Netwerkdag grote steden - Nijmegen 2023
Op donderdag 16 maart kwamen ruim 30 ambtenaren openbare orde en veiligheid (OOV'ers) uit de grote steden, adviseurs van het ministerie Justitie en Veiligheid, VNG en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) in Nijmegen bijeen. Met dank aan de leden van de klankbordgroep bestaande uit Nijmegen, Tilburg en Assen viel de keuze dit jaar op het thema maatschappelijke onrust en ongenoegen.
Dit was de eerste fysieke bijeenkomst van het Grote Steden Netwerk na de coronapandemie. Uit de inventarisatie van het CCV was gebleken dat het merendeel van de gemeenten voorkeur hadden voor een eendaags programma, waarbinnen ook veel ruimte is om elkaar beter te leren kennen en te netwerken.
Programma
- Welkomstvoorwoord door dagvoorzitter Patrick van den Brink, directeur van het CCV
- Inleiding Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen
- Uitdagingen lokaal veiligheidsbeleid door dr. Julien van Ostaaijen, lector recht en veilig van de universiteit Tilburg en Hogeschool Avans
- Ambities Netwerk Grote Steden - korte aftrap door Huub Vissers, strategisch adviseur Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente Tilburg
- De dialoog aangaan door dr. Eva van den Broek, gedragseconoom
- Maatschappelijk ongenoegen en onbehagen door Bram van Vulpen, PHD kandidaat bij Rijksuniversiteit Groningen
- Stadswandeling Nijmegen en gezamenlijk diner
Burgemeester Bruls
Samenvatting van de belangrijkste punten uit de inleiding van burgemeester Bruls:
- 'Er zijn veel analyses gemaakt over dit thema, maar ik weet nog niet precies waarom er nu meer dan voorheen wordt gesproken over bijvoorbeeld de kloof tussen stad en platteland.'
- '2 belangrijke ontwikkelingen licht ik eruit: individualisering en digitalisering.'
- Meer investeren in het stille midden. Luister naar de meerderheid en ga doorlopend het gesprek aan.
- Rijksoverheid moet zich herbezinnen op waarom zij op aarde zijn. Overheid moet zich concentreren op het verdedigen van onze belangen in Europa. De uitvoering moet zij dan overlaten aan de provincie en de gemeente.
Trends en ontwikkelingen door Julien van Ostaaijen
- De noodzaak van permanent onderhoud
- Veiligheid en sociale samenhang
- Verhardingen en onrust
- Een sterke overheid met oog voor maatwerk
- De basis op orde: toezicht en handhaving
- Ondermijning, daar zijn we nog niet vanaf
- Sociaaldomein: huiselijk geweld en 'verwarde personen’
- Digitaliseringen cybercrime, de new kids on the block
- De rol van burgers en de schaduwzijde daarvan
- Gemeenten, boa's en politie
- Politisering van het veiligheidsbeleid
Ambities netwerk door Huub Vissers en Patrick van den Brink
Vissers en van den Brink gingen met de deelnemers in discussie aan de hand van 3 stellingen.
- Wie zijn we?
- Is het oké?
- Willen we stappen zetten?.
Iedereen was het erover eens dat elkaar ontmoeten meerwaarde heeft. Het is ook de moeite waard om los van de inhoud het gesprek aan te gaan om elkaar te informeren en te inspireren. Naast sprekers uitnodigen, is het ook goed om te horen wat er speelt in de grote steden en om dat met elkaar te delen. Afspraak is dat de uitkomsten van de discussie wordt besproken met de klankbordgroep leden, ministerie van Justitie en Veiligheid en met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Eerste resultaten verkenning van het CCV over Openbare Orde en Veiligheid door Patrick van den Brink
- In totaal hebben 258 mensen de vragenlijst ingevuld. Zij konden aangeven of zij tot de grote steden (G40), de grootste 4 steden (G4) of kleinere gemeenten behoren.
- Van die 258 respondenten zijn 47 respondenten aangesloten bij het G40 netwerkverband. Dat is ruim 18% van het totaal.
- Bij de grote steden staat maatschappelijke onrust en polarisatie op nummer 3 op de prioriteitenlijst. Bovenaan staat ondermijning, gevolgd door het uit de criminaliteit houden van jeugd.
- Het merendeel van de mensen die de vagenlijst hebben ingevuld geeft aan last te hebben van online aangejaagde ordeverstoringen. Ze beschikken niet over voldoende instrumenten, omdat juridische mogelijkheden onduidelijk of niet beschikbaar zijn.
- 70% van de OOV’ers in de grote steden zegt dat het aantal demonstraties de laatste jaren is toegenomen. Dat geldt ook voor het werk dat ze aan de demonstraties hebben. Het aantal geweldsincidenten tijdens demonstraties is niet toegenomen.
- Er is een enquête uitgezet naar aanleiding van de netwerkdag. Het CCV werkt momenteel aan de rapportage hiervan. Zodra deze verschijnt, wordt het opgestuurd naar de deelnemers en online gepubliceerd.
Gedragsverandering door Eva van den Broek
- Er zijn 4 manieren hoe je gedrag kunt sturen: door regels en wetten op te stellen, informatie te geven, financiële prikkels te bieden en gedragskennis door de juiste keuze makkelijker te maken.
- Tips hoe je gedrag kunt veranderen: werken met stappenplannen, teksten versimpelen en obstakels weghalen, feedback geven, juist meer of minder keuzes bieden, het gewenste gedrag laten zien en het vooral persoonlijk maken.
- Een goed netwerk is van groot belang.
- Aan de slag gaan om de mogelijkheden van gedragskennis in de praktijk te brengen door een probleem te benoemen en zelf een oplossing aan te dragen. Daarbij wordt in de omgeving iets aangepast om het voor de doelgroep makkelijker te maken om het gewenste gedrag te vertonen.
Geografie van onvrede door Bram van Vulpen
- Maatschappelijk ongenoegen en onbehagen bekeken vanuit de geografische kant.
- Aanleiding van zijn onderzoek is de opkomst van het populisme.
- Antwoord op de vraag hoe geografisch de onvrede in Nederland op regionaal niveau eruit ziet en hoe je omgaat met die onvrede.
- Er is een kloof tussen platteland en de stedelijke omgeving. Hiervoor zijn 3 oplossingen:
- Praat over de kloof die er is,
- doe aan burgerparticipatie,
- zorg ervoor dat je als overheid zichtbaar bent aan het loket.
- Een kloof kent veel stereotypen. Vergelijk het met de regionale verschillen. Met mensen praten is een goede manier om met deze kloof om te gaan.
- Kijk ook naar de analyses en de verschillende landkaartjes en leg koppelingen.
- Het gesprek vindt in de toekomst ook steeds vaker online plaats. Daar moet je je als gemeente ook op voorbereiden.