buurtbemiddeling of een waarschuwing zijn nog altijd de eerste opties voordat een burgemeester aan zet kan zijn. Ik vertelde daarom al in een vorig blog dat iedere gemeente buurtbemiddeling zou moeten hebben. Bovendien moeten we ook niet vergeten dat verhuurders waaronder woningcorporaties hun eigen middelen en manieren hebben om tegen woonoverlast in huurwoningen op te treden.

Meer mogelijkheden

De Wet aanpak woonoverlast is een toevoeging van artikel 151d Gemeentewet en biedt naast het genoemde voorbeeld nog meer mogelijkheden. Zo kan de gemeenteraad bij verordening vastleggen dat een gebruiker van een woning geen ernstige en herhaaldelijke hinder voor omwonenden mag veroorzaken. Vindt de ernstige hinder toch plaats, dan kan de burgemeester handhavend optreden.

De VNG maakte een modelverordening, die staat op onze website: www.hetccv-woonoverlast.nl. Maar het nieuwe artikel kan ook worden ingezet om bijvoorbeeld overlast aan te pakken die toeristen veroorzaken in huizen die via websites als Airbnb zijn verhuurd. We hebben allemaal de laatste maanden bij herhaling kunnen lezen dat het soms hard nodig is om ook die overlast aan te kunnen pakken.

Bijeenkomsten

De wet is nog niet zolang van kracht dus er zijn veel vragen over de toepassingsmogelijkheden. Gelukkig hebben we met Katja Steverink als CCV een expert op dit gebied in huis. De komende maanden trekt zij namens het CCV door het land om professionals bij gemeenten, politie en woningcorporaties over de wet te informeren, vragen te beantwoorden en voorbeelden op te halen. Deze bijeenkomsten organiseren we regionaal. Zien we u daar?