Bron 4: Enquête uitgaanspubliek
Een enquête onder het uitgaanspubliek verscherpt het veiligheidsbeeld van het uitgaansgebied. Het vraagt wel om een zorgvuldige voorbereiding. Bepaal vooraf hoe het uitgaanspubliek wordt benaderd en wat de omvang van de steekproef is.
Methode van dataverzameling
Dataverzameling onder het uitgaanspubliek kan op verschillende manieren plaatsvinden. De handleiding Scanner Uitgaan, Alcohol en Drugs (Trimbos-instituut, 2008) stelt enkele methoden voor:
- Vragenlijst met retourenvelop aan uitgaanders meegeven.
- Vragenlijst afnemen tijdens het uitgaan door enquêteur (mondeling of schriftelijk).
- Vragenlijst afnemen tijdens het uitgaan met behulp van laptop of tablet.
- Korte vragenlijst afnemen tijdens het uitgaan en langere vragenlijst op een later moment afnemen (schriftelijk, telefonisch of e-mail).
- Adresgegevens noteren van uitgaanders en later vragenlijst afnemen (schriftelijk, telefonisch of e-mail).
Aan iedere methode kleven voor- en nadelen. Het uitdelen van vragenlijsten kost relatief weinig, maar de respons is vaak laag. Het voordeel van direct enquêteren is dat de respons vaak hoog is. Het nadeel is dat het uitgaanscircuit een onrustige omgeving is voor onderzoek. Een goede voorbereiding is dan ook noodzakelijk.
In de gemeente Harderwijk is ervaring opgedaan met een tussenvorm. Enquêteurs hebben in de horecalocaties vragenlijsten uitgedeeld en blijven in het zicht staan. De enquêtes zijn na een half uur weer opgehaald. Verder is het van belang om de enquête niet na 1.00 uur af te nemen. De kans op onzinnige antwoorden neemt dan namelijk toe.
Steekproef
Bepaal de omvang van de doelgroep en streef naar een goede verhouding tussen jongens en meisjes en tussen verschillende leeftijdsgroepen. Het is verder aan te raden de enquête goed te verdelen over de verschillende uitgaansgelegenheden.
Vragenlijst uitgaanspubliek: zelf doen of uitbesteden
Het verzamelen van gegevens onder het uitgaanspubliek vraagt om een gedegen voorbereiding, uitvoering en verwerking. Het is aan de projectgroep om te bepalen in hoeverre dit met eigen menskracht uit te voeren is. Het is namelijk ook mogelijk om deze activiteit (of onderdelen daarvan) uit te besteden aan bijvoorbeeld een onderzoeksbureau of organisatie met ervaring op het gebied van jongeren.
Tips & tricks bij het direct enquêteren
Bij het afnemen van de vragenlijsten in of nabij de horecagelegenheid, is een goede voorbereiding belangrijk. Hieronder staan enkele tips & tricks afkomstig uit Scanner Uitgaan, Alcohol en Drugs (Trimbos-instituut, 2008) en de ervaringen van TeamAlert:
- Zorg voor een relatief korte vragenlijst (maximaal 5 minuten).
- Maak duidelijk aan de respondent wat de vragenlijst inhoudt en hoe lang het afnemen ervan duurt.
- Neem bij voorkeur minimaal 200 vragenlijsten af.
- Geef de respondent een kleine beloning of verloot een prijs, bijvoorbeeld een gadget of VIP-kaartjes voor een festival.
- Informeer de horeca-eigenaren dat er geënquêteerd wordt.
- Informeer de politie en/of andere toezichthouders en laat hen stand-by staan (zonder dat ze opzichtig aanwezig zijn).
- Stem de enquêteurs af op het uitgaanspubliek. Neem als enquêteurs jongeren die de belevingswereld kennen van het publiek (peer-to-peer).
- Het uitgaanspubliek zit niet te wachten op een enquête. De kunst is om het zo goed mogelijk te brengen: het is leuk om mee te doen.
- Neem de enquête af aan het begin van de stapavond.
- Zorg voor duidelijke instructies aan de enquêteurs tijdens een bijeenkomst.
- Plaats in het uitgaansgebied een stand met informatie over het project. Bij de BOB-campagne wordt daar gebruik van gemaakt.
Criteria enquêteurs
> Leeftijd is niet teveel afwijkend van de doelgroep.
> Minimaal MBO-niveau, HBO-niveau heeft de voorkeur.
> Enthousiasme.
> Daadkracht uitstralen.
> Niet verlegen zijn.
> Kleding overeenkomstig de doelgroep.
Bron: Scanner Uitgaan, Alcohol en Drugs (Trimbos-instituut, 2008)
Format vragenlijst uitgaanspubliek
Het format is een voorbeeld van een vragenlijst voor het uitgaanspubliek. Bij het direct enquêteren, kan de vragenlijst eventueel worden ingekort. Het is ook mogelijk om dit format meer toe te spitsen op de eigen lokale uitgaanspraktijk.
Praktijkvoorbeelden