Dit rapport bevat de bevindingen van de vierde ronde van de monitor georganiseerde criminaliteit, een al 16 jaar lopen onderzoeksproject naar de aard en omvang van georganiseerde misdaad in Nederland.

Probleemstelling

Wat is de aard van de georganiseerde criminaliteit in Nederland en welke ontwikkelingen zijn op dit gebied?

Beschrijving

De basis van de monitor georganiseerde criminaliteit bestaat uit diepgravende analyses van inmiddels 150 afgeronde grootschalige opsporingsonderzoeken. Daarmee is een grote dwarsdoorsnede aan opsporingsonderzoeken voorhanden, niet alleen over verschillende samenwerkingsverbanden en criminaliteitsvelden, maar ook in de tijd.

Thema's die aan de orde komen zijn:

• De rol van geweld in de georganiseerde criminaliteit.
• De rol van de omgeving bij de totstandkoming van georganiseerde criminaliteit.
• Contactpunten tussen illegaliteit en legaliteit
• Verdienen, verdelen en besteden van criminele inkomsten.
• Witwassen van criminele inkomsten
• Opsporen en afpakken van criminele inkomsten.
• Schade die georganiseerde criminaliteit met zich mee brengt.

Conclusies

Naast conclusies op bovenstaande thema’s komen ook beleidsimplicaties aan bod. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de situationele, financiële en strafrechtelijke aanpak.

Enkele conclusies zijn:

• Criminelen investeren hun verdiensten vaak dicht bij huis. Daarbij is onroerend goed een populaire bestemming.
• Het witwassen van criminele inkomsten blijkt op sterk uiteenlopende manieren te gebeuren, bijvoorbeeld complexe constructies met verschillende vennootschappen en rekeningen in belastingparadijzen. Ook zijn er ogenschijnlijk legale dienstverleners die het criminelen mogelijk maken om tegen contante betaling bijvoorbeeld te beschikken over een voertuig dat niet tot hen herleidbaar is.
• Criminelen doen ook op andere terreinen een beroep op personen en bedrijven uit 'de bovenwereld'. Het gaat om zowel professionele facilitators als om personen of bedrijven waarbij van doelbewuste medewerking geen sprake is.
• Het afpakken van criminele verdiensten is niet eenvoudig.

Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) gaat in een brief aan de Tweede Kamer in op de vierde monitor, waarbij hij de keuzes en prioriteiten binnen de aanpak van georganiseerde criminaliteit nader toelicht.

Auteurs

E.W. Kruisbergen, H.G. van de Bunt, E.R. Kleemans

ISBN

978-90-5931-938-7

Organisatie

Wetenschappelijk Onderzoek- Documententaticentrum (WODC) en de Erasmus Universiteit

Links

• De vierde monitor is te downloaden op de website van het WODC.

Bestanden

• Brief minister Opstelten aan de Tweede Kamer