Door Paul van der Weiden, adviseur Lokale Veiligheid 

Een hennepplantage in een ondergrondse kelder van een eengezinswoning of een drugslab in een verborgen gedeelte van een bedrijfsruimte. Je kunt het zo gek niet bedenken of ik ben het tegengekomen. Criminelen verzinnen steeds creatievere manieren om drugs te kunnen produceren en gebruiken hier vaak huurpanden voor. Van buitenaf heb je geen idee wat zich binnen allemaal afspeelt. Ook de verhuurders niet. En dat kan ze in grote problemen brengen, tot het sluiten van hun pand aan toe.

foto: ‘Je kunt het zo gek niet bedenken of ik ben het tegengekomen.’ Hier een wietplantage onder de vloer.  

Gevaarlijke taferelen in huurpanden

Volgens de verhuurders die ik sprak is het ‘je ergste nachtmerrie’: een wietplantage of drugslab in je huurpand. De gevolgen voor de verhuurder zijn dramatisch. Allereerst op fysiek vlak. Voor een wietplantage bijvoorbeeld tappen criminelen vaak op provisorische wijze stroom af. Dat levert brandgevaar op. En voor de aanvoer van water en afvoer van lucht breken ze soms complete vloeren open. Een geruïneerd pand tot gevolg. Voor de schade draait de verhuurder vaak zelf op, want verzekeringen keren niet uit als het om criminele activiteiten gaat. 

'Je ergste nachtmerrie'

Daarnaast kunnen hypotheekverstrekkers de hypotheek opzeggen en willen banken wellicht geen zaken meer doen vanwege de criminele praktijken die in het pand hebben plaatsgevonden. Bewijs eerst maar eens dat je er als verhuurder niks mee te maken had. En als klap op de vuurpijl hangt er ook nog een sluiting van het pand boven het hoofd van de verhuurder. Op basis van de Wet Damocles (Opiumwet, artikel 13b) hebben gemeenten namelijk de bevoegdheid om een pand waarin drugs worden verhandeld of aanwezig zijn voor 3 tot 12 maanden te sluiten. Daar gaan de huurinkomsten en het goede imago van de verhuurder. 

Misbruik van panden door criminelen komt vaak voor

Wellicht denk je dat dit een uitzondering is, maar deze situaties komen vaker voor dan je denkt. Alleen al in Oost-Nederland zijn vorig jaar 700 hennepplantages opgerold en 32 drugslabs ontmanteld. En dat is nog maar het topje van de ijsberg, want er wordt ook veel niet ontdekt. In een recent onderzoek is het aantal 'panden met een luchtje' voor het eerst echt in kaart gebracht. 

‘Panden met een luchtje’

In heel Nederland worden naar schatting 40.000 woonhuizen en 10.000 bedrijfspanden misbruikt voor ondermijnende criminaliteit. Ik vind het dan ook niet vreemd dat er steeds vaker gemeenten bij het CCV aankloppen met de vraag wat ze hiertegen kunnen doen. 

Samenwerking tussen gemeenten en verhuurders essentieel

Mijn antwoord? Lokale samenwerking tussen gemeenten en verhuurders. Dat is de enige manier om het gebruik van huurpanden voor criminele doeleinden aan te pakken. Daar ben ik van overtuigd. Gemeenten en verhuurders hebben een gemeenschappelijk belang. Verkeerde situaties in panden leveren overlast en gevaar op en daarmee een onveilige wijk, een onveilig bedrijventerrein of onveilig buitengebied. Uiteraard wil niemand dat. 

‘Publiek-private samenwerking werkt’

In al onze projecten zien we dat publiek-private samenwerking werkt om een gebied veiliger te maken. Een goede overlegstructuur zorgt ervoor dat signalen sneller aan het licht komen en er tijdig kan worden ingegrepen. De ervaring leert echter dat men de samenwerking nog te weinig opzoekt. 

Online talkshows voor gemeenten en verhuurders

Op initiatief van het ministerie van Justitie en Veiligheid organiseren het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) in samenwerking met de Platforms Veilig Ondernemen (PVO’s) daarom een reeks regionale talkshows voor verhuurders en gemeenten. In de talkshows delen we de resultaten van verschillende onderzoeken. Ook gaan we in gesprek met burgemeesters, politie en ervaringsdeskundigen over de maatregelen die partijen samen kunnen nemen. Zo hopen we dat gemeenten en verhuurders elkaar beter weten te vinden. 

De eerste talkshow vindt plaats op 8 maart in samenwerking met PVO Oost-Nederland. We gaan hier specifiek in op de situatie in Gelderland-Midden. Wil jij deelnemen en voorkomen dat criminelen nog langer misbruik kunnen maken van huurpanden? 

Meld je hier aan voor de online talkshow

Paul van der Weiden is adviseur Lokale Veiligheid bij het CCV. Hij ondersteunt gemeenten, ondernemers, politie en andere lokale partijen onder andere bij het opzetten van lokale samenwerkingsverbanden om de veiligheid in een gebied te vergroten. Het gaat om gebieden, zoals winkelgebieden, bedrijventerreinen en buitengebieden.