Lokale netwerken zijn van grote waarde in het vertegenwoordigen van bepaalde belangen in de politieke arena. De netwerken geven onder andere inzicht in welke vraagstukken er spelen in de samenleving en kunnen worden gebruikt om informatie te vergaren, draagvlak te creëren en mensen te mobiliseren.
Naast deze positieve gevolgen kunnen netwerken ook een negatief effect hebben. Vaak blijken netwerken ook de onderliggende oorzaak te zijn voor politieke schandalen, integriteitskwesties en projecten die falen. Dit soort kwesties hebben grote maatschappelijke, politieke en persoonlijke gevolgen voor de betrokken burgemeester, wethouders, raadsleden en ambtenaren. In veel van dit soort voorbeelden wordt pas achteraf ingezien dat betrokkenen met elkaar actief waren binnen een netwerk dat onbedoeld bijdroeg aan het uithollen of omzeilen van de democratische spelregels en beginselen van behoorlijk bestuur.
Doel
Het doel van de weerbaarheidsscan is om door middel van het tastbaar en inzichtelijk maken van de eigen sociale (formele en informele) netwerken een beeld te krijgen van de mogelijke maatschappelijke impact van deze netwerken. Wanneer en in welke mate leveren ze voordelen op en wanneer kleven er risico’s aan? Dit inzicht helpt het netwerkbewustzijn en daarmee de weerbaarheid van de kandidaat te vergroten en te onderhouden voor en na het moment van benoeming. De weerbaarheidsscan is een concreet instrument om het eigen moreel kompas te onderhouden. Naast de check op risico’s op basis van wettelijke grondslagen, wordt er in de weerbaarheidsscan gebruik gemaakt van een samenhang van integriteit en veiligheid in de context van netwerken. De scan werkt hierbij systemisch en preventief en draagt zo bij aan het vergroten van de weerbaarheid en betrouwbaarheid van het lokaal bestuur en het daarmee samenhangende publiek vertrouwen in die lokale overheid.
Organisatie
De weerbaarheidsscan is tot stand gekomen in samenspraak met de gemeente Eindhoven, Taskforce RIEC en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
