Submenu

Vastgoedcriminaliteit
Verschijningsvormen
Betrokken partijen
Samenwerken
Bevoegdheden
Screeningsmogelijkheden
Huurovereenkomst opstellen
Toezicht houden
Herkennen en melden
Voorlichtingsmateriaal
Webinars
Podcasts
Onderzoeksrapporten
Nieuws

Bevoegdheden

De burgemeester van een gemeente heeft specifieke bevoegdheden om criminaliteit in panden tegen te gaan:

Artikel 13b Opiumwet

Artikel 13b Opiumwet biedt de burgemeester de mogelijkheid om drugspanden te sluiten. In het webdossier drugscriminaliteit vind je meer achtergrondinformatie over dit artikel.

Bestuurlijke maatregelen:

Last onder bestuursdwang (sluiting)
Last onder dwangsom
Waarschuwing
Voorwaardelijke sluiting
Spoedsluiting (bestuursdwang)

Wanneer:

Bij handelshoeveelheid drugs in woning of lokaal
Bij strafbare voorbereidingshandelingen (artikel 10a of 11a Opiumwet)
Bij aantoonbare drugshandel in of vanuit woning of lokaal

Artikel 17 Woningwet i.c.m. artikel 1a of 1b Woningwet

Artikel 17 Woningwet biedt de burgemeester in combinatie met artikel 1a Woningwet en artikel 1b Woningwet de mogelijkheid om een gebouw, open erf of terrein te sluiten als het gebruik ervan gepaard gaat met een bedreiging van de leefbaarheid of een gevaar voor de veiligheid of de gezondheid kan opleveren en er klaarblijkelijk gevaar is op herhaling van het gebruik. Hierbij kan worden gedacht aan het door hennepteelt laten verloederen van een pand. De kosten die met de sluiting gemoeid zijn kunnen worden verhaald op degene die verantwoordelijk is voor het gebruik.

Bestuurlijke maatregelen:

Sluiting, zolang er sprake is van een gevaarzettende situatie mbt gezondheid of veiligheid

Wanneer:

Bij bijvoorbeeld hennepteelt wat gepaard gaat met een brandgevaarlijke situatie

Let op: het moet gaan om een herhaaldelijke overtreding

Artikel 35 Huisvestingswet i.cm. Huisvestingsverordening

De gemeenteraad kan in de huisvestingsverordening bepalen dat er een bestuurlijke boete kan worden opgelegd als de bepalingen uit de Huisvestingswet overtreden worden. Denk hierbij aan onrechtmatig bewonen van een pand of een pand zonder vergunning. De gemeenteraad stelt in de huisvestingsverordening het bedrag vast van de bestuurlijke boete die voor de verschillende overtredingen kan worden opgelegd.

Bestuurlijke maatregelen:

Bestuurlijke boete

Wanneer:

Bij onttrekking van de woning. Bijvoorbeeld als verdieping in gebruik is als hennepkwekerij.
Kan alleen als in de Huisvestingsverordening door de gemeenteraad de bevoegdheid tot het opleggen van een bestuurlijke boete is toegekend. Ook moet in de Huisvestingsverordening een concreet boetebedrag worden benoemd. Boetebedragen noemen in beleid is onvoldoende.
Alleen van toepassing op woningen zoals genoemd in de Huisvestingsverordening. Vaak gaat het om zelfstandige huurwoningen met een rekenhuur tot de liberalisatiegrens (in 2020 bedroeg dit 737,14 euro).

Huisvestingsvergunning

De overheid vindt dat schaarse woningen evenwichtig en rechtvaardig verdeeld moeten worden. Daarom heeft het parlement in 1993 de Huisvestingswet aangenomen. Uitgangspunt van deze wet is de vrije vestiging van burgers.

Tegelijkertijd geeft de wet gemeenten de mogelijkheid om regels te stellen aan de verdeling van de woonruimte. Een van de middelen die gemeenten daarbij ter beschikking staan, is de huisvestingsvergunning.

De huisvestingsvergunning kan bijvoorbeeld worden ingetrokken wanneer er bij een huurder een illegaal pension wordt aangetroffen. De gemeente heeft vervolgens de bevoegdheid om zelf de woning toe te wijzen aan huurders die voor een distributiewoning in aanmerking komen.

De eigenaar wordt op deze manier het recht ontnomen zelf zijn huurders uit te zoeken. Zo kan een einde worden gemaakt aan de illegale verhuurpraktijken van de eigenaar.

Artikel 174 Gemeentewet

Artikel 174 Gemeentewet biedt de burgemeester de mogelijkheid een voor het publiek openstaand gebouw voor een bepaalde duur geheel of gedeeltelijk te sluiten, wanneer er gevaar is voor verstoring van de openbare orde.

Verschillende criminele activiteiten kunnen worden aangemerkt als een gevaar voor de openbare orde, veiligheid, gezondheid of zedelijkheid, wanneer zij in of vanuit een voor publiek toegankelijk gebouw plaatsvinden. Denk hierbij aan:

heling
handel in vuurwapens
arbeidsuitbuiting
(de aanwezigheid van slachtoffers van) mensenhandel
illegale gokactiviteiten

De sluiting van het pand heeft twee doelen. Het neemt ten eerste het gevaar voor de openbare orde weg. Ten tweede wordt de loop naar een pand voor criminele activiteiten (en het faciliteren daarvan) eruit gehaald. De naamsbekendheid van het pand voor dit soort activiteiten moet namelijk worden doorbroken.

Bestuurlijke maatregelen:

Bevel (tijdelijke) sluiting (publiektoegankelijke ruimtes)

Wanneer:

In situaties waarbij sprake is van acute openbare orde en veiligheid-problematiek (zoals een granaat voor een horecazaak of schietpartij in een publiektoegankelijke ruimte)

Artikel 174a Gemeentewet (Wet Victoria)

Artikel 174a Gemeentewet bepaalt dat de burgemeester een woning (huur en koop) kan sluiten als er door gedragingen in de woning de openbare orde rond de woning wordt verstoord.

Bestuurlijke bevoegdheden:

Bevel tijdelijke sluiting (woningen)

Wanneer:

In het geval van zeer ernstige overlast. Geluidsoverlast is onvoldoende. Artikel is moeilijk toe te passen.
Bijvoorbeeld van toepassing bij aanloop drugsdealers.

Artikel 175 Gemeentewet (noodbevel)

Burgemeesters zijn op grond van artikel 175 Gemeentewet bevoegd om gebruik te maken van een noodbevel in uitzonderlijke omstandigheden als oproer, wanordelijkheden, rampen of zware ongevallen of ernstige vrees daartoe. De burgemeester is bevoegd om alle bevelen te geven indien hij dit nodig acht ter handhaving van de openbare orde of ter beperking van het gevaar.

Algemene Plaatselijke Verordening

Veel gemeenten hebben artikel 2:74 model-APV van de VNG opgenomen in de lokale Algemene Plaatselijke Verordening. Met dit artikel wordt de handel in drugs of vergelijkbare waren verboden. Op basis van het artikel kunnen gemeenten een last onder dwangsom opleggen.

Bestuurlijke maatregelen:

Last onder dwangsom
Mini-proces-verbaal d.m.v. feitcode F173a

Wanneer:

Bij dealen in de openbare ruimte. Kan gaan om drugs of om waren die lijken op drugs en als zodanig worden verkocht (zoals poedersuiker dat als cocaïne wordt verkocht).

Artikel 77 Onteigeningswet

De onteigening van panden is op grond van artikel 77 Onteigeningswet (titel IV) mogelijk:

ten behoeve van de uitvoering van of ter handhaving van de feitelijke toestand overeenkomstig een bestemmingsplan;
ten behoeve van de uitvoering van een bouwplan (bijvoorbeeld een herstructureringsproject);
in geval van een bedreiging van de leefbaarheid;
voor een gebouw als bedoeld in artikel 14 Woningwet in geval van handhaving van de openbare orde of overtreding van artikel 2 of 3 Opiumwet. Hierbij geldt dat onteigening mogelijk is indien de uitoefening van de bevoegdheden, bedoeld in artikel 14 Woningwet, geen uitzicht heeft geboden op een duurzaam herstel van de openbare orde rond dat gebouw die is verstoord door gedragingen in dat gebouw.

Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek

De Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek biedt gemeenten met ernstige problemen onder andere drie mogelijkheiden voor selectieve woningtoewijzing op basis van:

de aard van het inkomen
sociaal-economische kenmerken
overlastgevend en crimineel gedrag

Ook biedt het de mogelijkheid om malafide huiseigenaren nog strenger aan te pakken door gemakkelijker panden te kunnen sluiten en het beheer daarvan over te kunnen nemen. Belangrijke bepalingen zijn een uitbreiding van artikel 77 Onteigeningswet, artikel 14 Woningwet en opname van artikel 97 Woningwet.

Bekijk ook de factsheet Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek

Vastgoedcriminaliteit

Bevoegdheden

Artikel 13b Opiumwet

Artikel 17 Woningwet i.c.m. artikel 1a of 1b Woningwet

Artikel 35 Huisvestingswet i.cm. Huisvestingsverordening

Huisvestingsvergunning

Artikel 174 Gemeentewet

Artikel 174a Gemeentewet (Wet Victoria)

Artikel 175 Gemeentewet (noodbevel)

Algemene Plaatselijke Verordening

Artikel 77 Onteigeningswet

Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek

© Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

Heb je een vraag?
Neem contact op met

Jantine van der Hurk

Adviseur drugscriminaliteit en ondermijning

Nieuws

Harry (67) verhuurde zonder dat hij het wist zijn loods aan criminelen

Bewustzijn gemeenten over georganiseerde criminaliteit versterkt

Secondant: Een nieuw onderzoek van het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing

Vastgoedcriminaliteit

Bevoegdheden

Artikel 13b Opiumwet

Artikel 17 Woningwet i.c.m. artikel 1a of 1b Woningwet

Artikel 35 Huisvestingswet i.cm. Huisvestingsverordening

Huisvestingsvergunning

Artikel 174 Gemeentewet

Artikel 174a Gemeentewet (Wet Victoria)

Artikel 175 Gemeentewet (noodbevel)

Algemene Plaatselijke Verordening

Artikel 77 Onteigeningswet

Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek

© Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

Heb je een vraag? Neem contact op met

Jantine van der Hurk

Adviseur drugscriminaliteit en ondermijning

Nieuws

Harry (67) verhuurde zonder dat hij het wist zijn loods aan criminelen

Bewustzijn gemeenten over georganiseerde criminaliteit versterkt

Secondant: Een nieuw onderzoek van het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing

Heb je een vraag?
Neem contact op met