Evalueer

Bekijk periodiek of de doorgevoerde interventies ook daadwerkelijk het gewenste effect opleveren. Je zou het immers wel héél goed voor elkaar hebben als je met je interventies meteen al de eerste keer helemaal goed zit. Vaker zal nog bijsturing nodig zijn om te zorgen dat de maatregelen optimaal aanslaan. Bouw dus in je aanpak de rust en de ruimte in voor evaluatie.

Idealiter richt deze zich op drie aspecten van de aanpak: inhoud, effect en proces.

Inhoud

Zijn de geplande interventies in het veld werkelijk van de grond gekomen? In welke mate? En is dat ook op de manier zoals ze oorspronkelijk bedoeld waren? Het gaat hier om de interventies waarvan in het praktijkveld een concreet effect op de veiligheidsbeleving mag worden verwacht. Dus niet om voorwaarden daarvoor, overlegstructuren, plannen. Wat is er in de buitenwereld nu echt ondernomen of veranderd?

Effect

Benoem in de actiefase goed:

• welk effect (wanneer en bij wie) gesorteerd moet worden en
• waaraan te zien zou moeten zijn als dat effect wordt behaald.

Heb je dat goed gedaan, dan kan je in de evaluatiefase gericht bekijken in hoeverre hiervan sprake is. Bijvoorbeeld door te volgen in een veiligheidsmonitor of de bewoners van buurt X de veiligheid inmiddels met het beoogde schoolcijfer 7 waarderen. Of doordat ’s avonds in lijn X van het openbaar vervoer ook weer vrouwen en ouderen in ruime mate vertegenwoordigd zijn. Of doordat zichtbaar is dat buurtbewoners weer actief gebruikmaken van speelplein Z.

Pas er voor op om bij de effect-evaluatie louter af te gaan op de ervaringen van mensen die zelf bij de aanpak betrokken waren. Je hebt graag dat je werk zinvol en vruchtbaar is, het is dus heel menselijk om dan wat sneller resultaat te zien dan andere mensen wellicht zouden zien. Zorg dus voor (ook) een wat onafhankelijker kijk op de effecten.

Heb een open oog voor gewenste én ongewenste neven-effecten. Misschien sorteert je aanpak een bij-effect waar je geen rekening mee hebt gehouden. Dat kan een heel prettig effect zijn (bijvoorbeeld dat buurtbewoners zelf actief worden), het kan ook een heel onprettig effect zijn (bijvoorbeeld dat groepen bewoners elkaar negatiever gaan bekijken en in hun schulp kruipen). Zorg dus dat je in de evaluatie een open oog houdt voor dat soort bij-effecten.

Vergewis je er tenslotte van of de effecten zich ook op de langere termijn blijven voordoen. Het kan immers best zijn dat bepaalde maatregelen effect hebben zolang ze in de ogen van de doelgroep nieuw zijn, maar dat het effect slijt naarmate de gewenning toeneemt.

Proces

Zoals bij elke aanpak: hou oog voor de kwaliteit van het proces. Stuur bij als die kwaliteit gevolgen heeft voor de inhoud en het effect van de aanpak.